Wywiad i Felieton.
WYWIAD opiera się na następstwie przytoczeń słów dwóch różnych podmiotów. Perspektywa piśmiennicza, prasowa. Pierwszy wywiad: J.Gordona Benetha z Poczmistrzem z Baflo; New York Herald; 13 X 1835.Wcześniej były teksty, które zapowiadały wywiad: dialogi platońskie, pisma filozoficzne. Strukturę i funkcję wywiadu określała prasa. Formalizacja dialogu pomiędzy dziennikarzem a podmiotem. Autoryzacja przez rozmówcę; opracowanie jego wypowiedzi.Wywiad wprowadza czytelnika za kulisy pracy dziennikarza; pozwala mu być świadkiem narodzin informacji. Czytelnik ma wrażenie, że w jego imieniu zadano pytanie.Podstawowym kryterium klasyfikacji wywiadów jest zakres ujawnienia poglądów i własnego stanowiska dziennikarza prowadzącego wywiad.Wyróżniamy dwa typy:
1. zorientowane na fakty
2. zorientowane na osobę (prezentują osobowość i przekonania rozmówcy.
Dziennikarz powinien pobudzać do odpowiedzi, a sam pozostawać w tyle.Cztery sytuacje, w których dziennikarz posługuje się wywiadem:
1. nie był obecny przy wydarzeniu, które chce przedstawić; przeprowadza wywiad z uczestnikiem tego wydarzenia
2. chce uzyskać informację na dany temat od specjalisty danej dziedziny
3. ważna jest sama osoba, z którą się rozmawia (najczęstsze)
4. gdy wywiad jest najlepszą formą przekazania informacji na dany temat [specyficzna forma dialogu] Osoba prowadząca wywiad określa temat; wybiera rozmówcę; przygotowuje pytania i kieruje tokiem wywiadu.
o aby uzyskać pełną odpowiedź
o aby zasięgnąć opinii
o aby poznać ocenę spraw
o taktyka, logika w zadawaniu pytań
rola pośrednika - zdobycie, rejestracja uzyskanej odpowiedzi na pytania (bez ciągnięcia za język)pośrednik pomocnik - pomaga odpowiedzieć na zadane pytania poprzez stawianie dodatkowych pytań; precyzuje odpowiedzipartner ucznia - przyjmuje rolę człowieka, nie znającego tematu, ale bardzo chcącego go zgłębićpartner ekspert - przyjmuje rolę osoby, która jest znawcą zagadnienia, polemizuje, precyzujeDwie funkcje języka:
o informatywna
o impresywna (nakłaniająca) - zachęcenie czytelnika do kształtowania zachowań
Kompozycja wywiadu (trójdzielna):
o wstęp: przedstawienie rozmówcy, nawiązanie do okoliczności decydujących o wywiadzie (np.: przyznanie nagrody); nawiązanie do tematu
o rozwinięcie: wymiana pytań i odpowiedzi, omawianie problemu
o zakończenie: puenta, zwroty grzecznościowe
FELIETON Powstanie związane z rozwojem prasy. 1800 rok w paryskim Journal des Debats - stały dodatek . Dodatek zawierał wszystkie drobne ogłoszenia; z czasem stał się integralną częścią czasopisma. Dół strony zajmowały autonomiczne teksty, które dały początek felietonowi.francuskie felie - liść; felieton - kartka złożona na 4W Polsce Franciszek Bochomolec (prasa oświeceniowa); w XIX wieku pojawiła się świadomość gatunkowa.Felieton popularny stał się w II połowie XIX wieku, rozpowszechniali go:J.I. Kraszewski - Silva rerum (Las różności)H.Sienkiewicz - LitwosA. ŚwiętochowskiB. Prus "Kroniki tygodniowe" (przez ponad 37 lat: Niwa, Kurier Warszawski, Kurier Polski, Tygodnik Ilustrowany; ponad 1000 felietonów) "Uwagi nad pisaniem felietonów"różne typy:
o przeglądowe
o synkretyczne
o problemowe
o eseistyczne
o dysertacyjne
o popularno-naukowe
Operował językiem literackim, ale również potocznym; używał także prowincjonalizmów. Pod koniec XIX wieku - powiadomienie.Rezygnacja z elementu fikcji literackiej.XX wiek - konwencja:
o luźna kompozycja
o subiektywizm
o chwyt stylistyczny
o zwięzłość
o lekkość
o aktualność
o narracyjność
o cykliczność
o stałe miejsce ukazywania się
o literackie środki ekspresji
o dygresyjność
o wielostylowość
o nieoficjalność
cechy zewnętrzne:
o stałe miejsce, raczej nie wyeksponowane
o wspólny nadtytuł
o krój czcionki
o autor pod rozpoznawalnym pseudonimem
o oryginalna forma
o subiektywizm autora
Typy felietonów:
o temat: literacki, muzyczny, teatralny, sądowy, sportowy, obyczajowy
o środki przekazu: prasowe, radiowe, filmowe, telewizyjny
Kompozycja:
o asocjacyjny (treść rozwija się na zasadzie skojarzeń)
o dyskursywno-logiczny (zbliżony do rozprawki, fakty, obiektywność, logika)
o fabularny (jednowątkowa fabuła, paradoksalność, dystans, humor, satyryczne wyrażenie krytyki)
o udramatyzowany (dialog, akcja skupiona wokół 1 sprawy, monologi wewnętrzne bohatera lub narratora, komentarze)
Strategia nadawcy:
o funkcje publicystyczne
o funkcje literackie (groteska, parodia)
o funkcje satyryczno-rozrywkowe (synkretyczne)
pawelczyk.jola