Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

Makroekonomia 02.03.2000

Wykład 1

Gospodarka Centralnie Sterowana

                               Podaż  S

                                               Popyt

                            A     B

Funkcja Podaży S jest pionowa, gdyż w Gospodarce Centralnie Sterowanej podaż nie zależy od poziomu cen.

Popyt jest zgłaszany przez konsumentów, reagujących na zmiany cen w sposób typowy, dlatego f-cja ta ma przebieg normalny .

Niski poziom cen jest symptomem nierównowagi popytowej. Nadwyżka popytu symbolizowana jest odcinkiem AB,

Analizę mechanizmu powstawania nierównowagi prowadzimy w 2 etapach:

I    Bez ceny

II  Włączamy cenę do analizy (wraz z ceną)

I Nierównowaga podażowa

Ceną przedsiębiorstwa w gosp. rynkowej jest max zysku czyli różnica między poniesionym kosztem a uzyskanym utargiem

U-K>0                  -zysk

U-K<0    -strata

Koszt poniesiony to przede wszystkim równowartość środków zużytych w trakcie działalności gosp. (płace, amortyzacja, a także koszt zużytego surowca nabytego przez przedsiębiorstwo)

Koszt Krańcowy- koszt wytworzenia, każdej następnej jednostki produktu, najpierw spada, a później rośnie.

   Cena + koszty                                K – koszt Krańcowy

      K1                                                                                                  Krzywa K1 wskazuje obniżenie

                                                                                                  Kosztu krańcowego – zysk max

                                                              U – utarg                 jest większy z 2 powodów:

                                                                                                  1 obniżenie KK

                                                                                                  2 wzrostu rozmiarów opłacalnej produkcji

O             A    B      D                 Produkcja

ZYSK

O A – koszt wyższy od utargu

O  B – rekompensata strat wychodzimy na zero

D – poniżej zysku

Koszt Krańcowy początkowo, przy b niskich rozmiarach produkcji jest wyższy od ceny, co oznacza iż do momentu osiągnięcia OA ponosi straty. Po przekroczeniu tego punktu każda następna jednostka przynosi zysk, odcinek OB. Zrównuje nam zyski i straty . Dalsze powiększenie ilości wytwarzanych produktów daje bezwzględny zysk. Zwiększenie wytwarzania poza D nie jest opłacalne gdyż każdy następny sprzedany produkt przynosi stratę (zmniejsza zysk globalny)

Zysk Krańcowy (osiągnięty dzięki sprzedaży kolejnej jednostki produktu) – jest początkowo coraz wyższy, a po osiągnięciu rozmiarów produkcji, której odpowiada najniższy koszt krańcowy, zaczyna spadać. Punkt równowagi przedsiębiorstwa istnieje gdy produkcja zrównuje się z ceną i kosztem krańcowym. Po osiągnięciu tego punktu można zwiększać zyski (bez inwestycji) przez instalowanie dalszych eksploatacji, lub maszyn zastępujących siłę żywą

II

Przedsiębiorstwa dążąc do max zysku wykorzysta  każdą okazję do podniesienia cen (gdy popyt ↑, produkcja bez zmian) Popyt może ↑ z wielu powodów  np. pojawienie się dodatkowych zasobów pieniężnych

Nierównowaga popytowa celem przedsiębiorstwa w gosp. cent. Jest wykazanie dyspozycyjności wobec zwierzchnika (to gotowość do wykonywania w terminie, rozmiarach nakazanych czynności) To zdolność do realizacji dyrektyw produkcyjnych.

W gosp rynk system ubezpieczeń to rezerwa gromadzenia(pieniądze, waluta, złoto)

W gosp cent rezerwy (mocy produkcyjnych, siły roboczej, surowców pozwala dokonywać zadania planowe i ustalone plany). Dyrekcja koncentruje się w około środków, których jest najmniej, który stanowi wąskie gardło (jest najważniejszy i najbardziej poszukiwany). Wysokość tego środka decyduje o dyspozycyjności dyrektora, maxymalizacja jego rezerwy jest zatem celem pierwszoplanowym, tak długo jak występuje w ilości najmniejszej.

Punkt równowagi przypada w punkcie przecięcia f-cji przydziału czynnika stanowiącego wąskie gardło.

F-cja środka krańcowego

                                                                                          K- krzywa nakładu krańcowego

Przydział

I zużycie

Czynnika                                                                                        P1 –powiększenie rezerwy

stanowiącego

wąskie gardło  

                                                                                                     P- przydział czynnika stanowiącego

                                                                                                          Wąskie gardło

                                          O                    A       B              D                     Produkcja

Dla odcinka OA nakłady są wyższe od przydziału (rezerwa nie powstaje, jest zużywana), gdy produkcja osiąga OB. Straty rekompensowane są nadwyżką  przydziału nad zużycie. Między OB., a OD powstaje rezerwa netto. Po przekroczeniu punktu D rezerwa będzie spadać, odpowiednikiem postępu technicznego w gosp centralnej są starania o wzrost przedziału (P1)

SAMOPOGŁĘBIANIE NIERÓWNOWAGI – 6 ZJAWISK STRONY 71-76 ( NA EGZAMIN)

Wzrost gospodarczy

1.      Wzrost gospodarczy a tempo wzrostu

Termin wzrostu jest jednym z kluczowych pojęć makroekonomii, gospodarcze sukcesy narodowe oceniane są z dwóch punktów widzenia:

a, produktu krajowego na 1 mieszkańca

b, wzrostu 

Wzrost gospodarczy to proces, zjawisko dokonujące się w czasie i odnoszące się do jego wyników: (tn – rok bieżący, t1- rok poprzedni)

tn –t1 >  0  - wzrost gospodarczy

tn –t1 <  0  - recesja gospodarcza

tn –t1 = 0  - stagnacja

Wzrost gospodarczy istnieje wówczas gdy produkt krajowy brutto w roku tn jest większy niż w roku t1 , Spadek PKB w wielkościach bezwzględnych obserwowanych między tymi okresami to recesja gospodarcza

Y→ PKB

Yt1 → PKB w okresie t1

Ytn → PKB w okresie tn

∆Y→ różnica między tymi poziomami, symbolizuje zmianę produktu między okresem t1 i tn

∆Y tn-t1 =Ytn- Yt1

Tempo wzrost produktów jest ilorazem różnicy i poziomu wyjściowego

         Ytn - Yt1

r  =       Ytn

Tempo wyrażone w  % - stopa wzrostu

        Ytn- Yt1

r  =     Ytn                 x 100     

Wykład 2

Czynniki wzrostu gospodarczego:

-          Praca –ludzie gotowi do podjęcia pracy

-          Kapitał –wyposażenie, budowle, urządzenia produkcyjne

-          Technologia – wiedza o tym jak wykorzystać pracę i kapitał do wytwarzania towarów i usług.

Praca – wzrost liczby ludności gotowej do podjęcia pracy jest ważnym źródłem potencjalnego PKB,

Siła robocza – tworzy ją tylko część ludności,

Kapitał – wzrost ilości kapitału umożliwia wytworzenie większej produkcji,

Technologia – mówi nam jak dużo możemy wytworzyć przy użyciu danej ilości pracy i kapitału, obejmuje wszystko co wpływa na wydajność pracy lub produktywność kapitału.

Jednoczynnikowy model wzrostu: używając terminu zatrudnienie będziemy mieć na myśli całość ludności produktywnej, albo odsetek ludności zdolnej do pracy, która zaangażowana jest w wytwarzanie PKB.

Wzrost liczby ludności zatrudnionej przy wytwarzaniu PKB, oraz gdy rośnie przeciętna wydajność, zależność wzrostu od zmian zatrudnienia i wydajności można ująć w jednym równaniu.

∆x  =  ∆z  +  ∆w  +  ∆z  x  ∆w

  y        z        w        z        w

∆z – wzrost zatrudnienia między okresami porównywanymi

z – zatrudniona ludność wytwarzająca PKB

w – wydajność pracy (produkt na zatrudnionego)

∆w – wzrost wydajności między okresami porównywanymi

= - oznacza nie tylko, że liczby po obu stronach są równe co do wartości, oznacza on, że zjawiska po prawej stronie (wzrost, zatrudnienie, wydajność) są przyczyną zjawiska, symbolizowanego po lewej stronie.

Dwuczynnikowy model wzrostu- model ten został zbudowany w oparciu o następujące

dwie przesłanki :

1.      wzrost gospodarczy może nastąpić na dwa sposoby:

-          dzięki wzrostowi odsetek zasobów zaangażowanych (poprawa koniunktury)

-          dzięki wzrostowi zasobów wytwórczych kraju (wzrost długofalowy)

2.      decydującym czynnikiem jest bądź wzrost zatrudnienia, bądź wzrost kapitału, bądź jedno i drugie jednocześnie

Wzrost odsetku ludności produktywnej w zasobie pracy powoduje wzrost zatrudnienia, prowadzi to do poprawy koniunktury. W przypadku wzrostu długofalowego zatrudnienie wzrośnie dlatego, że przy najmniejszej części wzrostu zasobów pracy jest zaangażowane w wytwarzanie PKB.

Model dwuczynnikowy bazuje na tych 2 czynnikach, w jego skład wchodzą również parametry k i z, są współczynnikami (nazywane miarami udziału we wzroście PKB)

Dwuczynnikowy model wzrostu ma następującą postać:

∆y  =  ∆k x  K  +  ∆z  x  z

y        k             z

∆k – fragment PKB odpowiadającego amortyzacji kapitału trwałego istniejącego w gosp

∆z -  fragment PKB równy dochodom tych, którzy zaangażowani byli w wytwarzanie produktu.

z  - udział zatrudnienia w wytwarzanie PKB

k – udział kapitału trwałego do wytwarzania PKB

Miara –  udział we wzroście PKB

Miara – udział czynnika ( kapitału trwałego lub zatrudnienia) we wzroście PKB, to liczba informująca o ile % wzrośnie PKB jeżeli czynnik (kapitał trwały lub zatrudnienie) wzrośnie o 1%.

Efektywność kapitału trwałego - jest to ilość rzeczywistego PKB przypadającego na jednostkę zaangażowanego kapitału trwałego. Wzrost gospodarczy będzie rezultatem wzrostu efektywności kapitału i tylko jego rezultatem wówczas, gdy mimo iż zasób twórczy kraju, oraz poziom koniunktury pozostaje bez zmian; wtedy nastąpi wzrost PKB.

Dwuczynnikowy model wzrostu uzupełniony o efektywność przybiera postać:

∆y  =  ∆k x  K  +  ∆z  x  z  +  e

y        k             z

e – dodatkowy składnik stopy ↑ PKB wywołuje↑ efektywności kapitału.

Efektywność może rosnąc gdy koniunktura rośnie, spada lub pozostaje bez zmian.

...