Henrik_Pontoppidan_-_Orli_lot.pdf

HENRIK PONTOPPIDAN

ORLI LOT

Jest to opowieść o orlątku, znalezionym przez chłopców

i przyniesionym do zagrody pastora, gdzie dobrzy ludzie

zajęli się nim i tak polubili, że później nie potrafili się

z nim rozstać. Podobnie jak baśniowe „brzydkie kaczątko"

wzrastało ono między kwaczącymi kaczkami, gdaczącymi

kurami i beczącymi owcami, z czasem tak się tam zado-

mowiło, iż stało się duże i szerokie, tak — jak mawiał pas-

tor — „zapuściło sobie brzuch". Ptak miał swoje miejsce

na starym płocie drewnianym koło chlewu, siedział tam,

czekając na dziewczynę wyrzucającą odpadki z kuchni. Gdy

tylko spostrzegł dużą Dorthę, rzucał się na kamienie i czła-

pał naprzeciw pełnej misce, jakby brał udział w burlesko-

wym biegu w workach, w których poruszają się na ziemi

królewskie dzieci eteru.

Od czasu do czasu, zwłaszcza w niepogodne, sztormowe

dni, zdarzało się, że w piersi uwięzionego ptaka niebies-

kiego budziła się nieokreślona tęsknota, mgliste pragnie-

nie ujrzenia domu. Potrafił siedzieć tak nieruchomo przez

cały dzień z dziobem wciśniętym w brudne pióra na pier-

si, nie patrząc na jedzenie. Nagle rozpościerał skrzydła

jakby kogoś obejmował i śmiało wzbijał się w powietrze...

zawsze jednak był to krótki lot, orlątku bowiem podcięto

skrzydła; po chwili bezradnego trzepotania spadał na zie-

mię, gdzie oszołomiony zrobił parę podskoków w bok, po

czym pobiegł wyprężając szyję i zaszył się w ciemnym ką-

cie, jakby się wstydził.

W ten sposób żył kilka lat, aż kiedyś zachorował stary

pastor i zmarł; w zamieszaniu, jakie powstało na zagro-

dzie, zapomniano o królewskim ptaku — „Klavsie", jak go,

mieszczańskim zwyczajem ochrzczono. Orzeł nadal człapał

wśród innego ptactwa domowego, zawsze łagodny, tro-

chę bojaźliwy, ponieważ zazwyczaj obrywał po nosie od có-

rek pastora, kiedy czasami wpadał na pomysł objawienia

swej wrodzonej wyniosłości. Któregoś dnia świeży połud-

niowy wiatr przywiał wiosnę i ciepło, orzeł znalazł się

nagłe na szczycie dużej stodoły, zupełnie nie pojmując, jak

to się stało.

Siedział na płocie, jak wiele razy przedtem, pogrążony

w smętnych marzeniach, w przypływie nieokreślonej tęsk-

noty za wolnością rozpostarł skrzydła do lotu; zamiast jed-

nak wylądować na kamieniach, wzbił się w powietrze z

takim rozmachem, że przerażony zaczął pospiesznie roz-

glądać się za stałym gruntem.

Siedział teraz wysoko na dachu, trochę oszołomiony tym,

co się stało. Nigdy przedtem nie oglądał świata z takie-

go wysokiego miejsca. Pilnie kręcił głową, to w jedną, to

w drugą stronę, aż — nieodparcie przyciągnięty przez błę-

kit nieba i przepływające chmury — ponownie rozpostarł

skrzydła i pozwolił się unieść... najpierw ostrożnie próbu-

jąc, potem coraz śmielej, pewniej... nagle z dzikim okrzy-

kiem radości wzbił się szerokim łukiem w niebo. Poczuł

wówczas, że jest orłem.

Wioski, lasy i skąpane w słońcu jeziora umykały pod

nim. Wstępował wyżej i wyżej w klarowne niebo, odurzo-

ny rozległym horyzontem i siłą własnych skrzydeł.

Nagle zatrzymał się. Zaniepokoiła go duża, pusta prze-

strzeń dokoła, rozejrzał się za miejscem odpoczynku.

Szczęśliwie dotarł do wystającej krwędzi skały nad do-

liną rzeki. Jeszcze trochę kręciło mu się w głowie, szu-

kał zagrody pastora i wysokiej stodoły, wtedy ogarnęło

go nowe przerażenie. Jego spojrzenie wędrowało niespo-

kojnie nad zupełnie obcą krainą. Ani jednego znajomego

skrawka ziemi, żadnej ostoi, jak okiem sięgnąć.

Nad głową wznosiły się skały — strome, nagie ściany,

bez płotu, za którym można by się schronić podczas sztor-

mu. Dalej na zachodzie ginęło słońce w krwawoczerwo-

nych wieczornych chmurach, zwiastujących niepogodę

i ciemne noce.

Do piersi młodego królewskiego potomka wkradło się

niepokojące uczucie opuszczenia, tymczasem żółtoblade

mgły wieczoru spowijały dolinę. Całkowicie zrezygnowany

patrzył za stadem wron, które rozkrakane ciągnęły do

swych gniazd w dole, koło ciepłych mieszkań ludzi. Z dzio-

bem przyciśniętym do piersi i złożonymi skrzydłami sie-

dział samotnie i cicho na odległej, milczącej skale.

Raptem zaszumiało w powietrzu nad jego głową. Pod pło-

nącym niebem wieczornym krążyła orlica o białej piersi.

Orzeł wyciągnął szyję, rozkoszując się przez chwilę

obcym widokiem. Wtem minęło niezdecydowanie. Pod na-

porem rozpostartych skrzydeł wzbija się orzeł w powietrz

i za moment jest już przy orlicy.

Teraz zaczyna się dzika pogoń nad górami... Orlica ciągle

na przedzie i wyżej, Klavs, trochę wyczerpany za nią, cięż-

ki i zziajany.

Wkrótce znaleźli się między wysokimi skałami. Na naj-

wyższych szczytach świeci jeszcze słońce, oni tymczasem

płyną nad ścianami gór w mgłach zmierzchu.

Klavs słyszy pod sobą mroczny szum lasów i brzmienia

górskich strumyków w głębokich przepaściach.

„Czy ona nie usiądzie?" pomyślał Klavs i poczuł się nie-

swojo na dźwięk owych niejasnych odgłosów. Brak mu już

prawie powietrza, czuje, że skrzydła ma zmęczone i cięż-

kie.

Orlica jednak szybuje wyżej i wyżej, dalej i dalej nad

czerwieniejącymi ścianami gór — kusząca, przywołująca.

Przylecieli nad bezkresną kamienną pustynię, gdzie

ogromne bloki skalne leżą jedne na drugich niby pozosta-

łości po obalonej wieży Babel. Naraz roztacza się przed

nimi widok. Wysoko w górze nad pędzącymi chmurami

unosi się niby marzenie senne nadziemskie królestwo śnież-

nych szczytów, nie zbrukane przebywaniem istot żywych,

dom orłów i wielkiej ciszy. Na białym śniegu leży, jakby

drzemiąc, ostatni blask dnia. W dali rozpościera się ciemno-

niebieskie niebo pełne spokojnych gwiazd.

Przerażony Klavs przerywa lot i przysiada na skale.

Drżący z zimna wpatruje się w białą krainę martwych

fal, w dwie gwiazdy, mrugające doń w ciemności niczym

złe oczy kota.

Jego myśli ponownie wracają do domu, który opuścił.

Wspomina ciepłe miejsce na drewnianym płocie, przyjemne

podwórko, jego mali przyjaciele siedzą teraz na swych

grzędach i śpią słodko, wtuliwszy dzioby pod skrzydła.

Myśli o tłuściutkich prosiaczkach leżących gromadnie koło

matki i ssących przez sen, przypomina też sobie grubą

Dorthę, która na dźwięk kościelnego dzwonu obwieszcza-

jącego wschód słońca, wyjdzie z kuchni z parującą misą.

Z głębi mroźnego, czystego powietrza słychać wołanie

orlicy. Lecz Klavs cicho rozwija skrzydła i odlatuje ukrad-

kiem tą samą drogą, którą tu przybył... najpierw z ociąga-

niem... niezdecydowanie frunąc od skały do skały... wkrótce

jednak coraz szybciej, niecierpliwiej, gnany przerażeniem,

niepokojem, słodką tęsknotą — do domu — do domu — do

domu.

Dopiero nazajutrz dotarł Klavs ze swej nieprzemyślanej

podróży do zagrody pastora. Przez chwilę szybował nad

drogim domem dzieciństwa, jakby chcąc się upewnić, że

tam w dole wszystko jest w porządku.

Wolno obniżył lot.

Miało się jednak stać nieszczęście. Zauważył go przypad-

kowo parobek, który dotąd nie słyszał nic o zniknięciu

Klavsa, pobiegł po flintę i zaczaił się za drzewem, by za-

strzelić przypuszczalnego rabusia kur, skoro tylko zejdzie

dostatecznie nisko.

Rozległ strzał.

W powietrzu pofrunęło parę piór — i niby kamień spadł

martwy Klavs na gnojowisko.

Nie pomoże bowiem fakt, iż leżało się w orlim jajku,

skoro wyrosło się na kaczym podwórku.

Przełożyła Maria Krzysztofiak

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: