UKŁAD KOSTNY.odt

UKŁAD KOSTNY
Szkielet – podział:
szkielet osiowy:
czasza,
kręgosłup,
miednica
szkielet kończyn:
Funkcje:
podporowa
osłaniająca
amortyzująca
krwiotwórcza
dynamiczna

Szpik kostny czerwony (produkcja krwi), żółty (przy krwotokach może przejąć funkcje sz. Czerwonego)

Rodzaje kości:
długie
krótkie
płaskie
różnokształtne
kości  pneumatyczne

Budowa kości:
istota zbita
istota gąbczasta
okostna

Kości długie:
trzon,
koniec bliższy
koniec dalszy (chrząstka nasadowa)
jama szpikowa
szpik

Kości płaskie:
istota zbita otacza istotę gąbczastą

Cechy kości:
fizyczne:
twardość
wytrzymałość
sprężystość
biologiczne:
plastyczność
zdolność do regeneracji

KOŚCI - żywe części organizmu, które muszą być zaopatrywane w krew. Komórki wytwarzają tkankę kostną, znajdują się w równowadze dynamicznej z komórkami kościogubnymi.

Kręgosłup (31-33 kręgów):
7  szyjnych
12 piersiowych
5 lędźwiowych
5 krzyżowych
1-3 guziczne
kręgi krzyżowe zrastają się w kość krzyżową, kręgi guziczne w kość guziczną.

Budowa kręgu:
trzon kręgu - część przednia, na którym poukładana są kręgi
łuk kręgu - część tylna, od którego odchodzi 7 wyrostków
*pomiędzy trzonem, a łukiem znajduje się otwór kręgowy

Kręg szyjny:

Kość krzyżowa:
części boczne
wierzchołek
powierzchnia miednicza
powierzchnia grzbietowa
otwory krzyżowe

Klatka piersiowa:
kręgi piersiowe
12 par żeber
mostek

powierzchnia składa się z:
chrząstki żebrowej
kości żebrowej:
głowa żebra
szyja żebra
trzon żebra

żebra prawdziwe 7 par (1-7 żebra)
żebra rzekome 3 pary (8-10 żebra)
żebra wolne 2 pary (11-12 żebra)

Mostek:
rękojeść
trzon
wyrostek mieczykowaty
kąt mostka (utworzony przez rękojeść  oraz trzon mostka)

Kości kończyny górnej:
kości obręczy
kości kończyny górnej wolnej

Kości obręczy kończyny górnej:
Łopatka:
trzy brzegi
trzy kąty
powierzchnia grzbietowa przednia
Obojczyk:
koniec mostkowy
trzon
koniec barkowy

Kości kończyny górnej wolnej:

Kość ramienna (k. długa) :
koniec bliższy:
głowa kości ramiennej
szyjka chirurgiczna
2 guzki (mniejszy, większy)
bruzda międzyguzkowa
trzon
koniec dalszy:
kłykieć kości ramiennej (główka i bloczek)
2 nadkłykcie: przyśrodkowy i boczny
 

Kości przedramienia:
kość promieniowa
kość łokciowa

K. Promieniowa:
głowa
szyjka
trzon
wyrostek rylcowaty (z pow. st. nadgarstka)

Kość łokciowa:
koniec bliższy:
wyrosek łokciowy
wyrostek dziobasty (oddzielone wcięciem bocznym)
Koniec dalszy:
głowa k. łokciowej z wyr. rylcowatym

Kości ręki:
kości nadgarstka
kości śródręcza
kości palców

Kości nadgarstka - 2 szeregi po 4 kości:
szereg bliższy:
k. łódeczkowata
k. księżycowata
k. trójgraniasta
k. grochowata
szereg dalszy:
k. czworoboczna większa
k. czworoboczna mniejsza
k. główkowata
k. haczykowata
(kości nadgarstkowe tworzą po stronie dłoniowej bruzdę nadgarstka)

Kości śródręcza (I - V )
kości długie
zbudowane z:
trzonu
końca bliższego
końca dalszego

III  kość śródręcza od str. promieniowej (podstawa) wyst. wyrostek rylcowaty

Kości placów:
podstawa
trzon
głowa

pierwszy palec (kciuk) 2 paliczki
palce 2- 5  3paliczki

Kości kończyny dolnej:
kości obręczy
kości  kończy dolnej wolnej

Kości obręczy:
kość miedniczna zrośnięta z:
k. biodrowej
k. kulszowej
k. łonowej

Kość biodrowa:
trzon
talerz kości biodrowej

kość kulszowa:
trzon
gałąź k. kulszowej - 2 wyniosłości:
kolec
guz kulszowy (guzy kulszowe)

kość łonowa:
trzon
gałąź górna
gałąź dolna
gałąź przyśrodkowa,
powierzchnia spojeniowa

Kości kończyny dolnej wolnej:

Kość udowa:
głowa
szyjka
krętarze większy i mniejszy, trzon, kłykcie i nadkłykcie przyśrodkowe i boczne, dół międzykłykciowy i powierzchnia rzepkowa)

Rzepka:
podstawa (skierowana ku górze)
wierzchołek
powierzchnia stawowa (z tyłu)

Kości goleni:

Kość piszczelowa:
koniec bliższy:
kłykieć boczny
kłykieć przyśrodkowy
trzon (w przekroju kształt trójkąta)
koniec dalszy:
powierzchnia stawowa dolna
kostka przyśrodkowa

Kość Strzałkowa:
głowa
szyjka
trzon
kostka boczna
Kości stopy:
kk. stępu
kk. Śródstopia
kk. palców

Kości stępu – dwa szeregi:
szereg bliższy:
k. środkowa:
(głowa, szyjka, trzon)
kość piętowa:
(guz piętowy, podpórka skokowa)
szereg dalszy:
k. łódkowata
k. sześcienna
kk. klinowate:
k. klinowata przyśrodkowa
k. klinowata pośrednia
k. klinowata boczna

Kości śródstopia (I – V):
kości długie
trzon
koniec bliższy (podstawa)
koniec dalszy (głowa)

V  k. śródstopia - guzowatość

Kości palców stopy (paliczki)
podstawy
trzon
głowa

Kości czaszki:
mózgoczaszka:
(kk. części mózgowej czaszki) :
kk. nieparzyste:
czołowa
klinowa
potyliczna
sitowa
kk. parzyste:
skroniowe
ciemieniowe

Trzewioczaszka
(twarzoczaszka)
kk. parzyste:
szczękowe
jarzmowe
podniebienne
nosowe
łzowe
małżowiny nosowe dalsze
kk. nieparzyste:
lemiesz,
żuchwa,
k. gnykowa

Mózgoczaszka:
sklepienie
podstawa (po stronie jamy czaszki:
dół przedni czaszki, dół środkowy czaszki oraz dół tylny czaszki)

Kość potyliczna
(ogradza otwór wielki)
łuska potyliczna
cz. Boczne
cz. Postawna

Kość klinowa:
trzon
trzy pary wyrostków

Kości skroniowe:
cz. Bębenkowa
cz. Łuskowa
cz. Skalista

Kość czołowa + zatoki czołowe :
cz. łuskowa
dwie części oczodołowe
cz. nosowa

Kości ciemieniowe:
powierzchnia zewnętrzna
powierzchnia wewnętrzna
4 brzegi
4 kąty

Kość sitowa:
blaszka sitowa
blaszka pionowa

Dwa błędniki sitowe
(zawier. kom. Sitowe)
ściana boczna
ściana przyśrodkowa
(odchodzą z niej  małżowiny nosowe:
górna i dolna)

Szczęka:
trzon
wyrostek czołowy
wyrostek podniebienny
wyrostek jarzmowy
wyrostek zębodołowy

Kość podniebienna:
blaszka pozioma
blaszka pionowa
wyrostek oczodołowy
wyrostek klinowy

Kość łzowa
(cz. przyśrodkowa ściany oczodołu)

Kość jarzmowa:
trzon
wyrostek szczękowy
wyrostek czołowy
wyrostek skroniowy

Kość nosowa:
lemiesz (wchodzi w skład przegrody nosa) małżowina nosowa dolna  (w bocznej ścianie nosowej)

Żuchwa:
trzon:
wniosłość bródkowa
otwór bródkowy
część zębodołowa
dwie gałęzie:
otwór (prowadzący do kanału żuchwy)
wyrostek dziobasty
wyrostek  kłykciowy:
głową żuchwy
szyjka żuchwy

*gałąź tworzy z trzonem kąt żuchwy

Kość gnykowa:
trzon
rogi większe/mniejsze

Połączenia kości:
poł. ścisłe:
włókniste
chrzęstne
kościozrosty
stawy

Podział stawów:
proste
złożone

kulisty wolny
kulisty panewkowy
siodełkowy

jednoosiowe
dwuosiowe
wieloosiowe

Główne części stawu:
powierzchnie stawowe (pokryte chrząstką stawową: panewka i główka)
torebka stawowa (błona włóknista i maziowa)
jama stawowa (zawarta między błoną maziową a chrząstkami stawowymi)

Niestałe składniki stawu:
krążki stawowe (dzielą jamę st. na 2części)
łąkotki stawowe (niezup. dzielą jamę st.)
więzadła
obrąbki stawowe (zwiększają pow. panewki stawowej)
kaletki maziowe (ułatwiają ślizganie się przebiegających mięśni)
fałdy maziowe (zwiększają pow. wydzielania błony maziowej)

Ruchy w stawie:
wokół osi poprzecznej:
zginanie
prostowanie
w okół osi strzałkowej
odwodzenie
przywodzenie:
w okół osi podłużnej
nawracanie
odwracanie

Budowa kości:
nasadka
trzon – okostna, jama szpikowa
osseina (składniki organiczne)

Rodzaje kości:
kości długie (os longum)
kości płaskie (os planum)
kości krótkie (os breve)

Podział połączeń kości:
nieruchome – kościozrosty
słabo ruchome:
więzozrosty
chrzęstozrosty
ruchome – stawy

Rodzaje więzozrostów:
szew płowaty – szew łuskowy
szew płaski

Chrzęstozrosty:
spojenie łonowe – symphyysis pubica

Budowa stawu:
torebka stawowa
capppsula artiicuularis
jama stawowa
carum articulare
powierzchnie stawowe
dwie kości
głowa, chrząstka

Rodzaje stawów – zależą od ilości kości:
proste (2 kości) – art. Simplex
złożone (3 lub więcej) – art. Composita

Liczba osi i kształt poszewki stawowej:
staw kulisty
staw płaski
staw siodełkowy
staw zawiasowy
staw obrotowy
staw eliptyczny
staw kłykciowy

-