USTAWA
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
PRAWO BANKOWE
(Dz.U. Nr 140, poz. 939)
Spis treści
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Rozdział 2. Tworzenie i organizacja banków oraz oddziałów i przedstawicielstw banków
A. Banki państwowe
B. Banki spółdzielcze
C. Banki w formie spółek akcyjnych
D. Postępowanie przy tworzeniu banków
E. Przekształcenie banku państwowego w spółkę akcyjną
Rozdział 3. Rachunki bankowe
Rozdział 4. Bankowe rozliczenia pieniężne
Rozdział 5. Kredyty i pożyczki pieniężne oraz zasady koncentracji wierzytelności
Rozdział 6. Gwarancje bankowe, poręczenia i akredytywy
Rozdział 7. Emisja bankowych papierów wartościowych
Rozdział 8. Szczególne obowiązki i uprawnienia banków
Rozdział 9. Zrzeszanie i łączenie się banków
Rozdział 10. Fundusze własne i gospodarka finansowa banków
Rozdział 11. Nadzór bankowy
Rozdział 12. Postępowanie naprawcze, likwidacja i upadłość banku
A. Postępowanie naprawcze
B. Likwidacja, przejęcie banku
C. Upadłość banku
Rozdział 13. Odpowiedzialność cywilna i karna
Rozdział 14. Przepisy przejściowe, zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy końcowe
Prawo bankowe
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1
Ustawa określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków.
Art. 2
Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Art. 3
Wyrazy "bank" lub "kasa" mogą być używane w nazwie oraz dla określenia działalności lub reklamy wyłącznie banku w rozumieniu art. 2, z tym że:
1) nie dotyczy to jednostek organizacyjnych używających wyrazów "bank" lub "kasa", z których działalności jednoznacznie wynika, że jednostki te nie wykonują czynności bankowych,
2) wyraz "kasa" może być także używany w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.
Art. 4
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) bank krajowy - bank mający siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
2) bank zagraniczny - bank mający siedzibę za granicą,
3) międzynarodowa instytucja finansowa - instytucję finansową, której większość kapitału własnego należy do państwa będącego członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju lub banków centralnych takich państw,
4) karta płatnicza - kartę identyfikującą wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniającą do wypłaty gotówki i dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki i zapłaty z wykorzystaniem kredytu.
Art. 5
1. Czynnościami bankowymi są:
1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
2) prowadzenie innych rachunków bankowych,
3) udzielanie kredytów,
4) udzielanie gwarancji bankowych,
5) emitowanie bankowych papierów wartościowych,
6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
7) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.
2. Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:
1) udzielanie pożyczek pieniężnych,
2) operacje czekowe i wekslowe,
3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
4) terminowe operacje finansowe,
5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
7) wykonywanie czynności obrotu dewizowego,
8) udzielanie poręczeń,
9) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych.
3. Czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 3, wykonywane przez inne podmioty na zlecenie banków, traktowane są jak czynności bankowe.
4. Działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności, o których mowa w ust. 1, może być wykonywana wyłącznie przez banki, z zastrzeżeniem art. 67, przy zachowaniu przepisów ustawy, w granicach określonych przez statut banku.
Art. 6
1. Banki poza wykonywaniem czynności bankowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2, mogą:
1) obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej nie będącej bankiem lub jednostki uczestnictwa w funduszach powierniczych, z tym że ich łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu nie może przekroczyć 15% funduszy własnych banku,
2) zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych,
3) dokonywać obrotu papierami wartościowymi,
4) dokonywać na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika, z tym że bank jest obowiązany do ich sprzedaży w okresie nie dłuższym niż 3 lata od daty nabycia,
5) nabywać i zbywać nieruchomości oraz wierzytelności zabezpieczone hipoteką,
6) świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,
7) świadczyć inne usługi finansowe.
2. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dotyczy również dopłat wynikających z art. 178 Kodeksu handlowego oraz wkładów i sum komandytowych w spółkach komandytowych.
3. Środki finansowe wydatkowane na cele określone w ust. 1 pkt 1 i 5 i w ust. 2 nie mogą przekroczyć łącznie 60% funduszy własnych banku.
4. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i w ust. 3, nie dotyczy:
1) nabywania akcji i praw z akcji banków,
2) nabywania akcji i praw z akcji lub udziałów przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz banku w zakresie:
a) wydawania kart płatniczych i wykonywania operacji przy ich użyciu,
b) edukacji kadr bankowych,
c) konsultacyjno-doradczym w sprawach finansowych,
d) instytucji rozliczeniowych, o których mowa w art. 67,
e) międzybankowego przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego, w którym banki są właścicielami co najmniej 75% akcji lub udziałów,
3) nabywania akcji i praw z akcji w powszechnych towarzystwach emerytalnych, pracowniczych towarzystwach emerytalnych oraz w spółkach prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, jeżeli co najmniej 75% akcji jest własnością banków lub banku.
5. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i w ust. 3, nie dotyczy instytucji, o której mowa w art. 105 ust. 4, w której banki są właścicielami 100% akcji lub udziałów.
Art. 7
1. Oświadczenia woli składane w związku z dokonywaniem czynności bankowych mogą być wyrażone za pomocą elektronicznych nośników informacji. Związane z czynnościami bankowymi dokumenty mogą być sporządzane za pomocą elektronicznych nośników informacji, jeżeli dokumenty te zostaną w sposób należyty utrwalone i zabezpieczone.
2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie, o której mowa w ust. 1, spełnia wymagania formy pisemnej.
Art. 8
Bank jest obowiązany do utrzymywania płynności płatniczej dostosowanej do rozmiarów i rodzaju prowadzonej działalności.
Art. 9
W bankach działa kontrola wewnętrzna, która sprawdza legalność i prawidłowość działalności prowadzonej przez bank oraz prawidłowość i rzetelność składanych sprawozdań i informacji.
Art. 10
1. Kontrola wewnętrzna w bankach spółdzielczych zrzeszonych w bankach regionalnych może być wykonywana na zasadach określonych w umowie zrzeszenia przez właściwy bank regionalny.
2. W bankach spółdzielczych zrzeszonych w innych bankach kontrolę wewnętrzną mogą wykonywać banki zrzeszające, jeżeli umowa zrzeszenia to przewiduje.
Art. 11
1. Zezwolenia, upoważnienia, zgody i decyzje Komisji Nadzoru Bankowego i Prezesa Narodowego Banku Polskiego mają moc ostatecznych decyzji administracyjnych.
2. Przy wydawaniu zezwoleń, upoważnień, zgód i decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie.
3. Zezwolenia, upoważnienia, zgody i decyzje, o których mowa w ust. 1, dotyczą jedynie jednostek organizacyjnych prowadzących działalność, o której mowa w art. 1.
4. O ile ustawa nie stanowi inaczej, termin na wydawanie opinii, o których w ustawie mowa, wynosi 30 dni.
Rozdział 2
Tworzenie i organizacja banków oraz oddziałów i przedstawicielstw banków
Art. 12
Banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki spółdzielcze lub banki w formie spółek akcyjnych.
Art. 13
1. Założycielami banku w formie spółki akcyjnej mogą być osoby prawne i osoby fizyczne, z tym że założycieli nie może być mniej niż 3.
2. Założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni określonej ustawą z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 5, poz. 32, Nr 24, poz. 110 i Nr 43, poz. 189 oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 183 i Nr 121, poz. 769 i 770).
3. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do banku, którego założycielem jest bank krajowy lub bank zagraniczny.
A. B a n k i p a ń s t w o w e
Art. 14
1. Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. W tym samym trybie następuje likwidacja banku państwowego, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 147 ust. 1 pkt 3.
2. Rozporządzenie Rady Ministrów o utworzeniu banku państwowego określa nazwę, siedzibę, przedmiot i zakres działania banku, jego fundusze statutowe, w tym środki wydzielone z majątku Skarbu Państwa, które stają się majątkiem banku.
3. Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.
Art. 15
1. Organami banku państwowego są rada nadzorcza i zarząd.
2. Członkowie zarządów lub rad nadzorczych nie mogą zajmować się działalnością konkurencyjną. W szczególności nie mogą być członkami zarządu lub rady nadzorczej innego banku, chyba że bank państwowy jest akcjonariuszem tego banku.
Art. 16
1. Radę nadzorczą powołuje się na okres 3 lat spośród osób posiadających odpowiednie kwalifikacje z zakresu finansów. Przewodniczącego rady nadzorczej powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu Państwa.
2. Członkowie rady są powoływani przez Ministra Skarbu Państwa spośród osób nie będących członkami zarządu tego banku. Odwołanie członków rady następuje w takim samym trybie, w jakim zostali powołani.
Art. 17
Prezesa zarządu banku państwowego powołuje i odwołuje, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego, rada nadzorcza banku. Wiceprezesów i pozostałych członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza banku, na wniosek prezesa zarządu.
Art. 18
1. Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad działalnością banku państwowego, zatwierdza przedstawione przez Zarząd sprawozdanie finansowe oraz podział zysku i sposób pokrycia strat, a także przyjmuje sprawozdania z działalności banku, udziela zarządowi banku zaleceń oraz może zawieszać w czynnościach członków zarządu banku.
2. Z zastrzeżeniem ust. 1, zarząd banku rozpatruje sprawy dotyczące działalności banku oraz podejmuje w tych sprawach uchwały, których wykonanie zapewnia prezes zarządu banku.
3. Rada nadzorcza uchyla uchwałę zarządu banku w razie stwierdzenia jej niezgodności z przepisami prawa lub statutem banku.
4. Prezes zarządu banku państwowego reprezentuje bank, przewodniczy zarządowi banku oraz organizuje działalność banku.
5. Szczegółowy zakres działania rady nadzorczej i zarządu oraz osoby uprawnione do reprezentowania banku określa statut banku państwowego.
Art. 19
Statut bankowi państwowemu nadaje, w drodze rozporządzenia, Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego.
B. B a n k i s p ó ł d z i e l c z e
Art. 20
1. Bank spółdzielczy może być utworzony - z zachowaniem trybu określonego przepisami ustawy - Prawo spółdzielcze - na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów, na wniosek założycieli, z uwzględnieniem zasad określonych ustawą z dnia 24 czerwca 1994 r. o restrukturyzacji banków spółdzielczych i Banku Gospodarki Żywnościowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 80, poz. 369, z 1995 r. Nr 142, poz. 704, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 118, poz. 561 oraz z 1997 r. Nr 121, poz. 770); przepisy art. 30-38 stosuje się odpowiednio.
2. Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.
C. B a n k i w f o r m i e s p ó ł e k a k c y j n y c h
Art. 21
Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów, z zachowaniem trybu określonego w przepisach Kodeksu handlowego o spółkach akcyjnych; przepisu art. 310 Kodeksu handlowego nie stosuje się.
Art. 22
1. Funkcję organu nadzoru pełni rada nadzorcza, składająca się co najmniej z 5 osób wybieranych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy. Bank obowiązany jest informować Komisję Nadzoru Bankowego o składzie rady nadzorczej.
2. Zarząd banku składa się co najmniej z 3 osób.
3. Powołanie 2 członków zarządu banku, w tym prezesa, następuje za zgodą Komisji Nadzoru Bankowego. Z wnioskiem o wyrażenie zgody występuje rada nadzorcza.
4. Rada nadzorcza informuje Komisję Nadzoru Bankowego o pozostałych osobach ze składu zarządu banku i o zmianach w składzie zarządu.
5. Komisja Nadzoru Bankowego może zażądać informacji i dokumentów dotyczących osób wymienionych w ust. 3 i 4, w zakresie niezbędnym do wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 3.
6. Komisja Nadzoru Bankowego odmawia wyrażenia zgody na powołanie osób, o których mowa w ust. 3, jeżeli:
1) były karane za przestępstwa z winy umyślnej,
...
stary_hipis