Kodeks.Zasad.Etycznych.Psychoterapeuty.Polskiego.Towarzystwa.Psychiatrycznego.pdf

KODEKS ZASAD ETYCZNYCH PSYCHOTERAPEUTY

Ogólne zasady etyki, jakimi winien się kierować psychoterapeuta, określają aktualne

kodeksy etyczno-deontologiczne, zwłaszcza Kodeks Etyczno-Zawodowy Psychologa i

Kodeksy Zasad Etycznych Towarzystw i Stowarzyszeń zrzeszonych w Polskiej Radzie

Psychoterapii. Poniższe zasady etycznego postępowania psychoterapeuty, będącego

członkiem Sekcji Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, zostały

sformułowane na podstawie wieloletniego doświadczenia środowiska psychoterapeutów oraz

wpisanej w nie tradycji dbania o etykę zawodową psychoterapeuty. Uwzględniono w nich

także sugestie European Association of Psychotherapy.

Proces psychoterapii, bazujący na szczególnego rodzaju relacji między klientem a

psychoterapeutą, jest integralnie związany z problematyką etyczną. Kontakt z klientem

powinien być źródłem zmian pozytywnych, ale może być także źródłem niepowodzeń i polem

do nadużyć. Konieczne jest zatem określenie etycznej odpowiedzialności psychoterapeuty

wobec osób uczestniczących w procesie psychoterapii.

Niniejszy Kodeks Zasad Etycznych nie jest regulacją prawną w ścisłym tego słowa

znaczeniu; określa on standardy odpowiedniego zachowania i postępowania terapeuty, nie

zwalniając go wszakże z osobistej odpowiedzialności za przebieg terapii. Ma on pomagać w

rozwijaniu wrażliwości etycznej, uzmysławiać wagę tych procedur, które chronią etyczny

charakter procesu terapii, a także ułatwiać podejmowanie konkretnych decyzji.

DEKLARACJA ZASAD ETYKI PSYCHOTERAPEUTY

PREAMBUŁA:

• Psychoterapeuta szanuje autonomię, godność i system wartości klienta oraz dąży do

zachowania i ochrony fundamentalnych praw człowieka.

• Podstawowym celem działań psychoterapeuty jest realizowanie dobra klienta określonego

w kontrakcie.

• Psychoterapeuta jest zobowiązany do poszerzania wiedzy dotyczącej zachowania

człowieka, pogłębiania rozumienia siebie i innych, a także do wykorzystania tej wiedzy

dla dobra klienta.

• Psychoterapeuta korzysta ze swoich umiejętności tylko dla dobra klienta. Nie powinien

zezwalać na niewłaściwe wykorzystanie swoich umiejętności przez inne osoby czy

instytucje.

• W swoim działaniu psychoterapeuta przestrzega zasad etyki dotyczących kontaktów z

klientami, to jest zasady odpowiedzialności, kompetencji, standardów moralnych i

prawnych, poufności, dobra klienta, oraz zasad, które dotyczą stosunków pomiędzy

profesjonalistami, wystąpień publicznych, technik diagnostycznych, badań.

ZASADA 1. ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Zasada generalna:

Podczas świadczenia usług psychoterapeuta dba o utrzymanie najwyższych standardów

zawodowych. Jest świadomy odpowiedzialności za konsekwencje swojego postępowania.

Zasada 1.a: Jako praktyk psychoterapeuta zdaje sobie sprawę z ciążącej na nim

odpowiedzialności i ze swojego potencjalnego wpływu na życie innych ludzi. W sytuacjach

nacisku, związanych z kontaktami osobistymi, towarzyskimi, instytucjonalnymi,

środowiskowymi, lub presją polityczną i finansową, które mogłoby prowadzić do nadużycia

jego wpływu, zachowuje szczególną ostrożność. Unika takiego rodzaju relacji, które mogłyby

ograniczyć jego bezstronność i sprowokować konflikt interesów.

Zasada 1.b: Psychoterapeuta z góry wyjaśnia klientom wszystkie kwestie dotyczące ich

wspólnej pracy w ramach zawieranego z nimi kontraktu, określającego cele i metody pracy

oraz zasady jej finansowania.

Zasada 1.c: Psychoterapeuta zapobiega zafałszowaniu, wypaczeniu lub niewłaściwemu

wykorzystywaniu uzyskanych przez niego informacji przez instytucje, w których jest

zatrudniony.

Zasada 1.d: Jako członek organizacji zawodowych i stowarzyszeń psychoterapeuta

przestrzega standardów zawodowych i etycznych sformułowanych przez te organizacje i

stowarzyszenia.

Zasada 1.e: Jako badacz psychoterapeuta w odpowiedzialny sposób podchodzi do wyboru

tematu badań, wykorzystywanych podczas ich prowadzenia metod, sposobów analizy i

przedstawienia wyników. Prowadząc badania uwzględnia zasadę dobra uczestniczących w

nich osób.

ZASADA 2: KOMPETENCJA

Zasada generalna:

Psychoterapeuta jest zobowiązany do utrzymywania wysokich standardów w zakresie

kompetencji zawodowych. Uznaje granice własnych umiejętności i ograniczenia

stosowanych metod. Świadczy jedynie te usługi i używa tych technik, które sa zgodne z

jego kwalifikacjami, wynikają z odbytego szkolenia i doświadczenia. W dziedzinach, w

których nie istnieją jeszcze jasno określone standardy, psychoterapeuta przestrzega

koniecznych środków ostrożności, kierując się dobrem swoich klientów .

Psychoterapeuta stale uzupełnia swoją wiedzę, szczególnie związaną z wykonywanymi

usługami .

Zasada 2.a: Psychoterapeuta uznaje, iż kwalifikacje pozwalające na stosowanie psychoterapii

muszą spełniać standardy opracowane przez Polską Radę Psychoterapii.

Zasada 2.b: Psychoterapeuta jest zobowiązany do korzystania z superwizji, kontynuowania

własnego szkolenia i troszczenia się o osobisty rozwój.

Zasada 2.c Jako nauczyciel, trener, superwizor psychoterapeuta utrzymuje najwyższy poziom

przekazywania wiedzy zawodowej.

Zasada 2.d: Psychoterapeuta, uznając i szanując różnice wynikające z wieku, płci, pozycji

socjoekonomicznej, orientacji seksualnej, pochodzenia etnicznego lub ograniczeń fizycznych

i umysłowych, stosuje swoje postępowanie terapeutyczne tak, aby uwzględnić kontekst i

potrzeby wynikające z tych różnic.

Zasada 2.e: Psychoterapeuta ma świadomość, że osobiste problemy i konflikty mogą

przeszkadzać w jego efektywnej pracy. W związku z tym powstrzymuje się od podejmowania

jakiegokolwiek działania w tych sytuacjach, w których jego osobiste problemy prowadziłyby

do nieadekwatnych zachowań bądź szkody. W momencie uświadomienia sobie osobistych

problemów, szuka kompetentnego profesjonalnego wsparcia, aby określić, czy powinien

zawiesić, zakończyć lub ograniczyć zakres działalności zawodowej.

ZASADA 3: STANDARDY MORALNE I PRAWNE

Zasada generalna:

Moralne i etyczne standardy, których psychoterapeuta przestrzega w prywatnym życiu,

nie są wyłącznie jego sprawą osobistą, ponieważ mogą wpływać na wypełnianie

zawodowych obowiązków oraz umniejszać publiczne zaufanie do psychoterapii i

psychoterapeutów. Standardy te winny być przedmiotem refleksji psychoterapeuty.

Powinien on być wrażliwy na obowiązujące normy społeczne oraz na możliwy wpływ,

jaki jego zachowanie może wywierać na innych psychoterapeutów oraz ich klientów, w

przypadku gdy odbiega ono od przyjętych zasad. Psychoterapeuta obowiązany jest

również być świadomym potencjalnego wpływu swoich zachowań na forum publicznym.

Zasada 3.a: Jako profesjonalista psychoterapeuta zachowuje się zgodnie z zasadami i

wytycznymi sformułowanymi przez statuty i kodeksy etyczne obowiązujące w danym

zawodzie i w danym podejściu psychoterapeutycznym .

Zasada 3.b: Jako pracownik i pracodawca psychoterapeuta nie angażuje się w żadne

praktyki, które są niehumanitarne lub które prowadzą do zachowań nielegalnych,

dyskryminacji ze względu na rasę, niepełnosprawność, wiek, płeć, orientację seksualną,

religię lub pochodzenie.

Zasada 3.c : W swoich rolach zawodowych psychoterapeuta unika wszelkich zachowań, które

mogłyby umniejszyć lub naruszyć prawa człowieka, prawa obywatelskie i inne

zagwarantowane ustawowo prawa klienta oraz innych osób, których to może dotyczyć.

Zasada 3.d: Jako praktyk, nauczyciel, trener, superwizor i badacz, psychoterapeuta jest

świadomy faktu, że jego system wartości może wpływać na sposób komunikowania się,

dobór stosowanych technik, wybór i perspektywę prezentacji materiałów oraz sposób

realizacji prac badawczych. Jest szczególnie ostrożny przy podejmowaniu problematyki

trudnej, mogącej kogoś zranić.

ZASADA 4. POUFNOŚĆ

Zasada generalna:

Psychoterapeuta jest zobowiązany w pierwszym rzędzie szanować poufność informacji

otrzymanych od klientów w trakcie pracy psychoterapeutycznej. Ujawnia takie

informacje wyłącznie za zgodą klienta (lub jego upoważnionego reprezentanta).

Wyjątek stanowią takie nadzwyczajne sytuacje, w których nieujawnienie informacji

wiązałoby się z wyraźnym niebezpieczeństwem dla klienta lub dla innych, bądź takie,

które regulują inne zasady, np. normy prawne. Zgody na ujawnienie informacji w

normalnym trybie osoba zainteresowana powinna udzielić na piśmie.

Zasada 4.a: Informacje otrzymane w sytuacji relacji klinicznej lub konsultacji oraz w

przypadku analizy danych dotyczących dzieci, studentów, pracowników lub innych osób są

omawiane tylko w celach zawodowych i wyłącznie z osobami upoważnionymi do

zajmowania się daną sprawą. Pisemne i ustne sprawozdania powinny zawierać wyłącznie

dane niezbędne dla ustalenia diagnozy lub skierowania osoby, której dotyczą, do specjalisty

bądź odpowiedniej placówki, aby, na ile to możliwe, uniknąć naruszania prywatności.

Zasada 4.b: Psychoterapeuta, który prezentuje osobiste informacje uzyskane w trakcie pracy

z klientem, w sprawozdaniach, artykułach, w trakcie wykładów lub w inny sposób na forum

publicznym, jest zobowiązany uzyskać uprzednio odpowiednią zgodę lub zmodyfikować

wszelkie informacje tak, aby uniemożliwić identyfikację osoby, której dotyczą.

Zasada 4.c: Psychoterapeuta jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji dotyczącej

procesu diagnozy i psychoterapii i odpowiada za właściwe jej zabezpieczenie.

Zasada 4.d: W przypadku pracy z osobami niepełnoletnimi psychoterapeuta jest

zobowiązany do uzyskania zgody rodziców dziecka lub opiekuna prawnego na stosowanie

oddziaływań terapeutycznych. Wobec osób, które nie są w stanie wyrazić dobrowolnej,

świadomej zgody (np. pacjentów z rozpoznaniem psychozy), psychoterapeuta dodatkowo

troszczy się o ochronę ich interesów, a w razie potrzeby konsultuje się z osobami im bliskimi.

ZASADA 5: DOBRO KLIENTA

Zasada generalna:

Psychoterapeuta szanuje integralność oraz chroni dobro jednostek i grup, z którymi

pracuje. W sytuacji konfliktu interesów pomiędzy klientami a instytucjami

zatrudniającymi psychoterapeutę, wyjaśnia charakter swoich zobowiązań w stosunku

do wszystkich zaangażowanych stron, oraz o wszystkim je powiadamia.

Psychoterapeuta dokładnie informuje klientów o celu oraz charakterze wszelkich

procedur diagnostycznych i pozostawia klientom swobodę decyzji co do udziału w nich.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: