Niemierko Bolesław - Ksztalcenie szkolne - podręcznik skutecznej dydaktyki.pdf

(3865 KB) Pobierz
751439912 UNPDF
B. Niemierko, Kształcenie szkolne , Warszawa 2007,
ISBN 978-83-60807-11-8, © by WAiP 2007
Wydawca: Iwona Zarzycka
Redaktor: Mieczysława Decewicz
Projekt okładki i stron tytułowych: Wojciech Stukonis
Korekta: Ewa Skalska, Iwona Zarzycka
ISBN: 978-83-60807-11-8
© Copyright by Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Warszawa 2007
Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Spółka z o.o.
Grupa Kapitałowa WSiP S.A.
00-696 Warszawa, ul. J. Pankiewicza 3
www.waip.com.pl
Wydanie pierwsze, dodruk – 2008
Arkuszy drukarskich: 25,5
Skład i łamanie: Ewa Mikołajczyk, Studio Rhodo
Druk i oprawa: Zakłady Graiczne w Poznaniu
B. Niemierko, Kształcenie szkolne , Warszawa 2007,
ISBN 978-83-60807-11-8, © by WAiP 2007
Spis treści
Od Autora 11
Część I
Uczenie się jako czynność 17
ROZDZIAŁ 1. O uczeniu się, kształceniu, wychowaniu
i nauczaniu 18
Czy szkoła kształci? Hierarchia zmian w uczniu.
Wywołujemy zmiany w uczniu. Uczenie się. Teorie
motywacyjne uczenia się. Krytyka szkoły. Brak
uspołecznienia. Bezradność intelektualna. Teorie poznawcze
uczenia się. Encyklopedyzm. Wąskie pole działania ucznia.
Kształcenie a wychowanie, nauczanie, edukacja. Pułapki
jednostronności. Kierowanie uczeniem się. Podsumowanie.
Główne pojęcia 42
Ćwiczenia 42
Zalecenia 43
ROZDZIAŁ 2. Poznajmy się bliżej: uczniowie
i nauczyciele 45
„Dydaktyka niedzielna”. Różnice indywidualne. Czego
oczekują rodzice? Trzy style wychowania. Błędy
wychowawcze rodziców. Rola języka i edukacji. Zdolności
uczniów. Temperament ucznia. Temperament nauczyciela.
„Struktury umysłów” nauczycieli. Rola zawodowa
a osobowość nauczyciela. Jak nauczyciele stali się
pedagogami? System kształcenia i sytuacja dydaktyczna.
Humanistyczny system kształcenia. Granice swobody.
Wspólnota dydaktyczna. Wspólnota oporu. Technologiczny
system kształcenia. Diagnoza wstępna. Kształcenie
wielostopniowe. Releksyjni praktycy. Podsumowanie.
www.waip.com.pl
B. Niemierko, Kształcenie szkolne , Warszawa 2007,
ISBN 978-83-60807-11-8, © by WAiP 2007
6
Główne pojęcia 79
Ćwiczenia 79
Zalecenia 80
ROZDZIAŁ 3. Jak przebiega uczenie się czynności? 82
Teoria czynności. Wynik czynności uczenia się. Treść
kształcenia a wiedza osobista ucznia. Rola pracy w edukacji.
Szkoła jako obowiązek. Jasność wymagań. Wykonywanie
zadań. Radość uczenia się. Cele uczenia się a cele kształcenia.
Praca młodzieży nad sobą. Cele emocjonalne uczenia się.
Cele poznawcze uczenia się. Dydaktyka tradycyjna.
Dydaktyka współczesna. Cele światopoglądowe uczenia się.
Cele praktyczne uczenia się. Synteza dróg uczenia się.
Podsumowanie.
Główne pojęcia 111
Ćwiczenia 112
Zalecenia 113
ROZDZIAŁ 4. Autentyzm uczenia się 115
Czynności naturalne i symulowane. Od nowicjusza
do eksperta. Skala autentyzmu uczenia się. Autentyzm
pierwotny. „Drabina symulacyjna”. Cztery uczniowskie
wersje autentyzmu uczenia się. Znaczące uczenie się.
Personalne czynniki sytuacji dydaktycznej. Materialne
czynniki sytuacji dydaktycznej. Środki proste i złożone,
pasywne i interaktywne. Informatyzacja uczenia się.
Systemowe funkcje środków dydaktycznych. Od dydaktyki
nauczyciela do dydaktyki sieci. Podsumowanie.
Główne pojęcia 139
Ćwiczenia 14 0
Zalecenia 141
Część II
Kierowanie uczeniem się 143
ROZDZIAŁ 5. Autorskie programy kształcenia 14 4
Cztery zakresy pojęcia program kształcenia. Krytyka
programów kształcenia. Dobór treści programu autorskiego.
B. Niemierko, Kształcenie szkolne , Warszawa 2007,
ISBN 978-83-60807-11-8, © by WAiP 2007
7
Model Tylera. Trójwymiarowy dynamiczny model
treści kształcenia. Program ukryty? Operacjonalizacja
celów kształcenia. Strukturyzacja materiału kształcenia.
Ustopniowanie wymagań programowych. Kształcenie
według wymagań. Wszechstronność czy specjalizacja?
Ewaluacja programu kształcenia. Podsumowanie.
Główne pojęcia 172
Ćwiczenia 172
Zalecenia 173
ROZDZIAŁ 6. Trzy etapy planowania dydaktycznego 175
Dwa style kierowania pracą uczniów. Plan jako wytyczna
działania. Planowanie kierunkowe. Planowanie wynikowe.
Planowanie metodyczne. Zasady planowania dydaktycznego.
Kształcenie jako gospodarowanie czasem ucznia. Zalety
i wady planowania dydaktycznego. Podsumowanie.
Główne pojęcia 197
Ćwiczenia 197
Zalecenia 198
ROZDZIAŁ 7. Kształcenie indywidualne 200
Kształcenie indywidualne i grupowe. Pojęcie metoda
kształcenia. Twórczość metodyczna nauczyciela.
Poszukiwanie i podawanie. Regulowanie autentyzmu
uczenia się. Pierwszeństwo wychowania. Warunkowanie:
nagrody i kary. Modelowanie. Przekonywanie.
Doświadczanie. Pokaz. Opowiadanie. Ćwiczenie.
Praca ze źródłami. Wykład. Podsumowanie.
Główne pojęcia 233
Ćwiczenia 234
Zalecenia 235
ROZDZIAŁ 8. Kształcenie grupowe 237
Rodzaje grup społecznych. Grupy zdrowe i chore.
Społeczne uczenie się. Autentyzm kształcenia grupowego.
Samorządność. Granie ról. Narada. Gra dydaktyczna.
Wycieczka. Dyskusja. Projekt badawczy. Prezentacja
zbiorowa. Pogadanka. Metody a drogi uczenia się.
Metody a treść kształcenia. Podsumowanie.
www.waip.com.pl
B. Niemierko, Kształcenie szkolne , Warszawa 2007,
ISBN 978-83-60807-11-8, © by WAiP 2007
8
Główne pojęcia 263
Ćwiczenia 264
Zalecenia 265
Część III
Wyniki uczenia się 267
ROZDZIAŁ 9. Sprawdzanie osiągnięć uczniów 268
Zakres sprawdzania osiągnięć. Sprawdzanie a ocenianie
osiągnięć poznawczych. Sprawdzanie holistyczne
i analityczne. Autentyzm i symulacja w sprawdzaniu.
Różnicowanie i sprawdzanie. Teoria pomiaru
dydaktycznego. Bezstronność sytuacji sprawdzania.
Dokładność punktowania wyników sprawdzania.
Rzetelność sprawdzania. Trafność sprawdzania.
Obiektywizm sprawdzania. Oszustwo egzaminacyjne.
Metody sprawdzania osiągnięć. Planowanie sprawdzianów.
Konstrukcja zadań zamkniętych. Analiza sprawdzianów.
Podsumowanie.
Główne pojęcia 297
Ćwiczenia 297
Zalecenia 299
ROZDZIAŁ 10. Nauczyciel ocenia osiągnięcia uczniów 301
Ocenianie sumujące i kształtujące. Ocenianie
wąskodydaktyczne i społeczno-wychowawcze.
Prawidłowości oceniania społeczno-wychowawczego.
Skale pomiarowe. Ocena opisowa. Pułapki oceniania
szkolnego. Skala stopni szkolnych. Znaczenie treściowe
stopni. Ilościowe normy wymagań. Skale różnicowe.
Pseudonormy wymagań. Współpraca z rodzicami.
Podsumowanie.
Główne pojęcia 327
Ćwiczenia 327
Zalecenia 328
Zgłoś jeśli naruszono regulamin