Astma.doc

A S T M A  –  W Y K Ł A D  1

Astma – przewlekłe zapalenie błony śluzowej dróg oddechowych ( z udziałem głównie eozynofile, mastocytów i limfocytów).

Konsekwencje zapalenia:

þ      Nadreaktywność oskrzeli na bodźce nieswoiste i swoiste

þ      Obturacja oskrzeli o różnym nasileniu

·        Odwracalna całkowicie lub częściowo

·        Odwracalna samoistnie lub po podaniu leków.

W POChP obturacja jest nieodwracalna.

Przebycie zakażenia Chlamydia, Mycoplasma powoduje wzrost Ig E

Najczęstsze przyczyny zaostrzeń astmy:

þ      Zakażenia układu oddechowego ( gł. wirusowe).

þ      Wysiłek fizyczny.

þ      Ekspozycja na alergeny powietrznopochodne ( wziewne, np. wydzieliny roztyczy kurzu domowego).

þ      Pokarmy, alergeny pokarmowe i dodatki do żywności ( beta-laktoglubulina może być przyczyną zespołu SIDS).

þ      Leki (aspiryna, NLPZ, antybiotyki).

þ      Emocje, stres.

þ      Zaburzenia hormonalne.

þ      Zmiana pogody.

Obraz kliniczny – wywiad:

þ      Najczęstsze objawy podmiotowe:

·         Kaszel

·         Świszczący oddech

·         Duszność

·         Uczucie ucisku w klatce piersiowej

·         Rzężący oddech, „granie w piersiach”

þ      Nasilenie:

·         Tolerancja wysiłku ( zabawa, karmienie, płacz, śmiech)

·         Możliwość swobodnej mowy.

·         Ocena podstawowych parametrów życiowych.

þ      Okoliczności występowania, pora roku.

þ      Reakcja na leki (p/astmatyczne i inne).

Objawy:

þ      Kaszel

·         Często suchy, napadowy, po wysiłku, kontakcie z alergenami, zmianie temperatury powietrza i w nocy.

·         Utrzymuje się kilka tygodni po zakażeniu.

·         Bez gorączki.

·         Zwykle nie ustępuje po podaniu antybiotyków.

þ      Świszczący oddech.

·         Głównie w czasie wydechu.

·         Najczęściej podczas zakażenia g.d.o. i po nim, po wysiłku, po głośnym krzyku.

·         Konieczne różnicowanie ze świstem wdechowym ( Sidor).

þ      Duszność.

·         Niemowlęta i dzieci – tylko obiektywne objawy ( np. wydolność oddechowa w trakcie karmienia, po wysiłku, stopień ograniczenia swobody mowy).

Obraz kliniczny – specyfika u dzieci:

þ      Często tylko kaszel lub/i świszczący oddech.

þ      Napadowość występuje rzadziej.

þ      Zróżnicowana dynamika narastania objawów.

·         Gwałtownie – po ekspozycji na alergeny, wysiłek, leki, pogodę, pokarm (ustępują szybciej).

·         Stopniowo – zakażenia układu oddechowego (ustępują wolniej).

Alergia krzyżowa – te same komponenty antygenowe występują np. na brzozie i w jabłku, na marchewce i  w pomidorze.

Postacie:

þ      Typowy napad astmy.

þ      Obturacyjne zapalenie oskrzeli o nawracającym charakterze

·         u niemowląt i małych dzieci

·         najczęstszy obraz kliniczny.

þ      Postać kaszlowa

·         kaszel stały lub napadowy.

þ      Astma wysiłkowa.

Przebieg naturalny:

þ      Naprzemienne wstępowanie okresów bezobjawowych i zaostrzeń

þ      Do okresu dojrzewania: chłopcy : dziewczynki = 2:1

þ      Po okresie dojrzewania cięższy przebieg u dziewcząt.

þ      Ustępowanie objawów w okresie dojrzewania to remisja, a nie wyleczenie.

Naturalny przebieg astmy wczesnodziecięcej:

þ      Przemijająca obturacja do 3 r.ż. ( wczesna), do 12 r.ż. ( przewlekła).

þ      Obturacja przetrwała do wieku szkolnego.

Diagnostyka:

þ      Diagnostyka różnicowa obturacji – RTG klatki piersiowej PA

·         Badanie czynności układu oddechowego > 5 r.ż.

·         Obiektywne potwierdzenie obturacji i jej odwracalności

·         Spirometria (FEV1)

·         PEF (zmienność)

·         Test odwracalności obturacji – FEV1, PEF przed i 15 minut po beta2-mimetykach (np. salbutamol 200 – 400 mg) – prawidłowy wynik nie wyklucza astmy – powtarzać!!!

·         Test nieswoistej prowokacji oskrzeli (nadrealtywność) – rzadko.

þ      Diagnostyka alergologiczna.

·         Identyfikacja alergenów.

·         Planowanie profilaktyki i Ew. immunoterapii swoistej.

Test odwracalności obturacji:

þ      Wynik dodatni potwierdza astmę - FEV1 >= 12% 15 – 20 min po podaniu krótkodziałającego mimetyku (Ew. PEV o 20%)

þ      Wykonać po odstawieniu LABA co najmniej 24 godz.

þ      Wynik ujemny to wskazanie do przeprowadzenia próby steroidowej (decyzja specjalisty)

Rozpoznanie i różnicowanie obturacji i u dzieci: