Tajemnice tachografu częśc 1.pdf

TECHNIKA

TAJEMNICE TACHOGRAFU cz.I

Urządzenie, które zna każdy kierowca ciężarówki i autobusu. Jednak nie wszyscy wiedzą jak prawi-

dłowo z niego korzystać i co zrobić, aby uchronić się przed nieprzyjemnościami podczas kontroli.

Na jakie szczegóły należy zwracać baczną uwagę podczas jego eksploatacji? Co możemy odczytać

z wykresówki - my użytkownicy, a co jest w stanie odczytać biegły sądowy? Na te i na inne pytania

postaramy się dać odpowiedź podczas cyklu artykułów dotyczących tachografów.

W Polsce montaż urządzeń

Prawidłowy dobór wykresówki do tabliczki typu tachografu

rejestrujących samoczyn-

nie prędkość jazdy, czas

jazdy oraz postoju, tj: tachografów,

jest obowiązkowy od 1 kwietnia

1999 roku. Obowiązek ten dotyczy

pojazdów o dopuszczalnej masie

całkowitej 9 ton i powyżej, które

zostały zarejestrowane po 31 grud-

nia 1984 roku, pojazdów o DMC

3,5 tony wyprodukowanych po 31

grudnia 1999 roku. Wyjątkiem

od ustawy są pojazdy Sił Zbrojnych

i pojazdy komunikacji miejskiej.

Obowiązek stosowania tachografów

wynika z Europejskiej Umowy AETR,

Ustawy o Czasie Pracy Kierowców,

Ustawy Prawo o Miarach oraz prze-

pisów wykonawczych publikowa-

nych w Biuletynie Głównego Urzędu

Miar.

Obecnie możemy wyróżnić dwa

typy urządzeń stosowanych w wyżej

wymienionych pojazdach. Pierwszy

z nich to klasyczny znany od wielu

lat tachograf typu zegarowego,

który jest zintegrowany z licznikiem.

Drugi to nowszy tachograf elektro-

niczny kształtem przypominający

radio samochodowe. Standardowe

tachografy służą rejestracji trzech

podstawowych parametrów:

1. Prędkości jazdy;

2. Grupy czasowej, czyli oznaczają

na wykresówce, co w danym

momencie robimy, bądź robiliśmy.

Występują cztery grupy czasowe:

czas jazdy (patrz: kierowanie pojaz-

dem), czas pracy innej niż jazda,

gotowość do jazdy (dyżur) i czas

przerwy w pracy lub po pracy

(odpoczynek).

3. Zapisu drogi;

Dodatkowo niektóre tachografy

mają możliwość rejestracji grup cza-

Rozmieszczenie znaków na tabliczce typu tachografu i na wykresówce

Znak dopuszczenia

wykresówki

Znaki dopuszczenia tacho-

grafów, w których może

być stosowana wykresów-

... 81 ...

Zakres pomiarowy

prędkości

Zdj. nr 1

Znak dopuszczenia 81

umieszczony na tabliczce typu

sowych dodatkowych urządzeń (np.

pomostów podnoszących, pomp

w cysternach, żurawi) znajdujących

się w pojeździe. Mogą także mieć

możliwość poprzez zamontowanie

dodatkowego rysika, rejestracji uży-

wania hamulców, czy zapisu zużycia

paliwa.

POSTĘPOWANIE PRZED

UŻYTKOWANIEM

Tachograf to nie wszystko. Równie

ważnym, o ile nie ważniejszym ele-

mentem składającym się na całość

procesu rejestracji jest wykresówka,

potocznie zwana tarczką. To okrągła

kartka papieru, na której rysik znaj-

ROK IV Nr 2 2004

TECHNIKA

Zapisy dokonywane przed rozpoczęciem pracy

Imię i nazwisko kierowcy

Miejsce założenia wykresówki

Numer rejestracyjny pojazdu

Stan licznika kilometrów

przy rozpoczęciu jazdy

PRZYKŁAD

Za brak któregokolwiek wpisu na wykresówce grozi

kara 50 zł

UWAGA! Braki w opisie wykresówki sumują się:

- brak imienia - 50zł

- brak miejsca wyjęcia wykresówki - 50zł

- brak daty wyjęcia wykresówki - 50zł

- brak stanu licznika km przy rozpoczęciu jazdy - 50zł

- brak stanu licznika na końcu jazdy - 50zł

Suma nałożonej kary - 250 zł

Zapisy dokonywane po zakończeniu pracy

Miejsce wyjęcia wykresówki

Data wyjęcia wykresówki

Stan licznika na końcu jazdy

Przejechane kilometry

TECHNIKA

dujący się w tachografie rejestruje

poszczególne parametry jazdy

wymienione wyżej. Warto wiedzieć,

że wykesówka jest dokumentem

urzędowym i jako taka podlega

szczególnej ochronie. Dlatego też

właściciele firm przewozowych mają

obowiązek ich przechowywania

przez okres 1 roku. Także z tego

powodu na wykresówce, w miejscu

rejestracji parametrów nie można

nanosić żadnych poprawek, a zmia-

na danych to fałszerstwo, które pod-

lega karze pozbawienia wolności

od 3 do 8 lat.

Tachografy każdego typu posia-

dają odpowiednie, przeznaczone

do nich wykresówki. Ich prawidłowy

dobór ma niebagatelne znaczenie

w momencie kontroli np. Inspekcji

Transportu Drogowego. Znajomość

zasad doboru, które przedstawimy

poniżej uchroni kierowców przed

nieprzyjemnościami i karami finan-

sowymi.

Podstawowe informacje.

1. Tachograf i wykresówki muszą

bezwzględnie posiadać zatwierdze-

nie typu wydane przez Główny

Urząd Miar (zdjęcie 1).

2. Na tylnej stronie wykresówki

podane są znaki kontrolne urzą-

dzeń, w których dana wykresówka

może być stosowana (zdjęcie 1).

3. Wykresówka musi posiadać taki

sam zakres prędkości, co tachograf

(zdjęcie 1).

4. Wykresówka musi być przysto-

sowana do tachografów klasycz-

nych i elektronicznych.

5. Przed włożeniem wykresówki

należy ją prawidłowo opisać, tzn.

w kolejności: Imię i nazwisko kie-

rowcy, miejsce założenia wykre-

sówki, data założenia, numer reje-

stracyjny pojazdu,stan licznika

kilometrów przy rozpoczęciu

jazdy (zdjęcie 2).

6. Po zakończeniu pracy także

należy dokonać opisu ostateczne-

go, w kolejności: miejsce wyjęcia

wykresówki, data wyjęcia wykre-

sówki, stan licznika kilometrów

na końcu jazdy, ilość przejecha-

nych kilometrów (zdjęcie 3).

i wykonaniu plomb zatwierdzają-

cych zwanych cechami uwierzytel-

nienia mają okres ważności wyno-

szący 24 miesiące (licząc od pierw-

szego dnia miesiąca, w którym

dokonano uwierzytelnienia), ale

uwaga: certyfikat uwierzytelnienia

tachografu traci ważność w momen-

cie:

1. Uszkodzenia tachografu (łącznie

z okablowaniem zasilającym i

innym).

2. Uszkodzenia którejkolwiek plom-

by zabezpieczającej.

3. Uszkodzenia tabliczki pomiaro-

wej.

4. Stwierdzenia, że błędy wskazań

i rejestracji przekraczają błędy gra-

niczne dopuszczalne.

Mocno poszarpany wykres, który

zajmuje dużo miejsca i jest rysowa-

ny cienką kreską. Przy założeniu, że

wykresówka została prawidłowo

dobrana możemy określić bar-

dzo dokładnie z jaką prędkością

w danym miejscu poruszał się

pojazd. Oczywiście przy określaniu

odcinka drogi niezbędne jest porów-

nanie prędkości z wykresem drogi .

Jest to linia tworząca podczas jazdy

krzywą zębatą (regularne linie ryso-

wane z góry na dół i z powrotem po

okręgu), potocznie zwana przez kie-

rowców sierżantami, która jest

wykonywana przez rysik sterowany

krzywką w kształcie serca. Jedna

linia na wykresówce prowadzona

z góry na dół lub odwrotnie odpo-

wiada 5 km przejechanym na dro-

dze. Ale to tylko część z informacji.

Najbardziej istotnych informacji,

szczególnie w obliczu kontroli przez

Inspekcję Transportu Drogowego,

dostarcza wykres grup roboczych,

gdzie odnotowywany jest czas

jazdy, dyżuru i odpoczynku. Łatwo

jest rozpoznać ten wykres, gdyż

znajduje się blisko środka tarczki

i składa się z naprzemiennych linii

różnej grubości. To właśnie ich gru-

bość określa rodzaj grupy roboczej

i tak mamy: linia gruba - czas jazdy

(nie może przekroczyć 9 godzin

na dobę), linia średniej grubości -

- pasywny czas pracy, linia cienka -

- przerwa.

Koniec cz. I

CO MOŻEMY ODCZYTAC

Z WYKRESÓWKI?

Wbrew pozorom praktycznie

wszystko, co ma związek z jazdą.

Możemy kontrolować cały przebieg

dnia, czasy pracy, przerwy i odpo-

czynku. Możemy w przybliżeniu

określić zużycie paliwa na podsta-

wie wykresu prędkości, obroty silni-

ka, przebyty dystans, a nawet jazdę

innym, niż ustalony, kursem. Tarczka

także pokaże wszelkie manipulacje,

zafałszowania i nieprawidłowości

w rejestracji, ale tylko pod jednym

warunkiem - musimy potrafić

je odczytać.

GOŁYM OKIEM WIDAĆ...

Prędkość - to, co najbardziej rzuca

się w oczy po spojrzeniu na tarczkę.

Cdn.

W kolejnym numerze zajmiemy się

szczegółowym omówie-

niem odczytu z wykre-

sówki na podstawie

konkretnych przykładów.

Zaprezentujemy także fał-

szerstwa, jakich dopusz-

czają się użytkownicy

tachografów.

Wykres prędkości

Wykres drogi

Tekst powstał przy współ-

pracy z firmą Drabpol,

przy której mieści się

Laboratorium

Wykres grup

roboczych

Analiz

Wypadkowych

Tarcz

i Tachografów.

WAŻNOŚĆ

Tachografy po zamontowaniu

Tekst i foto:

Jacek Wejman

ROK IV Nr 2 2004

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: