Ostuda - Melasma i różne metody jej leczenia
Melasma (ostuda, chloasma) jest jednym z najczęstszych przebarwień występujących głównie u kobiet. Pojawiają się najczęściej po 30 roku życia. Rola czynników powodujących schorzenie jest nie do końca wyjaśniona. Obraz kliniczny: przebarwienia nieregularne, ostro ograniczone brązowe plamy bez oznak zapalenia, umiejscowione na twarzy (czoło, policzki, wargi górne). Symetria ognisk sprawia, że przybiera ona wygląd maskowaty. Najczęstsza jest forma objawowa, występująca w czasie ciąży, podczas stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych (chloasma uterinum), leków (np. hydantoiny, mesantoina) oraz w czasie zaburzeń endokrynologicznych (nadczynność tarczycy, choroby jajników). Leczenie: polega na stosowaniu preparatów odbarwiających i złuszczających. W celu odbarwienia stosuje się środki zawierające hydrochinon, kwas kojowy, kwas azaleinowy, retinoidy. Preparaty odbarwiające stosuje się zarówno połączeniu jak i metodą naprzemiennych aplikacji. W złuszczaniu znajdują zastosowanie alfahydroksykwasy, przede wszystkim kwas glikolowy oraz kwas trójchlorooctowy. Rozróżnia się dwie metody złuszczań. W pierwszej stosuje się przewlekle niższe stężeniu AHA, często w połączeniu z hydrochinonem, hydrochinonem drugiej wyższe stężenia AHA (70% kwas glikolowy) lub 30% kwasu trójchlorooctowego. Korzystne efekty leczenia uzyskuje się również po laseroterapii, głównie laserem CO2.Ochrona przed promieniowaniem ultrafioletowym powinna byc podstawą postępowania w trakcie leczeniu przebarwień skóry i to niezależnie od od zastosowanych metod depigmentacji
www.stres.o7.pl
Metody leczenia
Melasma nie jest chorobą skóry, a jedynie defektem estetycznym. Tym niemniej ciemne plamy mogą utrudniać życie i negatywnie odbijać się na psychice, w przypadkach skrajnych prowadząc wręcz do ciężkich fobii.
Profesor Daisy Kopera z uniwersytetu w Graz dzieli przebarwienia na trzy grupy, w zależności od głębokości ich występowania: melasma epidermalna występuje w naskórku, melasma dermalna w skórze właściwej, forma mieszana zaś charakteryzuje się jednoczesnym występowaniem obu wcześniej wymienionych rodzajów przebarwień. Jak łatwo się domyślić, głębokość występowania ciałek melaninowych ma znaczący wpływ na ich usuwanie. I tak, przebarwienia epidermalne dają się stosunkowo łatwo usunąć poprzez złuszczenie wierzchniej warstwy skóry. Skuteczne będą tu wszelkie peelingi powierzchniowe – czy to mechaniczne, jak np. dermabrazja, czy też chemiczne – np. kwasami alfa-hydroksylowymi. Przebarwienia zlokalizowane w skórze właściwej usuwa się agresywnymi peelingami głębokimi (np. peeling fenolowy) lub metodami laserowymi.
Kuracje takie są jednak skuteczniejsze w przypadku osób o skórze jasnej (Fitzpatrick I/II), natomiast jeśli chodzi o osoby o ciemnej karnacji (Fitzpatrick III/IV), bardzo często reagują one negatywnie na kurację zarówno kwasami AHA, jak i laserem, w efekcie których u tego typu skórnego przebarwienia stają się jeszcze wyraźniejsze, miast ulec rozjaśnieniu.
U tego typu skórnego za skuteczniejsze uchodzą kuracje retinoidami i hydrochinonem. W zasadzie ten ostatni, będący pochodną fenolu, jest bodaj najefektywniejszym i jednocześnie stosunkowo łagodnym środkiem wybielającym. Niestety, ze względu na negatywne oddziaływanie na środowisko (jest silną trucizną dla organizmów wodnych) oraz skutki uboczne dla człowieka (m.in. jest podejrzany o działanie kancerogenne) preparaty zawierające hydrochinon są trudno dostępne, ba, w niektórych krajach EU dąży się do zakazania tego składnika. Bez recepty kremy zawierające do 2% hydrochinonu dostać można bodaj tylko w USA.
Europejskie firmy farmaceutyczne i kosmetyczne starają się znaleźć inne wybielające składniki, które będą jednocześnie efektywne, łagodne dla skóry i ekologiczne. Co jakiś czas na rynku pojawiają sie kolejne nowości – a to kwasy AHA, a to witamina C, wyciąg z borówki niedźwiedziej, lukrecji czy też maliny morożki. Witamina C faktycznie ma spory potencjał wybielający, tym niemniej jest on wprost proporcjonalnie zależny od stężenia tego składnika. Czyli im więcej, tym lepiej. Problem jednak w tym, że witamina C w wyższych stężeniach jest drażniąca. Ponadto składnik ten jest niestabilny, łatwo się utlenia, stąd większość dostępnych na rynku formulacji cechuje raczej niska skuteczność. Wartym uwagi rozwiązaniem jest naskórne używanie witaminy C w kroplach. Wyciąg z lukrecji zawiera glabrydynę, będącą inhibitorem melanogenezy. Jest więc efektywny w zapobieganiu powstawania nowych przebarwień, jednak niekoniecznie rozjaśni te już istniejące. Wyciągi z maliny morożki i borówki niedźwiedziej zawierają arbutynę, będącą prekursorem hydrochinonu. Problem z wyciągami jest niestety taki, że nie wiadomo ile składnika czynnego dokładnie zawierają, tym niemniej preparaty zawierające stosunkowo dużo (tj. w pierwszej połowie listy składników) tych wyciągów mogą być godne uwagi. Działanie wybielające przypisuje się także kwasowi kojowemu i azelainowemu.
Spośród preparatów dostępnych na receptę godne uwagi są retinoidy, zarówno stosowane doustnie, jako inhibitory melanogenezy, oraz stosowane zewnętrznie celem wybielania. Retinoidy są jednak środkami o dość silnym działaniu drażniącym, ponadto mają szereg skutków ubocznych (np. działanie teratogenne).
Ponieważ przebarwienia nigdy nie dają sie usunąć raz na zawsze i mają brzydki zwyczaj pojawiania się znowu, ich zwalczanie musi być kontynuowane w zasadzie przez cały rok. Za najoptymalniejszą uznana jest kuracja, która łączy zapobieganie z wybielaniem. W praktyce oznacza to ciągłe stosowanie skutecznej ochrony słonecznej (ważne jest, by stosowany preparat zapewniał ochronę przed promieniowaniem UVA) i ewentualnie doustnych inhibitorów melanogenezy (np. izotretinoina lub kompleks suplementów zawierający polypodium leucotomos, betakaroten i zieloną herbatę – dostępny w postaci kapsułek Heliocare), oraz sezonowe (w okresie jesiennym lub zimowym) użwanie środków wybielających.
nahum777