GEOGRAFIA_EKONOMICZNA.DOC

Geografia ekonomiczna

wróć

Wykład I 02.11.2001

geografia fizyczna

Gałęzie geografii fizycznej

·         geomorfologia/geologia

·         hydrografia lądu

·         oceanografia/oceanologia

·         klimatologia/fizyka atmosfery

·         geografia gleb

·         biogeografia

§         fitogeografia

§         zoogeografia

geografia ekonomiczna

·         geografia ludności (cechy, rozmieszczenie, wykształcenie, zatrudnienie, struktura zawodowa, migracje ludności)

·         geografia osadnictwa (miasta, wsie, ich funkcje � portowe, przemysłowe, turystyczne, administracyjne)

·         geografia rolnictwa (co się uprawia, w jaki sposób, własność ziemi)

·         geografia komunikacji - geografia transportu (na wybrzeżu transport morski)

- geografia łączności

Stanisław Berezowski, Alfred Harning, Teofil Lijewski - transport polski

·         geografia przemysłu (złoża surowców, warunki eksploatacji, okręgi, rozmieszczenie przemysłu, jego różnorodność)

·         geografia usług (usługi podstawowe i usługi wyższego rzędu, zasięg oddziaływania, walory antropogeniczne)

·         geografia medyczna

·         geografia polityczna (rozpady i tworzenie systemów, organizacje międzynarodowe, ustroje, kartografia)

·         geografia regionalna kompleksowa � analizuje poszczególne cechy i komponenty środowiska i dokonuje alokacji jednostek przestrzennych w pewne grupy

np. ściana wschodnia � regiony nie pokrywają się z granicami państwowymi

funkcje geografii

·         informacyjno-diagnostyczne (kiedy, dlaczego)

·         teoretyczno-wyjaśniająca

teorie ryftów, El Nino

·         prognostyczna (raport rzymski)

·         planistyczno-decyzyjna

·         opisowa

·         kierunek opisowy

·         kierunek regionalny

opis według krajów i państw (regionalny)

·         kierunek towaroznawczy

·         kierunek środowiskowy

determinizm geograficzny

·         kierunek wyżywieniowy

·         kierunek typologiczny - analizuje poszczególne cechy i próbuje wyszczególnić typy i regiony

region -północno-wschodnie wybrzeże USA

·         kierunek konserwacyjny (kierunek ekologiczny) - ochrona i kształtowanie środowiska

Litosfera, hydrosfera, atmosfera, biosfera - tam gdzie wszystkie te elementy wzajemnie się nakładają � pedosfera

antroposfera (twory ludzkie)

środowisko geograficzne - środowisko przyrodnicze + twory człowieka

Wykład II 09.11.2001

108 mln km2 Pacyfik

106 mln km2 Atlantyk

95 mln km2 Indyjski

510 mln km2 - powierzchnia ziemi

11022 m - Rów Mariański

na Atlantyku Rów Portorykański 9212 m głębokości

Na Oceanie Indyjskim - Rów Jawajski 7450 m

Troposfera - ok - 70°C, 50hPa

źródła informacji w geografii

·         statystyka regionalna (dostarcza liczb)

dane statystyczne, które dotyczą niewielkich jednostek przestrzennych, taka stała statystyka zawiera szeregi geograficzne (terytorialne)

źródła - masowe badania statystyczne

np. spis powszechny

spis rolny ( co roku na przełomie czerwca i lipca)

ewidencja (status cywilny, stan majątkowy, ewidencja gruntów)

·         statystyka operacyjna (nie dotyczy polskiego rolnictwa)

·         sprawozdawczość (powołane są do tego urzędy statystyczne, powiatowe)

sprawozdawczość jest zawsze okresowa

·         badania własne (ruchu krytycznego, rolników) powinno się to odbywać w formie ankiety pisemnej

·         badania metodą reprezentacyjną

- monitoring (dotyczy najczęściej środowiska przyrodniczego) - ma wpływ na życie społeczno gospodarcze

zdjęcia z satelity są robione tak że część ich się pokrywa � stereoskopy

panchromatyczne, w określonym widmie (np. w podczerwieni)

źródłem informacji są książki, atlasy, internet (www.fao.org)

informacje potrzebne do interpretacji zjawisk społecznych

st. - short tone - 1017kg

kartogram

kartodiagram

diagram

Liczby bezwzględne - sztuki, kg, hektary � wyrażone jednym słowem

względne (relatywne) - procent (część w stosunku do całości) np. plony w decytonach do jednego hektara

indeksy łańcuchowe - bo zazębiają się

szeregi momentów, szeregi okresowe, jedne moment � jedne okres -szeregi statyczne

szeregi dynamiczne - dane z kilku lat

miary naturalne, jednostki techniczne

jednostki umowne - kalorie - można je dodawać, czynić obliczenia typu struktura

jednostka zbożowa - zawartość białka i skrobi w stu gramach w stu kilogramach zboża (1 jednostka zbożowa)

sztuka duża - teoretyczne zwierzę ważące 500kg

ceny bieżące

ceny stałe

jednostki administracyjne

·         pierwszego rzędu

·         drugiego rzędu

Im wyższy stopień uogólnienia tym liczba jest bardziej fałszywa.

Zaletą jednostek jest to, że wszystko się na nich komentuje i dlatego są na ich temat dane

wadą jest to że

·         są zmienne w czasie

·         nie mają również jednakowej wielkości

·         mają różny kształt

jednostki przyrodnicze, które np. mają identyczną budowę geologiczną, nachylenie

jednorodne warunki naturalne

jednostki geometryczne -zaletą jest to że są niezmienne w czasie, wadą że nie ma dla tych naturalnych podziałów danych

Wykład III 16.11.2001

kartogram

siatka geograficzna

rozmieszczenie topograficzne � kropki stawia się w miejscach największego natężenia zjawiska

zsumowana liczba kropek daje liczbę

kopki rozmieszcza się równomiernie na obszarze całej jednostki administracyjnej � rozmieszczenie kartogramiczne (im więcej ludzi tym ciemniejszy obszar bo więcej kropek)

mapy izorytmiczne

T: Geografia ludności

Większość ludności zamieszkuje średnie szerokości geograficzne zwłaszcza półkuli północnej

23% ludności świata koncentruje się w Azji Wschodniej � Chiny, Japonia, Korea itp.

20% ludności świata to obszary Półwyspu Indyjskiego � Indie, Pakistan, Bangladesz

Europa zachodnia i środkowa - 14% ludności świata

Ameryka Północna - rejon oceanu Atlantyckiego (Boston, N.Y, Chicago)

Ekumeny - obszary zamieszkane stale i trwale zagospodarowane

Anekumeny - obszary w ogóle nie zamieszkane i niezagospodarowane np. akweny morskie, oceaniczne, pustynie, wysokie góry, tereny podbiegunowe

Paraekumena (subekumena) - pośrednie między ekumeną, a paraekumeną, trwale zagospodarowane, wykorzystywane gospodarczo, ale niezamieszkane np. obszary wypasu zwierząt lub zamieszkiwane tylko okresowo np. przez koczowników.

1830 - pierwszy miliard ludności

1930 - drugi miliard

1960 - trzeci miliard

1975 - czwarty miliard

1986 - piąty miliard

1995 - szósty miliard

największy przyrost ludności po drugiej wojnie światowej - postęp medycyny, DDT (wyniszczył wszy), nie było klęsk głodu

W krajach trzeciego świata - olbrzymi procent urodzeń żywych i mała umieralność � eksplozja demograficzna

Organizm niedożywiony jest bardziej płodny, czynniki psychologiczne i kulturowe (np. wielożeństwo)

migracje (prześladowania, klęski żywiołowe - powodzie, wulkany, zmiany granic państwowych)

Afryka - od XVI do pierwszej połowy XIX wieku handel niewolnikami � ok. 20mln. ludzi

Antyle - Ameryka Środkowa - ok. 10 mln. potomków Afrykanów

Mulaci, Kreole, Metysi, Zambosi

Tunezja

Maroko 57 rok -5,8% 71 rok - 0,7%

Migracje  -w Polsce ze Wschodu na Zachód - z Polski zachodniej 2mln. ludzi przesiedlono do Niemiec, ze Wschodniej - Kazachstan

z Polski do RFN - lata 68-74 - wyjechało 79 tyś. ludzi

75-82 - 346 tysięcy (Ślązacy, Mazurzy, Warmiacy)

82 rok - 34,8 tyś.