ORGANIZACJA POWSZECHNEGO.docx

ORGANIZACJA POWSZECHNEGO
SYSTEMU OCHRONY LUDNOŚCI

*Wstęp
*Rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony ludności (gmina, powiat)
*Zagrożenie ludności i środowiska naturalnego (schemat)
*Zagrożenia nadzwyczajne
*Zagrożenia toksycznymi środkami przemysłowymi (TSP)
*Likwidacja skażeń po użyciu broni chemicznej oraz po awariach chemicznych – podobieństwo i różnice
*Odkażanie terenu
*Odkażanie odzieży
*Zabiegi sanitarne
*Ochrona wody (oczyszczanie wody)
*Charakterystyka rejonu porażenia bronią jądrową
*Charakterystyka klęsk żywiołowych oraz ich skutków
*Powodzie
*Pożary – walka z ogniem
*Huragany, sztormy, trąby powietrzne
*Długotrwałe susze
*Zawieje, lawiny śnieżne, silne mrozy
*Obsunięcia, osypiska, lawiny górskie
*Trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, upadki meteorytów
*Epidemie, epizootie, epifitia oraz masowe rozmnożenie polnych i leśnych szkodników
*Broń jądrowa, skażenia promieniotwórcze
*Bioterroryzm
*Terroryzm
*Pierwsza pomoc,  czynności reanimacyjne
*Sygnały alarmowe
*Zachowanie się ludności po ogłoszeniu sygnałów alarmowych


Wstęp                                                                                                        

Jedną z ważniejszych funkcji współczesnego państwa jest zapewnienie obywatelom warunków ochrony przed potencjalnymi i realnymi niebezpieczeństwami związanymi z występowaniem klęsk żywiołowych, terroryzmu (bioterroryzmu) i innych podobnych zdarzeń, powodowanych postępem cywilizacyjnym lub działalnością człowieka, a także wynikających z działań zbrojnych. Prawo do ochrony przed wszelkimi zagrożeniami wynika z ukształtowanych przez cywilizację i przyjętych za powszechnie obowiązujące norm zwyczajowych i prawnych, których podstawowym celem jest umożliwienie człowiekowi realizacji jego najważniejszego prawa naturalnego – prawa do życia, a społeczeństwom i narodom – prawa do przetrwania. Tworzone są więc i doskonalone lokalne, krajowe i międzynarodowe systemy ochrony ludności przed możliwymi zagrożeniami czasu pokoju i wojny. Ich zadania związane są przede wszystkim z przeciwdziałaniem niebezpiecznym zdarzeniom: wczesnym ich wykrywaniem, przedsięwzięciami zapobiegawczo – ochronnymi, ostrzeganiem, alarmowaniem, izolowaniem rejonów zagrożonych, organizowaniem ewakuacji, podejmowaniem działań ratowniczych, udzielaniem poszkodowanym koniecznej pomocy medycznej oraz usuwaniem destrukcyjnych zdarzeń.
Terroryzm, klęski żywiołowe, pożary, skażenia radioaktywne i chemiczne, katastrofy, nagłe zachorowania, różne wypadki na drogach i przy pracy – te wszystkie zagrożenia nie są nam obce nawet w warunkach pokojowych. Kto, lub co, może poprawić bezpieczeństwo naszego życia codziennego?. Niewątpliwie my sami – przestrzegając właściwych zasad i norm współżycia międzyludzkiego i bezpieczeństwa.  Mogą je poprawić konkretne działania profilaktyczno – zapobiegawcze. Nie mamy jednak wpływu na niebezpieczeństwa od człowieka niezależne (np. klęski żywiołowe). Tu na pewno konieczne są, właściwie przygotowane, powołane służby ratownicze. Jednakże, by te mogły efektywnie działać, konieczna jest świadomość społeczeństwa co do sposobu zachowania się w danej niebezpiecznej sytuacji.
    Świadomość ta jest potrzebna, by w odpowiednim czasie podjąć właściwe decyzje mogące wpływać na minimalizację oddziaływania niebezpiecznego zdarzenia.  Może to z kolei skutkować ocaleniem życia (zdrowia) własnego, swoich bliskich i innych osób znajdujących się  w zasięgu oddziaływania niebezpieczeństwa, a także ułatwieniem zadania służbom ratowniczym.
    Pozornie konstruktywne działania w wielu dziedzinach gospodarki w kraju i na świecie, mające służyć człowiekowi, stają się bardzo często destruktywnym efektem dla wszelkiego życia.  Należy o tym wiedzieć; zauważać i wskazywać wprost źródła potencjalnych zagrożeń, protestować ich funkcjonowaniu i opowiadać się za ich likwidacją.
    Obok takich działań pamiętajmy jednak o nabywaniu umiejętności niesienia pomocy innym, stańmy po stronie środowiska naturalnego, w którym sami żyjemy i żyć będą potomni.

<< powrót

Rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony ludności (gmina, powiat)

Ochrona ludności polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa ludziom, mieniu i środowisku – w razie wystąpienia zagrożeń spowodowanych zarówno działaniem sił przyrody (klęski żywiołowe) i rozwojem cywilizacyjnym (awarie, katastrofy), jak również działaniami wojennymi i terrorystycznymi. Umownie ochrona ludności obejmuje cztery etapy działań:
·        zapobieganie, czyli przedsięwzięcia minimalizujące straty, a w tym: prace legislacyjne, planowanie, tworzenie zapasów, budowa struktur organizacyjnych, realizacja budowli i systemów zabezpieczających (ukrycia, schrony, wały przeciwpowodziowe, kontrola        graniczna i przewozowa itp.).
·        osiąganie gotowości, a w tym: prowadzenie badań, doskonalenie służb ratowniczych,  ich wyposażenie, edukacja społeczeństwa, szkolenie i ćwiczenia, opracowywanie procedur działania.
·        reagowanie na zagrożenia, a w tym: organizowanie ośrodków kierowania i koordynacji, poszukiwanie i udzielanie pomocy poszkodowanym, likwidacja ognisk zagrożeń, mobilizowanie służb ratowniczych i ochotników, informowanie władz, środków masowego przekazu i społeczeństwa.
·        odbudowa, czyli przywracanie stanu normalnego, a w tym: szacowanie strat, informowanie o prawach i obowiązkach, sprawne administrowanie, aktywizacja odbudowy zniszczeń i uszkodzeń, analizowanie potrzeb i realizacja zobowiązań, zapewnienie pomocy społecznej, precyzowanie wniosków.

  Do zadań ochrony ludności należy między innymi określenie zagrożeń, przeciwdziałanie ich powstawaniu oraz zapewnienie ochrony ludności w okresie zagrożeń,  w tym w czasie wojny, a także organizacja i zapewnienie funkcjonowania systemu zarządzania kryzysowego. Terenowymi organami ochrony ludności są wojewodowie, starostowie, wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast). Do zakresu działania terenowych organów ochrony ludności należy między innymi:
a)      w powiecie: określanie zagrożeń oraz planowanie zapobiegania im na administrowanym obszarze, monitorowanie i alarmowanie ludności oraz koordynowanie działań ratowniczych i porządkowo – ochronnych oraz zarządzanie w sytuacjach kryzysowych przy pomocy powiatowego centrum zarządzania kryzysowego;
b)      w gminie: lokalizacja źródeł zagrożeń, ich likwidacja i usuwanie skutków, monitorowanie i alarmowanie ludności, koordynowanie działań ratowniczych oraz kierowanie siłami ratowniczymi i ewakuacją ludności przy pomocy gminnego zespołu reagowania, mobilizacyjne przygotowanie do rozwinięcia służb dla realizacji zadań ochrony ludności cywilnej w okresie wojny, organizacja szkolenia ludności w dziedzinie powszechnej samoobrony.

<< powrót

Zagrożenie ludności i środowiska naturalnego (schemat)

<< powrót

Zagrożenia nadzwyczajne

Zagrożenia nadzwyczajne  to zjawiska lub wydarzenia, które zagrażają zdrowiu, życiu ludzi oraz mieniu w sposób masowy na znacznym obszarze, wywołując rozległe straty sanitarne i materialne. Wyróżnia się zagrożenia czasu pokoju i okresu wojny. Największym zagrożeniem dla życia i bytu człowieka jest wojna, która burzy poczucie bezpieczeństwa i niesie ze sobą widmo zagłady. W okresie wojny ludność cywilna i dobra materialne niezbędne dla jej przetrwania narażone są na:
1)     oddziaływanie środków walki przeciwnika (ostrzały, bombardowania, wysadzania, pożary itp.);
2)     wtórne skutki oddziaływania przeciwnika (uwolnienia TSP, wybuchy, pożary, zagruzowania, zalania wodą, porażenia prądem...);
3)     gwałtowne pogorszenie się warunków uniemożliwiających przetrwanie w postaci:
-         braku lub niedoboru wody,
-         braku żywności,
-         braku ogrzewania lub opału w okresie panowania niskich temperatur,
-         braku lekarstw i materiałów opatrunkowych,
-         braku opału i energii elektrycznej,
-         braku miejsc w szpitalach,
-         braku pomieszczeń mieszkalnych;
4)      epidemię chorób zakaźnych ludzkich i zwierzęcych,
5)      klęski żywiołowe

Zagrożenia nadzwyczajne czasu pokoju to z kolei:
1)      klęski żywiołowe;
2)      awarie: skażenia chemiczne, promieniotwórcze;
3)      katastrofy: wypadki komunikacyjne, wybuchy, katastrofy budowlane;
4)      epidemie chorób zakaźnych ludzkich i zwierzęcych.

Nowym zagrożeniem dla ludności i mienia, zarówno w czasie pokoju jak i w okresie wojny, są działania terrorystyczne. Skutki nadzwyczajnych zagrożeń można przewidywać, analizując na bieżąco wszystkie przesłanki oraz podejmując na czas niezbędne działania pozwalające na:
-         zmniejszenie możliwości powstania nadzwyczajnego zdarzenia oraz ewentualnych strat,
-         przygotowanie specjalistycznych sił do likwidacji skutków nadzwyczajnego zdarzenia,
-         zapewnienie szybkiego obiegu informacji o zaistnieniu zdarzenia,
-         przewidywanie ewentualnych nakładów finansowych,
-         ustalenie, z kim i w jaki sposób należy współdziałać przy likwidacji skutków zdarzenia.
Do likwidacji lokalnych zagrożeń w okresie pokoju zobowiązane są etatowe siły ratownicze (PSP, Policja, służby: medyczne, sanitarno –epidemiologiczne, weterynaryjne,ochrony środowiska i inne) oraz wydzielone pododdziały sił zbrojnych, a także (przy dużych rozmiarach zagrożenia)...