metody_badan.pdf

METODY BADA Ń PEDAGOGICZNYCH (diagnoza i terapia pedagogiczna)

Program ramowy przedmiotu

Kierunek studiów: Pedagogika – studia I stopnia (stacjonarne i studia niestacjonarne)

Opracowanie: prof. dr hab. Jan Grzesiak

CELE I ZADANIA PRZEDMIOTU

Celem studiowania w ramach przedmiotu jest przyswojenie wiedzy z dziedziny

bada ń pedagogicznych - ze szczególnym wyeksponowaniem kompetencji i zada ń

przypadaj ą cych nauczycielom i wychowawcom w zakresie metod i technik bada ń

pedagogicznych (w obliczu współczesnych przemian społecznych i o ś wiatowych).

„Strategie i typologia bada ń pedagogicznych ze wzgl ę du na cel, organizacj ę ,

przedmiot i procedur ę . Metody i techniki bada ń pedagogicznych. Organizacja i etapy

bada ń pedagogicznych. Zasady opracowywania materiałów badawczych. Znaczenie

bada ń pedagogicznych w monitorowaniu reform i zmian o ś wiatowych. Mierzenie jako ś ci

pracy placówek o ś wiatowo – wychowawczych” (standardy kształcenia – pedagogika –

Dz.U. nr 144, poz. 1401 z 2004 r.)

Na podstawie przyswajanej wiedzy student powinien umie ć :

- okre ś la ć i interpretowa ć podstawowe poj ę cia z zakresu metod i technik

badawczych stosowanych w pedagogice (w powi ą zaniu z innymi naukami i

przedmiotami studiów - w szczególno ś ci pedagogika ogólna, psychologia, dydaktyka,

teoria wychowania, pedagogika społeczna i metodyka edukacji dziecka),

- analizowa ć i interpretowa ć dobór metod, technik i narz ę dzi badawczych w

badaniach empirycznych, których wyniki zostały opublikowane w wybranych

wydawnictwach dla nauczycieli,

- projektowa ć procedury post ę powania badawczego w zale Ŝ no ś ci od postawionych

celów badawczych (a tak Ŝ e od przedmiotu i zakresu bada ń ) – ze szczególnym

zwróceniem uwagi na dobór metod i technik badawczych,

- dokonywa ć ewaluacji i interpretacji wybranych rozwi ą za ń praktycznych i

podejmowa ć próby projektowania bardziej skutecznych sposobów oddziaływania

pedagogicznego nauczyciela wobec zdiagnozowanego przez siebie zjawiska,

TRE Ś CI KSZTAŁCENIA

Wykłady:

Cele przedmiotu a funkcje pedagogiki jako nauki społecznej. Teoretyczne podstawy bada ń

empirycznych. Ź ródła informacji o badaniach. Strategie i typologia bada ń pedagogicznych ze

wzgl ę du na cel, organizacj ę , przedmiot i procedur ę . Ewaluacja i zmiana w procedurze bada ń

pedagogicznych..

Badania empiryczne ilo ś ciowe i jako ś ciowe w pedagogice. Podstawowe elementy procesu

badawczego. Zmienne i wska ź niki w badaniach. Cechy zmiennej – wska ź niki. Cele i problemy

badawcze. Hermeneutyka i fenomenologia w badaniach pedagogicznych.

Metody i techniki bada ń pedagogicznych. Typy i modele bada ń pedagogicznych.. Znaczenie

doboru metod i technik badawczych. Badanie w działaniu i jego warto ś ci.

Pomiar w badaniu zjawisk pedagogicznych – istota, poziom i bł ą d pomiaru. Narz ę dzia

badawcze a trafno ść i rzetelno ść pomiaru. Dobór próby badawczej (schematy doboru i wielko ść

próby badawczej wobec populacji).

Badania sonda Ŝ owe a diagnozowanie pedagogiczne – ró Ŝ ne dziedziny bada ń ze wzgl ę du na

przedmiot i zakres bada ń .

Próby eksperymentalne i eksperymenty w pedagogice. Rodzaje zmiennych i plany badawcze.

Plany badawcze i ich rodzaje w eksperymentach pedagogicznych. Plany quasi-elsperymentalne i

preeksperymentalne.

Monografia pedagogiczna i studium przypadku. Metoda biograficzna w badaniach

pedagogicznych.

Metody bada ń historyczno – pedagogicznych. Metody analizy porównawczej w badaniach

pedagogicznych. Znaczenie bada ń porównawczych w post ę pie pedagogicznym w praktyce.

Ogólne zasady gromadzenia, przetwarzania i analizowania danych ź ródłowych. Interpretacje

opracowanych danych. Zasady i formy prezentacji wyników bada ń własnych - struktura pracy

dyplomowej. Normy edytorskie w opracowywaniu wyników bada ń pedagogicznych – kryteria

recenzji.

Studencki ruch naukowy na kierunkach nauczycielskich. Studenckie seminarium naukowe –

prezentacje wybranych opracowa ń badawczych, w tym opracowa ń własnych.

Ć wiczenia:

Analiza porównawcza wybranych narz ę dzi badawczych i konstruowanie własnych narz ę dzi

badawczych – do konkretnego celu (np. arkusz obserwacyjny, kwestionariusz wywiadu,

kwestionariusz ankiety).

Praktyczne opracowywanie diagnozy (obranego rodzaju). Okre ś lenie kryteriów analizy –

ewaluacji (warto ś ciowania) wybranych przypadków obj ę tych diagnoz ą , terapi ą lub profilaktyk ą .

Ewaluacja i zmiana w procedurze bada ń pedagogicznych – analiza i warto ś ciowanie

wybranych wydawnictw o problematyce edukacyjnej z uwzgl ę dnieniem zastosowanych metod

oraz technik w toku przeprowadzonych bada ń pedagogicznych.

Analiza celu, przedmiotu i zakresu badania – na podstawie obranego opracowania na dany

temat (np. praca dyplomowa). Opracowanie własnej procedury bada ń , a tak Ŝ e okre ś lenie

harmonogramu i terenu bada ń . Dobór technik i narz ę dzi badawczych – opracowywanie i

uzasadnianie.

Próby projektowania wielu wariantów programów terapeutycznych z uwzgl ę dnieniem

indywidualizacji – analiza warto ś ci projektów w studium przypadku indywidualnego (terapii) –

ocena i weryfikacja projektów.

Dobór i zastosowanie wybranych metod statystycznych w badaniach pedagogicznych ( w

powi ą zaniu z okre ś lon ą metod ą czy technik ą badawcz ą ).

Wymagania na zaliczenie przedmiotu:

- opracowanie własnej procedury badawczej z uwzgl ę dnieniem doboru metod i technik

badawczych wraz z uzasadnieniem,

- przestudiowanie co najmniej 2 pozycji spo ś ród zalecanej literatury, w tym co najmniej

jedna z literatury podstawowej,

- opracowanie wycinka studium przypadku indywidualnego (wybranego dziecka – doro ś łej

osoby),

- zaliczenie kolokwium z zakresu problematyki wykładów i ć wicze ń ,

- rozwi ą zanie testu egzaminacyjnego.

Literatura podstawowa:

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych. Zysk i S-ka.

Pozna ń 2001.

Grzesiak J., Statystyka w metodologii bada ń pedagogicznych. Wybrane rozdziały. UAM 1996.

Janowski A., Poznawanie ucznia. WSiP 1978.

Konarzewski K., Jak uprawia ć badania o ś wiatowe. WSiP. Warszawa 2000.

Łobocki M.,Metody i techniki bada ń pedagogicznych. Kraków 2002.

Pilch T., Zasady bada ń pedagogicznych. WSiP 2000.

Shaugnessy J.J.,Zechmeister E.B., Zechmeister J.S., Metody badawcze w psychologii. GWP.

Gda ń sk 2002.

Zaczy ń ski W., Praca badawcza nauczyciela. WSiP 2002.

Literatura uzupełniaj ą ca:

Dutkiewicz W., Podstawy metodologii bada ń (do pracy magisterskiej i licencjackiej z

pedagogiki). Kielce 2001.

Edukacja i kultura. Pr. zbior. pod red. J. Grzesiaka. WPA. Kalisz 2002.

Janicka-Panek T., Skuteczno ść zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej po trzech latach

reformy. Kraków 2002.

Poplucz J., Optymalizacja działania pedagogicznego. USl. Katowice 1982.

Rusiecki J. Nauczyciele okresu transformacji. Próba diagnozy zawodu. WSP. Olsztyn 1999.

Studia Pedagogiczno – Artystyczne. Tomy I – V. Wyd. WPA. Kalisz.

Warsicka A., Stopie ń opanowania cichego czytania a powodzenie dziecka w nauce szkolnej.

UAM, Pozna ń 1977.

W ę gli ń ska M., Jak pisa ć prac ę magistersk ą . Impuls. Kraków 2002.

Wilgocka-Oko ń B., Dojrzało ść szkolna a ś rodowisko. PZWS, Warszawa 1972.

Wiłkomirska A., Ocena kształcenia nauczycieli w Polsce. ISP. W-wa 2005.

Wybrane artykuły z czasopism pedagogicznych i materiały z konferencji naukowych.

Inne wg uzgodnie ń z prowadz ą cymi zaj ę cia.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: