LEKI STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU POKARMOWEGO
I. Leki stosowane w zaburzeniach motoryki przewodu pokarmowego
1. Leki p/biegunkowe
a) doustne sole nawadniające
b) leki zmniejszające perystaltykę jelit
c) środki ściągające
d) środki adsorbujące
2. Leki przeczyszczające
a) środki zwiększające objętość mas kałowych (masowe)
b) środki osmotyczne
c) środki zmiękczające kał
d) środki poślizgowe
e) środki przeczyszczające, drażniące jelito grube tzw. śr. kontaktowe
II. Leki wpływające na funkcje wydzielnicze przewodu pokarmowego
1. Leki pobudzające wydzielanie żołądkowe
2. Leki hamujące wydzielanie żołądkowe
a) leki hamujące wydzielanie kwasu solnego
3. Leki wzmacniające barierę śluzówkową
a) prostaglandyny
b) leki osłaniające
4. Leki neutralizujące kwas solny
5. Leki żółciotwórcze i żółciopędne
III. Leczenie zakażeń Helicobacter Pylori
IV. Leki p/wymiotne
1. Metoklopramid
2. Neuroleptyki
3. Leki cholinolityczne
4. Antagoniści receptora H1 (histaminowy)
5. Antagoniści receptora serotoninowego 5- HT3
6. Kannabinoidy
1) Leki p/biegunkowe
Leczenie biegunek można przeprowadzić:
- objawowo
- przyczynowo
Najważniejsza rzeczą jest:
- wyrównanie zaburzeń wodnych i elektrolitowych (by zapobiec odwodnieniu stosujemy dożylne wlewy 0.9% NaCl lub 5% glukozy)
- należy pamiętać o dostarczeniu odpowiedniej ilości energii w diecie co zapobiega niedoborom energetycznym i jakościowym.
- GASTROLIT
- SALTORAL
- zawierają elektrolity, których niedobór stwierdza się w biegunkach (sód, potas, chlorki, wodorowęglany) oraz glukozę
- mogą zmniejszać nadmierne wydzielanie żołądkowo - jelitowe spowodowane toksynami bakteryjnymi
- LOPERAM1D - wykazuje długotrwałe i silne działanie zapierające (jest do 50 razy silniejszy od morfiny)
- w dawkach leczniczych nie przenika do OUN Działania niepożądane:
- suchość w jamie ustnej
- nudności
- wymioty
- zmęczenie, senność
- zawroty głowy
- DIFENYLOKSYLAT (REASEC) - częściowo wchłania się z p.p.
- przenika do OUN
- w dawkach przekraczających dawkę leczniczą wywiera specyficzne dla opioidów działanie ośrodkowe powodując euforię i uzależnienie psychofizyczne
- przy długotrwałym podawaniu wpływa depresyjnie na ośrodek oddechowy
Działania niepożądane:
- zaburzenia snu
- wymioty, suchość w ustach
- uzależnienie
- przedawkowanie może doprowadzić do śpiączki
- poprzez ścinanie białka i śluzu tworzą na powierzchni błony śluzowej p.p. nieprzepuszczalną warstwę ochronną
- następuje zmniejszenie wysięku zapalnego oraz utrudnienie działania substancji zawartych w treści pokarmowej na mięśnie gładkie i gruczoły
- ta grupa leków wywołuje także efekt p/bólowy i bakteriobójczy
- stosuje się tutaj garbniki:
- ENTEROSOL
- SALOTANNAL
- TANINA
- sole metali: BIZMUTU, GLINU, WAPNIA
- wiążą i pochłaniają bakterie i toksyny bakteryjne, wydzieliny zapalne, gazy, różne trucizny oraz substancje pobudzające motorykę jelit
- pokrywają one śluzówkę warstwą ochronną zabezpieczając ją przed drażniącym wpływem treści pokarmowej
- adsorbenty oprócz wiązania toksyn zmniejszają zawartość wody w stolcach poprawiając ich konsystencję i zmniejszając liczbę wypróżnień
- WĘGIEL LECZNICZY - stos. w biegunkach, nieżytach żołądkowo - jelitowych, wzdęciach, niektórych zatruciach
- podawany w stosunkowo dużych dawkach
- SMECTA - zwiększa wytrzymałość powłoki śluzowej na działanie czynników drażniących
stos.w ostrych i przewlekłych biegunkach głównie u dzieci
- 2) Leki przeczyszczające
- leki te poprzez nasilenie czynności motorycznej jelit ułatwiają wydalenie mas kałowych
- podrażnienia i stany zapalne błony śluzowej jelit
- wzdęcia i bóle brzucha
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
- upośledzenie wchłaniania pokarmów, witamin i leków
- zanik naturalnych odruchów defekacyjnych
Przeciwskazania:
- niedrożność p.p.
- porażenie perystaltyki
- stany zapalne jamy brzusznej
- bóle o nieustalonej przyczynie
- okres ciąży i karmienia
- OTRĘBY PSZENNE I ŻYTNIE
- PIECZYWO RAZOWE -KASZE
- WARZYWA ZAWIERAJĄCE BŁONNIK, LIGNINY, PEKTYNY
- nie wchłaniają się z p.p.
- nie ulegają trawieniu
- wskutek pęcznienia zwiększają objętość mas kałowych w jelicie grubym co pobudza odruchy perystaltyczne i doprowadza do wypróżnienia
- środki te przyjmuje się z dużą ilością płynów, a ich działanie pojawia się po 12-72 h
- zalecane jako leki pierwszego rzutu przy przewlekłych zaparciach
- mogą wywoływać wzdęcia a czasem bóle brzucha
- mogą adsorbować witaminy i niektóre leki
- należą do nich sole nieorganiczne, półsyntetyczne disacharydy i inne związki, które nie wchłaniają się z p.p.
- środki te zwiększają ciśnienie osmotyczne treści jelitowej
- zatrzymują wodę w świetle jelita co doprowadza do upłynnienia i powiększenia objętości mas kałowych
- siła i szybkość działania zależy od dawki i ilości wypitych płynów (w małych dawkach działają powoli i łagodnie zaś w dużych wywołują gwałtowne biegunki)
często stos. w leczeniu zatruć pokarmowych (przyspieszają wydzielanie toksyn równocześnie zmniejszając ich wchłanianie)
- SIARCZAN MAGNEZU = SÓL GORZKA
- SIARCZAN SODU = SÓL GLAUBERSKA
- FOSFORAN SODU = ENEMA
- LAKTULOZA
- LAKTITOL = LACTITOL
- MAKROGOL = FORLAX
- DOKUZAN SODU = LAXAL, LAXOPAL
- ułatwiają przenikanie wody i tłuszczów w głąb mas kałowych doprowadzając do ich zmiękczenia
- po podaniu doustnym działają po 1-2 dniach
- stos. w leczeniu zaparć u pacjentów nadmiernie odwodnionych, u których p/wskazane jest parcie na stolec
- stos. tylko doraźnie ze wzgl. na liczne działania niepożądane
- OLEJ PARAFINOWY
e) środki przeczyszczające drażniące jelito grube tzw. śr. kontaktowe
- silnie i skutecznie działające leki przeczyszczające
- ze wzgl. na liczne działania niepożądane powinny być stos. krótkotrwale w zaparciach nie reagujących na leczenie lekami osmotycznymi
- GLIKOZYDY ANTRACH1NONOWE - występują w korze kruszyny, kłączu rzewienia, liściu senesu i soku aloesowym
- zwiększają przepuszczalność nabłonka jelitowego dla wody
- hamują wchłanianie zwrotne wody i elektrolitów co powoduje zwiększenie objętości mas kałowych i ich upłynnienie
- działają przeczyszczająco tylko po podaniu doustnym po 8-12 h Działania niepożądane:
- silne bóle brzucha
- przekrwienie narządów jamy brzusznej
- zaburzenia elektrolitowe
- trwałe uszkodzenie jelita grubego
Przeciwwskazania:
- nie stos. u kobiet w ciąży i u matek karmiących
- NEONORMASOL
- AGIOLAX
- REGULAX
- ALTRA
- XENNA
- ALAX
- B1SACODYL - zwiększa wydzielanie śluzu i rozluźnia masy kałowe
- działa po 1 h od podania doodbytniczego, a po 5 h po podaniu doustnym Działania niepożądane:
- bóle brzucha
...
gabi2204