2000
Program
ENTOMOLOGII LEŚNEJ
Egzamin 1997/98
Egzamin obejmuje 3 pytania, po jednym z każdego działu.
Zaliczenie pytania z działu A warunkuje przejście do pytań z działu B i C
Dział A
Biologia, znaczenie, kontrola i zwalczanie.
Strona 1 z 53
1. Chrabąszcz majowy i kasztanowiec
2. Szeliniak sosnowiec
3. Smolik znaczony
4. Zwójka sosnóweczka
5. Zwójka pędówka
6. Zwójka odrośleczka
7. Osnuja sadzonkowa
8. Borecznik rudy
9. Skośnik tuzinek
10. Rozwałek korowiec
11. Barczatka sosnówka
12. Poproch cetyniak
13. Brudnica mniszka
14. Strzygonia choinówka
15. Borecznik sosnowiec
16. Osnuja gwiaździsta
17. Zawisak borowiec
18. Osnuja świerkowa
19. Zawodnica świerkowa
20. Wyłogówka jedlineczka
21. Wskaźnica jedlineczka
22. Zwójka zieloneczka
23. Brudnica nieparka
24. Piędzik przedzimek
25. Cetyniec większy
26. Cetyniec mniejszy
27. Kornik ostrozębny
28. Drwalnik paskowany
29. Przypłaszczek granatek
30. Żerdzianka sosnówka
31. Kornik drukarz
32. Rytownik pospolity
33. Wgryzoń jodłowiec
34. Smolik jodłowiec
35. Wykarczak sosnowiec
36. Trzpiennik olbrzymi
37. Rytel pospolity
38. Rzemlik topolowiec
39. Rzemlik osikowiec
40. Rynnica osinówka
41. Hurmak olchowiec
42. Jesionowiec pstry
43. Krobik modrzewiowiec
44. Choinek szary
45. Opaślik sosnowiec
46. Osnuja czerwonogłowa
47. Rytownik dwuzębny
48. Sieciech niegłębek
49. Turkuć podjadek
50. Wskaźnica modrzewianeczka
51. Czterooczak świerkowiec
52. Szczotecznica szarawka
Dział B
1. Kryteria wyróżniania i klasyfikacja szkodliwych owadów leśnych.
2. Szkodniki nasion (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
3. Szkodniki szkółek (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
4. Szkodniki upraw sosnowych (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
5. Szkodniki średniowiekowych i starszych drzewostanów sosnowych
6. Szkodniki pierwotne świerka (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
7. Szkodniki wtórne świerka (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
8. Szkodniki pierwotne jodły (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
9. Szkodniki wtórne jodły (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
10. Szkodniki modrzewia (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
11. Szkodniki pierwotne dębu (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
12. Szkodniki wtórne dębu (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
13. Szkodniki topoli (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
14. Szkodniki wiązu (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
15. Szkodniki olchy (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
16. Szkodniki jesionu (charakterystyka, kontrola, zwalczanie)
Gatunki, charakterystyka, biologia, znaczenie gospodarcze:
1. zwójki
2. smoliki
3. ścigi
4. trzpienniki
5. rozwiertki
6. rodzaj kornik
7. boreczniki
8. stonkowate
9. ryjkowcowate
10. kornikowate
11. kózkowate
Dział C
1. Zasady systematyki owadów.
2. Segmentacja ciała.
3. Budowa skóry, jej skład chemiczny.
4. Głowa.
5. Tułów, nogi, skrzydła.
6. Budowa i funkcjonowanie oczu.
7. Budowa i funkcjonowanie układu nerwowego.
8. Budowa i funkcjonowanie układu krwionośnego.
9. Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego.
10. Budowa i funkcjonowanie układu oddechowego.
11. Budowa i funkcjonowanie układu wydalniczego.
12. Budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego.
13. Rozwój i metamorfoza.
14. Odżywianie się owadów.
15. Budowa larw i poczwarek.
16. Budowa jaja i rozwój embrionalny.
17. Charakterystyka pluskwiaków różnoskrzydłych.
18. Charakterystyka pluskwiaków równoskrzydłych.
19. Charakterystyka szarańczaków.
20. Charakterystyka sieciarek.
21. Charakterystyka chrząszczy.
22. Charakterystyka błonkoskrzydłych.
23. Charakterystyka motyli.
24. Charakterystyka muchówek.
25. Metody zwalczania owadów.
26. Owady drapieżne.
27. Owady pasożytnicze.
28. Choroby owadów.
Strona 20 z 53
rz Chrząszcze, rodz Żukowate W Polsce występuje głownie w płd-zach i zach części kraju oraz lokalnie także w centrum i na wsch. Występuje na siedliskach Bśw ,mieszanych i liściastych, unikając olsów i borów suchych. Na wiosnę gdy temp. Gleby na głebokości 10cm wynosi 9-14cm owady dorosłe opuszczają kolebki poczwarkowe, w których zimowały Przypada to zwykle na I poł maja, na godz. Zmierzchu. Jako 1 pojawiają się samce, parę dni później samice .Lot godowy składa się z 2 faz: w I chrząszce kierują się w stronę najwyższego punktu- pagórki, wzgórza ,kępy drzew, tam zataczają koła i wchodzą w II fazę: wyszukiwanie miejsc do żerowania, a następnie do składania jaj. Żer uzupełniający chrząszcze prowadzą na liściach drzew liściastych głównie na Db,Brz, owocowych, rzadziej ogryzają kwiatostany na Md i So. Lot godowy jest powtarzany codziennie przy dobrej pogodzie. żer uzupełniający i regeneracyjny jest intensywny i rozrzutny. Rójka i składanie jaj trwa około 30-40dni,po czym chrząszcze giną. Jaja składane głównie na terenach otwartych ,gdy jest chłodno część jaj może być składana pod okapem drz-nu .Jaja składane w kilku złożach po 10-30 szt w odstępach kilkudniowych na głębokości 10-30cm. Łącznie samica składa do 70jaj. Pędraki wylęgają się po 4-6 tyg. Przebywają w wierzchniej warstwie gleby i jedzą drobne części roślin. W 1 roku nie powodują szkód na szkółkach i uprawach Zimują na głębokości 60-80 cm. Na wiosnę prowadzą żer podobny do zeszłorocznego .Na VI / VII pierwsze linienie. Teraz pędraki żerują na korzeniach drzewek ogryzając na nich drobną korę. Zimują i późną wiosną drugie linienie w 3 roku życia larwy. Teraz obgryzają grubsze korzenie i zżerają w całości małe korzonki sadzonek i siewek. Szkody powiększają się. Po trzecim zimowaniu, intensywny żer pędraków i ostatnie linienie na VI / VII. Po linieniu pędraki na głębokości 20-50 cm przepoczwarczają się w kolebce uformowanej w glebie. Po 6 tyg. postacie dorosłe i te aż do wiosny w glebie. Generacja 4-letnia.
rz Chrząszcze, rodz Ryjkowcowate Gatunek ten występuje w Polsce w naturalnym zasięgu Św,głównie w półn-wsch części kraju, choć żeruje na wszystkich iglastych. Chrząszcze pojawiają się w końcu IV po przezimowaniu w ściółce leśnej i udają się na uprawy so lu Św dla żeru regeneracyjnego lub uzupełniającego na korze i łyku młodych drzew. Większość chrząszczy wędruje na uprawy pieszo a tylko część leci .Latają chrząszcze młode, stare nie gdyż zanikły u nich mięśnie skrzydeł. Żer polega na ogryzaniu kory i łyka płatami obejmując często cały obwód i długość strzałki. Brzegi uszkodzeń pokrywają się białą żywicą. Igły są uszkadzane w mniejszym stopniu. Młode drzewka do 5 lat giną, starsze silnie osłabione mają zły wzrost. Żerują najintensywniej o zmierzchu i w nocy. W dzień ukrywają się w miejscach zacienionych. Chrząszcze mogą żerować na pędach starszych sosen. Na Db szeliniak chętnie ogryza pączki, a na wschodach Bk przegryza strzałki pod liścieniami. Po ukończeniu żeru chrząszcz kopulują i samice składają jaja w okolicy szyi korzeniowej i na korzeniach 1-10cm grubości, świeżo ściętych i kilkuletnich pniaków iglastych. Składanie jaj trwa 6-8 tyg t.j. do początku lipca. Składane pojedynczo lub po kilka sztuk, lecz wciągu dnia samica składa od 1-2 jaj. Zagłębiając się w tym celu w glebie na głębokość 20-40 cm. Jaja są składane do wygryzionych nyż i zakrywane trocinkami. Łącznie samica składa 60-100 jaj. Po 2-3 tyg lęgną się larwy które żeruja kierując się od grubszej części do cieńszej , a później zagłębiają się w drewno. Na jednym korzeniu może żerować kilka larw. Przepoczwarczenie następuje w kolebce zagłębionej w korzeniu i przykrytej wiórkami i trocinkami. Po 2-3 tyg chrząszcze, które opuszczają korzeń wygryzając się okrągłym otworem. Z jaj wcześniej złożonych chrząszcze wylęgają się jeszcze na jesieni tego roku i prowadzą żer uzupełniający, z jaj późno złożonych - dopiero od V do VII następnego roku. Generacja jednoroczna. W niekorzystnych warunkach pod okapem drz-nu rozwój może trwać 2 lata.
rz Chrząszcze, rodz Ryjkowcowate Powszechny na terenie całej Polski w zasięgu So, zasiedla drzewa chore i osłabione. Pojawia się w połowie IV i żer uzupełniający wyżerając tkankę twórczą i łyko przez wbijanie ryjka w pędy ,gałezie lub pączki. Jaja pojedynczo lub po kilka sztuk w jamki wygryzione przez samice w dolnych partiach strzał 3 –20 letnich sosen Larwy żerują między korą a drewnem wygryzając kręte chodniki biegnące zwykle do dołu strzałki i naruszają biel, są wypełnione trocinkami.. Kolebki poczwarkowe eliptycznego kształtu są zagłębione w bielu i wyłożone wiórkami. Zwykle są umiejscowione w sferze okółków na drzewach. Z jaj złożonych wcześniej pojawiają się chrząszcze młodej generacji( po 6 tyg. Rozwoju) i opuszczają żerowisko otworem okrągłym. Przy chłodnych latach larwy rozwijają się do 4 m-cy. Młode chrząszcze żer uzupełniający aż do chłodów jesiennych kiedy na zimowisko udają się do ściółki. Chrząszcze żyją do 2-3 lat. Generacja jest 1 roczna.
rz Motyle, rodz Zwójkowate rójka w drugiej połowie VI i VII o zmierzchu. Jaja pojedynczo lub po kilka na zielonej korze pędów i w pochewkach igieł, ale najczęściej na pączkach młodych pędów w wierzchołkowej części drzewa. Samica składa do 80szt. Wylęg gąsienic po 10-15 dni. Początkowo wgryzają się w nasadową część igły a następnie w pączki okółkowe, sporządzając mały oprzęd między pączkami. Nadgryzione igły wysychają Gąsienice kończą żer w XI i w miejscu żeru zimują a w końcu III i IV kontynuują żer przechodząc najczęściej na na pączki szczytowe które uszkadzają do części nasadowej. Żer postępuje od nasady pędu ku szczytowi. Gąsienica może podczas żeru wiosennego zmieniać pączki powodując większe szkody. Przepoczwarzenie koniec V i w VI wewnątrz nasady uszkodzonego pędu. Generacja jednoroczna.
rotheden