BIOMEDYCZNE I ŚRODKOWISKOWE UWARUNKOWANIA SOCJALIZACJI W WARUNKACH OPIEKI ZASTĘPCZej.doc

15.BIOMEDYCZNE I ŚRODKOWISKOWE UWARUNKOWANIA SOCJALIZACJI W WARUNKACH OPIEKI ZASTĘPCZEJ             

SOCJALIZACJA- proces uspołeczniania, który polega na przekształcaniu przez instytucje społeczne  w jednostkę obdarzoną osobowością społeczną, uzewnętrznianie wartości, wzorów i umiejętności; jednocześnie formułuje się jej tożsamość co umożliwia czynne uczestnictwo w codziennym życiu społecznym.             
      Socjalizacja to proces zmian (rozwój) w ciągu życia jednostki będący rezultatem jej wchodzenia w interakcje z innymi ludźmi, zdobywania dojrzałości i kompetencji społecznych, stawiania się podmiotem zdolnym do społecznego funkcjonowania.
Wpływ socjalizacji na jednostkę może być  pozytywny lub negatywny, zależnie od treści, wzorów osobowych, zasad postępowania, oczekiwań i potrzeb jednostki itp. W sytuacji występowania zaburzeń w socjalizacji podejmuje się działania resocjalizacyjne.
BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU są ukierunkowane na treści związane z fizyczną stroną rozwoju człowieka. Skoncentrowane sa na formułowaniu   „biologicznej osobowości” człowieka i wszechstronnymi uwarunkowaniami tego procesu.
Trudniejsze warunki materialne rodzin z dziećmi przede wszystkim rodzin wielodzietnych, rodzin z dziećmi chorymi, spowodowały, że potrzeby młodych ludzi uległy deprywacji. Wzrosła liczba rodzin utrzymujących się z zasiłków i świadczeń społecznych. W sytuacji gdy rodziny nie potrafią poradzić sobie  z wychowaniem dzieci sa one kierowane do różnych form opieki zastępczej.              
ŚRODOWISKO współtworzą różne systemy wpływów zewnętrznych zamorzonych i niezamierzonych , dzięki którym człowiek rozwija się i kształtuje swoją osobowość, doskonali swój system współdziałania z otoczeniem. Środowisko wychowawcze jest częścią obiektywnego środowiska społecznego człowieka, tworzą je osoby, grupy społeczne i instytucje pełniące zadania wychowawcze, pobudzające jednostki i grupy dzieci i młodzieży dorosłych do przyswojenia wartości moralnych i zgodnych z nimi zachowań społecznych, odpowiadających ideałowi wychowawczemu społeczeństwa.
OPIEKA ZASTĘPCZA- przyjmuje różne formy, może być całkowita i częściowa socjalizacja dzieci, które sa kierowane do ośrodków opieki zastępczej jest zazwyczaj zaburzona.
DOM DZIECKA jest placówką, która dzieciom i młodzieży pozbawionym trwale lub okresów opieki rodziny własnej zastępuje rodzinę, zapewnia opiekę i wychowanie, przygotowuje do samodzielnego życia.  Obejmuje opiekę wychowawcza dzieci i młodzież do 18 roku życia, a w przypadku kontynuowania nauki do 25 r. ż. Dom dziecka pełni również funkcje dydaktyczną, wychowawczą, opiekuńczą, rekreacyjną, zdrowotną i korekcyjną, integracyjną, kulturalną.             
RODZINNY DOM DZIECKA- jest to placówka dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej; realizuje zadania opieki całkowitej w warunkach naturalnego środowiska rodzinnego. Dom jest koedukacyjny i obejmuje opiekę 6 wychowanków. W uzasadnionych wypadkach liczna ta może się  ulec zmianie. Zadania domu: zapewnienie wychowankom rodzinnej atmosfery i właściwych warunków rozwoju, zapewnienie realizacji obowiązku szkolnego i zdobycia kwalifikacji  zawodowych.
Wśród zalet tej placówki wymienia się : rodzinny charakter wychowania, stałą opiekę wychowawczą, ochronę rodzeństwa przed rozłączeniem, mała liczba wychowanków pozwalająca na zachowanie własnej indywidualności             
RODZINA ADOPCYJNA to najbardziej skuteczna i optymalna forma kompensowania dziecku braku rodziny. Jej szczególne walory związane są z tym ,że pomiędzy dzieckiem a osobami adopcyjnymi istnieje prawna więź rodzinna, taka jak pomiędzy rodzicami naturalnymi a dzieckiem. Formy przysposobienia: pełne niepełne oraz całkowite.             
RODZINA ZASTEPCZA jest formą całkowitej, okresowej opieki dla dzieci opuszczonych pozbawionych opieki rodzicielskiej, która z powodu przeszkód prawnych lub wieku nie mog być przysposobione. Rodzina powstaje wtedy gdy osoba samotna bierze na wychowane nie więcej niż 3 dzieci             
POGOTOWIE OPIEKUŃCZE- to placówka przeznaczona dla dzieci w wieku od 3 do 18 lat. Wymagających doraźnej opieki całodobowej. Celem pogotowia jest działanie na rzecz powrotu dziecka do rodziny własnej lub umieszczenie go w zastępczej albo w odpowiedniej placówce.             
OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY to placówka opieki całkowitej dla dzieci, które z racji swej niepełnosprawności lub niedostosowania społecznego nie mogą uczęszczać do przedszkola lub szkoły w miejscu zamieszkania. Głównym zadaniem ośrodka jest przygotowanie wychowanków w miarę ich możliwości do samodzielnego funkcjonowania społecznego. Ośrodek zapewnia warunki do nauki i wychowania oraz opiekę całkowitą a także możliwość realizacji celów rewalidacyjnych i resocjalizacyjnych.             
MŁODZIEŻOWE OŚRODKI WYCHOWAWCZE (MOW) to ostatni ośrodek jaki można zastosować wobec nieletnich niedostosowanych społecznie; ośrodki te przyjmują dzieci i młodzież w wieku od 12 do 18 lat. Ośrodki MOW obserwacyjno-diagnostyczne kierują nieletnich odpowiednio do MOW wychowawczo-resocjalizacyjnych, MOW resocjalizacyjno-rewalidacyjnych oraz MOW resocjalizacyjno-leczniczych.
RESOCJALIZACJA to ponowna i odrodzona socjalizacja, uspołecznienie jednostki przejawiającej zaburzenie w przystosowaniu. Cz. Czapów wyróżnił :
- resocjalizację aktualną i potencjalną. R. potencjalna to prewencja, zapobieganie oraz organizowanie warunków godnej egzystencji , w której prawdopodobieństwo wystąpienia dewiacji i odchyleń rozwojowych będzie malało ze względu na wcześniejsze działanie. R. aktualna to proces korekty, poprawienia struktur i funkcji regulujących ludzkie zachowania, jest to naprawa kontaktów interpersolanych człowieka.


Lit. D. Lalek i T. Pilch Elementarne pedagogiki społecznej i pracy socjalnej.