Wykład IV
CHOROBA BUERGERA (THROMBOANGINITIS OBLITERANS)
- W 1908 Leo Buerger opisał pierwszy przypadek
- Typowy pacjent to: mężczyzna, rasy białej, 20 - 40 lat, palący papierosy 90% przypadków
- Choroba zapalna drobnych i średnich tętnic o postępujacym przebiegu
- Główny czynnik sprawczy – wpływ składników tytoniu
Przebieg choroby:
- Zwężenie światła, a następnie całkowite zamknięcie małych tętnic
- Niedotlenienie
- Ból przy wysiłku
- Chromanie przestankowe
- Łatwa męczliwość
- Ból przy spoczynku
- Owrzodzenia troficzne
- Zgorzel tkanek
- Amputacja
Objawy współistniejące:
- Troficzne zmiany skórne
- Grzybica paznokci stóp
- Brak owłosienia na nogach
Czynniki ryzyka:
- Palenie tytoniu, zła dieta, brak aktywności fiz
Leczenie:
- Sympatektomia (elektrostymulacja) do kanału rdzenia kręgowego w odc L kręgosłupa wprowadza sie elektrodę. Następnie prądem o odpowiednim natężeniu pobudza się współczulny (sympatyczny) układ nerwowy, który jest odpowiedzialny za rozkurczanie i kurczenie się naczyń. Na skutek elektrycznego stymulowania układu nerwowego, tętnice w których nie ma jeszcze zmian zapalnych, dostarczają do tkanek więcej krwi. Zabieg zmniejsza ból i przyspiesza gojenie się ran, ale poprawę przynosi tylko wtedy gdy naczynie jest jeszcze drożne.
- Angioplastyka balonowa – to jedna z metod leczenia miejsc zwężonych i krótkich odcinków niedrożnych od wewnątrz naczynia (metoda endowaskularna). Przez niewielkie nacięcie wprowadza się do tętnicy cewnik z balonikiem wykonanym z lateksu (jeśli zmiany naczyniowe występuja np. na łydce, cewnik wprowadza sie przez t. udową). Gdy koniec prowadnicy dotrze do chorego miejsca, balonik pompuje się, powiększając w ten sposób światło tętnicy. Tą samą drogą się go wyciąga. W czasie zabiegu do tętnicy wprowadza sie leki rozpuszczające skrzepy.
- Stenty – jeśli inne metody zawodzą, umieszcza sie na stałe stent, jest to ażurowa rurka wykonana ze specjalnego stopu, który jest biologicznie obojętny na organizm. Uwolniona z koszulki rurka rozkłada się i stanowi rusztowanie, które wspiera naczynie od wewnątrz, zapobiegając jemu ponownemu zwężaniu się i zarastaniu
- By – passy – przeszczep naczyń, polega na pobraniu fragmentu zdrowego naczynia i wszyciu w niedrożne miejsce. W zmianach miażdżycowych zabiegi kończa sie pomyślnie, natomiast w chorobie Buergera sie nie sprawdzaja. Aby przeszczep naczyń sie przyjął musi sprawnie funkcjonować odpływ i napływ krwi, a w zakrzepowo – zarostowym zapaleniu naczyń zakłócony jest odpływ. Dochodzi do ponownego zamknięcia przeszczepionego naczynia.
- Amputacja – w najcięższych przypadkach, gdy na skutek nie gojenia się ran dochodzi do ich zakażenia, zgorzeli, gangreny. Około 40% chorych
- Fizjoterapia;
o trening marszowy
o ćw czynne małych grup mięśniowych (pompa mm)
o ćw Buergera
o Rekreacja ruchowa
o Fizykoterapia: laser, piler, PM, we wczesnej fazie masaż
o Jeśli chromanie przestankowe pojawia się po przejściu 100m, pacjent powinien zgłosić sie do poradni naczyniowej
Trening marszowy:
- 3-5 km spacery codziennie, tak aby nie doprowadzić do silnego bólu podudzia
- W niedokrwionych mięśniach krew zmienia właściwości, neutrofile uwalniaja wiele niekorzystnych substancji, m.in. wolne rodniki tlenowe
- Kiedy ból zmusi do zatrzymania, napływa nowa porcja krwi i wypłukuje szkodliwe substancje do całego ustroju, powodując uszkodzenie narządów odległych – naczyń mózgowych, wieńcowych
- Dlatego śmiertelność u osób z chromaniem przestankowym w porównaniu do osób bez chromania, jest co najmniej 50 % wyższa
Nauka na bieżni:
- Najpierw ustala się granicę bólu
- Potem ustawia się aparaturę na poziomie o 20% niższym
- Na bieżni pacjent dodatkowo uczy sie chodzić prawidłowo
Rady dla chorego:
- Chroń stopy i dłonie przed otarciami i zranieniami
- Wygodne obuwie, wełniane i bawełniane skarpety, unikaj materiałów syntetycznych
- Nie chodź boso
- Dbaj o właściwą pielęgnację stóp i dłoni, natłuszczaj skórę kremem, wazelina i obcinaj krótko paznokcie żeby nie drażniły naskórka
- Unikaj wyziębienia rąk i stóp
- Spaceruj energicznym krokiem co najmniej 20 min dziennie i gimnastykuj sie nawet gdy odczuwasz ból, ruch poprawia krążenie.
Wiew783