W 1905 urodził się Mounier i żył lat 45. Obie wojny, kryzys gospodarczy i powojenny chaos – to wszystko powoduje, że rodzą się w nim myśli i postawy. Wyraża sympatię wobec idei lewicowej, mimo że jest czł. wierzącym. W piśmie swoim zaczyna cykl artykułów wobec osoby. W 1947 r. Stawia pytanie światu „co to jest personalizm. Jest to filoz. wielowątkowa ale w centrum stawia osobę ludzką. Mounier używa określenia godność osoby. Pisze na temat praw osoby, ale też o solidarności wspólnoty ludzkiej. Człowiek żyje w świecie realnym. . pryzmat osoby w stosunku do rzeczy – słynne słowa Mouniera. To się wiąże ze stworzenia kolejnych pytań, co to znaczy że osoba wiąże się z pryzmatem. Pyta o istotę wartości samej osoby. Co tłumaczy że osoba jest wartością samą w sobie. 3 pytania o wartości społeczne: - czł. który realizuje swój projekt w społeczeństwie spotyka w społeczeństwie innych, co wynika z tego spotkania . Mounier mówi że istnieją spotk. w których są uznawane wartości społeczne. , które przestrzegane są w spotkaniach z innym człowiekiem. M. Krytykuje kapitalizm, gdzie władze pełni pieniądz, czł. nie może się rozwijać. Nie był skłonny akceptować komunizmu. Procesy duchowe to procesy ewolucji. Krytykuje egzystencjalizm. Postuluje aktywne zaangażowanie w ulepszanie świata. Celem personalizmu jest rewolucja personalistyczna. Jest przeciwko indywidualizmowi i kolektywizmowi. Myśl Mouniera to dostrzeżenie sprawiedliwości społ. M. Krytykuje tych którzy odwrócili się od postępu nauki. Twierdził że nie można zatrzymać postępu nauki i techniki. O wszystkim decyduje czł. tzn .,jaki użytek czynią z tego postępu ludzie. Można odwołać się do zdrowego rozsądku. Nie można uchylać się od ryzyka.
2. Karol Wojtyła
Dla Wojtyły „osoba” jest zawsze w relacji z Bogiem. Pojęciem etyki zajmuje się filoz. Personalistyczna. W czasie wojny rozpoczął studia polonistyczne, później wstąpił do seminarium i rozpoczął studia teologiczne. Po wojnie napisał doktorat w Rzymie na temat mistyki św. Jana do krzyża. Następnie wraca do polski. Pisze nobilitację na temat Schelera do etyki chrześcijańskiej. Wijtyła obejmuje katedrę etyki KUL-u . zostaje biskupem w Krakowie. Najważniejsze dzieła jakie dały mu rozgłos: „Miłość i odpowiedzialność” „Osoba i czyn” rozprawa dotyczy antropologii filoz. . Osoba jest centrum . ta osoba , która źle żyje sama, ale egzystuje współ z innymi podmiotami:
1) człow. Jest osobą ponieważ działa. (pyta i odpowiada). Nie tylko działamy świadomie, ale mamy świadomość że działamy. Świadomość sprawia , że czł. Przeżywa swoje działanie jako czyn. Biorę za siebie swój los , konsekwencje odpowiedzialności. Staje się osoba przez wszystko co czynię „nie dzięki marzeniom , a dzięki czynom staje się kimś” mówi Wojtyła. „egzystencja ludzka związana jest nierozłącznie z moralnością”
2)czł. Jest osobą ponieważ stanowi sam o sobie.
3) czł. Jest osobą ponieważ jest wolny Dla Wojtyły wolność jest kluczem rozumienia czł.
3. Filozofia Dramatu. ( ks. Jóżef tischner)
słowo dramat wskazuje na życie czł. – zrozumieć dramat to zrozumieć to, że czł. Jest istotą dramatyczną – dokonuje rozjaśnienia ludzkiej egzystencji jako egzystencji dramatycznej , przywracamy pojęciu dramatu właściwy sens. – być istotą dramatyczną tzn. przeżywać dany czas mając wokół siebie innych ludzi i ziemię jako scenę pod nogami. –3 czynniki dlaczego czł. Jest egzystencja dramatyczną a) otwarcie na innego czł. B) otwarcie na scenę dramatu c) otwarcie na przepływający czas.
CZAS DRAMATYCZNY- nie jest to czas obiektywny, w którym zachodzą procesy fiz. , chemiczne, przemiany mikro i makro kosmosu, - nie jest to czas przyrody żywej, w którym toczy się życie. – nie jest czasem świadomości – jest to czas który dzieje się między nami jako uczestnikami jednego i tego samego dramatu. –czas dramatyczny wiąże mnie z tobą, ciebie ze mną, wiąże nas ze sceną na której toczy się nasz dramat. – czas nie jest we mnie, nie jest w tobie, jest między nami. – czas ma swoją logikę , która rządzi ciągłością i nieodwracalnością. – ciągłość naszego czasu jest jakby subst. Dramatu.
SCENA- świat pod naszymi stopami – scena dramatu: -chodzimy po niej , dotykamy jej, czujemy j ą, przedstawiane sceny mogą być różne , różne mogą być jej wyobrażenia, różne mogą być jej teoretyczne koncepcje – jedno jest pewne –scena jest!.
-Arystoteles –całością samoistnie bytujących rzeczy – subst. – Berkeley – wspólne wyobrażenie ludzi – sen, który sprawia w ich duszy Bóg. – dla ludzi zaangażowanych w przeżywanie dramatu, scena życia jest przede wszystkim płaszczyzna spotkań i rozstań. Jest przestrzenią wolności, w której czł. Szuka sobie domu, chleba, Boga i w której znajduje cmentarz. – czł. poddaje sobie wszystko co znajduje się „niżej” – obiektywizacja jest możliwa dzięki aktom intencjonalnym dlatego stosunek czł. Do scen nazywa się stosunkiem intencjonalnej obiektywizacji.
LUDZIE- ludzie niektórzy biorą udział w tym samym dramacie, w którym i ja biorę udział wbrew pozorom. – uczestnictwa w dramacie nie mogą słyszeć ani widzieć to wymaga innej otwartości. – świadomość obecności drugiego dopełnia się jako świadomość roszczenia, roszczenie które zobowiązuje
WNIOSKI- dramat to życie czł. Który jest istotą dramatyczną tzn. iż przeżywa dany czas mając wokół siebie innych ludzi i ziemię jako scenę pod stopami oraz , że jest otwarty na innego czł. na scenę dramatu i prz4pływający czas.
4. Fenomenologia Wolności
Wolność polit. została zdobyta wysiłkiem i trudem. Zdobyta wolność daje możliwość rozwoju. Dziś żyjemy bez wzorców i w środowisku wychowującym mało rozpoznanym. Nowe wzorce w pedagogice nie miały czasu się utworzyć. Nie tylko jest konflikt pokoleń co radykalna różnica doświadczeń. Rodzice wyrastali w innym systemie. Dzisiaj jest zupełnie inaczej. Rodzica doświadczenie uniemożliwia dialog między pokoleniami. Zerwanie dialogu prowadzi do alienacji (wyobcowania). Demokracja jest najlepszym systemem do dziś. Wolność jest najpiękniejszą wartością Nurty myślowe w dzisiejszych czasach:
NIHILIZM- negacja wszystkiego. Nic nikomu, chaos w świecie wartości, który się zawalił. Nihilista jest zew. W świecie. On nie godzi się na nas. Jest to filo. anarchistyczna.
NARCYZM- polega na wielkiej nadwrażliwości intelektualnej. (muszę być najlepszy). Wolność wiąże się z ograniczeniem. O jakie zagrożenie wolności chodzi fenomenologii. – na pewno ma to związek z zadaniem wolności. Rezygnujemy z całej wolności , aby wykonać zadanie. – życie nie jest takie proste. Doświadczamy , że nie tylko rzeczy nas ograniczają ale też inne byty czyli ludzie. Fenom. Mówi że podmiot żyje wraz z innymi podmiotami. Realizujemy się jako osoby, jako ludzie wolni , kiedy zaczynamy poszukiwać prawdy jako coś wartościowego . Jak jest prawda o mnie. Świat rzeczy to faktyczność. A czł. to też potencjalność- możliwość spełnienia się. Możemy spełnić się dlatego że jesteśmy wolni. Świat rzeczy jest zdeterminowany. Rzecz jest bytem uwarunkowanym w sposób konieczny. (nie istnieje ani dla siebie ani dla innych.). A czł. nie jest tylko rzeczą , rezultatem ewolucji, ale jest samo bytem (bytem z siebie) i różni się od rzeczy momentem samookreślania. Albo godzę się na życie albo życie staje się absurdalne. Mamy to do czynienia z chaosem i z wstępem do nihilizmu.
Pyzata