Dołęga-Mostowicz o Znachorze.pdf

TADEUSZ DOŁĘGA MOSTOWICZ Î

CHCIAŁBYM REŻYSEROWAĆ FILM Z GRETĄ GARBO

Tygodnik áKinoÑ, 1939

Film osnuty na tle świetnej powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza odnisł wielki sukces i stał się

tematem licznych rozmw. Zwrciliśmy się tedy do autora, aby zechciał podzielić się z

czytelnikami "Kina" swoją opinią o tym filmie.

- Przede wszystkim, czy jest Pan zadowolony z przerbki? - pytamy.

- I tak, i nie - mwi po namyśle Dołęga - Mostowicz - Zaraz to Panu wytłumaczę. Otż jak na

warunki polskie, film jest bezsprzecznie dobry, może najlepszy z dotychczasowych. Włożono weń

wiele pracy, nie szczędzono pieniędzy, dobrano trafną obsadę z fenomenalnym Junoszą i uroczą

Barszczewską na czele. Niestety wyobraźnia pisarza ma nienasycone wymagania. Wydaje mi się, że

każdy, nawet najlepszy amerykański film byłby pewnego typu zubożeniem powieści . Widzi pan, to

jest tak jak z obrazkami w książce: nigdy nie będą identyczne z naszymi wyobrażeniami o postaciach

powieściowych.

- Wynikało by z tego, że jest pan przeciwny filmowaniu powieści.

- Oczywiście, filmowaniu, przerabianiu na scenę itp. Wszystkie tego rodzaju transplantacje muszą

kuleć. Chociaż jeżeli chodzi o "Znachora rzecz się ma całkiem odmiennie.

- Pod jakim względem ?

- Jeden z krytykw literackich po przeczytaniu "Znachora" zarzucił mi w recenzji, że popadłem w

naśladowanie filmu. Ubawiłem się tym zarzutem tym serdeczniej, że był najzupełniej ...słuszny. Bo

historia powstania tej powieści zaczęła się właśnie od filmu. "Znachor" urodził się właśnie jako

scenariusz filmowy. Tak, panie. Pźniej dopiero przyszło mi na myśl dać mu formę powieściową. A

powieść została znowu przerobiona na scenariusz. Ciekawi pana może dlaczego rzecz ta

przechodziła tak dziwne metamorfozy? Nie umiem ich sobie wytłomaczyć? Tłomaczą się...mądrością

niektrych specw filmowych. Otż było tak. Scenariusz napisałem na zamwienie jednej z

warszawskich wytwrni. Zapewniam pana, że mam wiele krytycyzmu w stosunku do moich utworw.

Ale w tym wypadku wiedziałem, że scenariusz jest naprawdę dobry, że temat jest i ciekawy i

arcyfilmowy i aż drgający od napięcia dramatycznego. Nie na wiele jednak moje przeświadczenie

się zdało. Właściciele wytwrni mieli swego eksperta w osobie pewnego reżysera filmowego, a ten z

godną podziwu inteligencją i z rozbrajającym wyczuciem artystycznym orzekł, że "Znachor" nie

nadaje się do filmowania, bo... nie ma w nim dramatu! Usłyszawszy to nie wiedziałem, czy mam się

śmiać, czy płakać nad losami filmu polskiego, ktrego dramatem są tego rodzaju znawcy.

Mostowicz uśmiecha się ironicznie i machnąwszy ręką dodaje:

- W pł roku pźniej, gdy zacząłem druk "Znachora", zaraz po kilku odcinkach zwrciły się do mnie

trzy, czy cztery wytwrnie o prawa filmowania tej powieści.

- A czy brał pan udział w realizacji filmu?

- Nie. Nie mam na to czasu ani, jak sądzę, kwalifikacji.

- Nigdy nie miał pan ochoty reżyserowania?

Ochoty?... Może. Ale od ochoty nawet do zamiaru jest bardzo daleko. Nakręcanie filmu ma w swej

technice artystycznej coś wręcz przeciwnego do techniki artystycznej pisania powieści. Uważam, że

jeszcze i tej ostatniej nie zgłębiłem dostatecznie i że muszę pracować nad jej wydoskonaleniem u

siebie, jakże mgłbym wchodzić w dziedzinę bądź co bądź obcą mi, do innego departamentu Sztuki?

Zbyt na to kocham sztukę i zbyt szanuję siebie.

- A nie zamierza pan bardziej niż dotychczas zająć się filmem chociażby przez pisanie

scenariuszw?

- Owszem, ale wątpię, bym myślał w tym wypadku o filmach krajowych. Szczytem moich marzeń

byłoby stworzenie scenariusza dla pary najlepszych i największych artystw. Zgadnie pan, że mwię

o Grecie Garbo i o Gary Cooperze.

- I komu wwczas pragnąłby pan powierzyć reżyserię ?

- Oczywiście Rene Clairowi.

Mostowicz uśmiecha się beztrosko i wyciąga do mnie rękę na pożegnanie:

- Ale to tylko marzenia, drogi panie, a marzenia mają dlatego taki urok, że się nie spełniają.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: