Owady –Najliczniejsze(ok. 1 miliona), posiadły umiejętność lotu. W Polsce: motyle, chrząszcze, błonkówki i muchówki. Ciało można na trzy odcinki: -głowę, -tułów, -odwłok. Głowa z dwóch części: -mózgowej-osłania mózg i odchodzące od niego nerwy –twarzowej- narządy gębowe. Pokarm: nektar i pyłek kwiatów, soki roślinne, krew, rośliny, inne owady, Tułów to drugi odcinek ciała. Na śródtułowiu i zatułowiu obecna jest para skrzydeł (owady uskrzydlone). Odwłok… Narządami wymiany gazowej są tchawki(rozgałęzione rurki). Dzięki nim powietrze dociera do każdego narządu owada. Rozwój owadów od jaja do postaci dorosłej obejmuje serię złożonych przemian, obejmujących także przeobrażenie. Dwa typy: zupełne i niezupełne.
Przeobrażenie niezupełne – występują trzy stadia rozwojowe. Pośrednim stadium rozwojowym jest tylko larwa, przypominająca morfologicznie postać dorosłą.
Przeobrażenie zupełne - bardziej skomplikowany, różni się wymiarami, budową, często środowiskiem życia i sposobem odżywiania się; młody organizm opuszczający jajo jest larwą różniącą się od postaci dorosłej, ale zdolną do samodzielnego życia. u motyli, chrząszczy, chruścików, muchówek i błonkówek. Składają się na nią cztery stadia rozwojowe: jajo, larwa, poczwarka i osobnik dorosły. Stadia pośrednie nie są w tym wypadku podobne do owada dorosłego. Do owadów bezskrzydłych zalicza się trzy grupy: skoczogonki, pierwogonki oraz widłogonki. Np. przerzutki, rybiki. Uskrzydlone np. chrząszcze, karaczany, modliszki, motyle, pchły, wszy, termity, ważki Wyróżniamy następujące aparaty gębowe: - liżący, - ssący, - gryzący, - gryząco-liżący, - kłująco-ssący.
39. Ryby– zmiennocieplne, wodne, oddychające skrzelami, posiadające szczęki i poruszające się za płetwami. Zróżnicowane w budowy zewnętrznej i wewnętrznej, ubarwieni. Cechy: -ciało opływowe do pokonywania oporu wody -głowa łączy się z tułowiem nieruchomo, brak odcinka szyjnego -szkielet chrzęstny, częściowo skostniały lub kostny -otwór gębowy z ruchomymi szczękami –płetwy parzyste: brzuszne; nieparzyste: grzbietowe, odbytowe, ogonowe -skóra pokryta łuskami z licznymi gruczołami śluzowymi -posiadają pęcherz pławny -oddychają skrzelami - posiadają narząd – linia boczna -zmiennocieplne -zamknięty układ krążenia -rozdzielnopłciowe -w większości jajorodne. Przetwarzają bezużyteczne- dla człowieka – rośliny i zwierzęta wodne na wartościowe dla niego mięso. Wykorzystywane na w celach konsumpcyjnych, przemysłowych (nawozy, klej, karma dla zwierząt) oraz rekreacyjno-poznawczych.
Zagrożenia dla człowieka: -niebezpieczeństwo pogryzienia – wiele gatunków dużych, drapieżnych ryb (rekiny) jest zdolnych do zaatakowania człowieka, który z ich punktu widzenia naruszył ich terytorium (np. podczas kąpieli) -niebezpieczeństwo zatrucia – mięso ryb istnieją gatunki, a nawet całe rodziny ryb, których mięso jest dla człowieka śmiertelnie trujące. Inne natomiast są wyposażone w kolce połączone z gruczołem jadowym.
Zagrożenia dla ryb: -przełowienie – nadmierna, niekontrolowana eksploatacja łowisk -zatrucie środowiska – ograniczanie obszaru występowania gatunków poprzez pogarszanie wody. Czas rozrodu to tarło, samice składają wiele jaj tzw. ikra. Jajorodne do zapłodnienia dochodzi poza organizmem. Wylęgają się młode rybki, narybek. Niektóre opiekują się swoim potomstwem. Niektóre wędrują w celu złożenia jaj w czystej wodzie np. łososie, węgorze.
40. Płazy -ciało okrytym cienką skórą bez łusek. Wilgotna skóra umożliwia wymianę gazową. Wszystkie są zmiennocieplne. W skórze znajdują się gruczoły śluzowe. Niebezpieczny jest jad niewielkich, barwnych drzewołazów. Cechy: wilgotna skóra – umożliwia płazom wymianę gazową, ułatwia poruszanie się w wodzie i chroni przed wysuszeniem, zmiennocieplność, gruczoły śluzowe, gruczoły jadowe, drapieżniki, czworonożne, parzyste kończyny, częściowo chrzęstny szkielet, serce posiada jedną komorę i dwa przedsionki. Skóra składa się z naskórka i skóry właściwej. Naskórek jest wielowarstwowy i jest zrzucany w postaci wylinki. Znajduje się dużo naczyń krwionośnych. Znajdują się gruczoły: -gruczoły śluzowe – wydzielina ma odczyn zasadowy, jest drobnoziarnista lub jednorodna, oprócz śluzu może zawierać także substancje trujące -gruczoły jadowe – wydzielina ma odczyn kwaśny i mleczną barwę, u niektórych płazów posiada zapach. Ubarwienie spełnia rolę ochronną lub ostrzegawczą. Barwa skóry zależna jest od komórek barwnikowych, które znajdują się w skórze właściwej. Są to: -melanofory – zawierają melaninę o kolorze czarnym -lipofory – zawierają barwniki zbliżone do karotenoidów o kolorze żółtym lub czerwonym -allofory – zawierają barwnik czerwony. Oddychają przez skrzela, płuca, skórę. Dorosłe o lądowym trybie życia oddychają głównie płucami. Wodne i larwy gatunków lądowych oddychają przez skrzela. Wiele jest zagrożonych wyginięciem. W Polsce wszystkie są chronione.
Karotka07