ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z PRZEDMIOTU SOCJOLOGIA EDUKACJI W ROKU AKADEMICKIM 2011/2012
1. socjologia wychowania jako subdyscyplina naukowa – umiejscowienie w systemie nauk, przedmiot socjologii wychowania;
2. status szkoły w systemie społecznym, główne funkcje społeczne instytucji edukacyjnych;
3. cechy industrialnego systemu edukacyjnego;
4. szkoła a system stratyfikacyjny;
5. Założenia nowej socjologii edukacji;
6. Perspektywy teoretyczne w analizie faktów socjalizacyjnych i edukacyjnych;
7. koncepcja systemu edukacyjnego w ujęciu Talcotta Parsonsa (charakterystyka wychowania w szkole podstawowej i średniej w kontekście założeń strukturalizmu-funkcjonalnego; socjalizacja i selekcja jako funkcje szkoły w ujęciu Parsonsa);
8. ideologie edukacyjne (ujęcia definicyjne: ideologia, ideologia edukacyjna, interpretacje edukacji w ujęciu konserwatyzmu, liberalizmu, radykalizmu);
9. wychowanie do demokracji (cechy wzoru osobowego demokraty według Marii Ossowskiej, Józefa Tischnera, cechy systemu demokratycznego wg Piotra Sztompki);
10. socjalizacja i identyfikacja jako pojęcia socjologiczne, pojęcie socjalizacji pierwotnej i socjalizacji wtórnej, pojęcie znaczącego innego, uogólnionego innego, charakterystyka przejścia od etapu socjalizacji pierwotnej do socjalizacji wtórnej;
11. Środowisko lokalne jako przestrzeń socjalizacji i wychowania;
12. społeczeństwo postindustrialne jako kontekst kształtowania się środowiska wychowawczego (cechy społeczeństwa postindustrialnego, status uniwersytetu i szkoły wyższej w postindustrializmie);
13. globalizacja jako kontekst funkcjonowania środowisk wychowawczych (pojęcie globalizacji, aspekty globalizacji: ekonomiczny, polityczny, kulturowy, społeczny, ekologiczny, informacyjny. Perspektywy interpretacyjne globalizacji wg E.Wnuk-Lipińskiego: globalizacja jako rynek światowy, g. jako relatywizacja, g. jako modernizacja i detradycjonalizacja, g. jako homogenizacja lub hybrydyzacja);
14. Pojęcie tożsamości (tożsamość społeczna, grupowa, kulturowa); podstawowe typy tożsamości powstające w kontekście społeczeństwa globalnego (typy tożsamości wyróżnione przez Zbyszka Melosika i Tomasza Szkudlarka, podstawowe typy tożsamości wyróżnione przez Zygmunta Baumana, tożsamość globalnego nastolatka; tożsamość typu insert). Ogólna charakterystyka tożsamości globalnej;
15. ruch alterglobalistyczny jako odpowiedź na globalizację (definicja ruchów alterglobalistycznych, podstawowe cechy ruchów alterglobalistycznych, ujęcie ruchów alterglobalistcyznych jako ruchów przeciwwładzy w ujęciu Ulricha Becka);
16. pokolenie jako kategoria socjologiczna (ujęcia definicyjne: pokolenie, więź pokoleniowa, konflikt pokoleń. Charakterystyka pokolenia X, pokolenia transformacji systemowej, pokolenia globalnego)
17. społeczeństwo konsumpcyjne jako kontekst kreowania środowisk wychowawczych (definicja społeczeństwa konsumpcyjnego, podstawowe konsekwencje konsumpcjonizmu: konsekwencje podmiotowe, kulturowe, estetyczne, marketingowe). Znaczenie zjawisk: alienacja podmiotu w procesie (akcie) konsumpcji, fetyszyzacja towaru, rekreacyjne zakupy, konsumpcja na pokaz. Dziecko jako konsument. Znaczenie reklamy; pojęcie doświadczenia kulturowego w ujęciu Deana Mac Cannella; przestrzeń hipermarketu i reklama w ujęciu Jeana Baudrillarda)
18. Miasto jako środowisko wychowawcze - procesy urbanizacyjne, miejski styl życia, gettoizacja przestrzeni miasta;
19. Społeczeństwo obywatelskie, partycypacja społeczna, emancypacja, kapitał społeczny, anomia, trauma, rehabilitacja społeczna;
20. Zmiana społeczna a procesy wychowania i edukacji w społeczeństwie tradycyjnym, nowoczesnym i ponowoczesnym;
21. Marginalizacja społeczna, ekskluzja, asynchronia zmian społecznych;
22. rodzina jako środowisko wychowawcze (ponowoczesne, alternatywne formy rodziny; relacja czysta w interpretacji Anthonyego Giddens’a);
23. kultura popularna jako kontekst wychowania (kultura jako tekst, intertekstualność kultury popularnej, kierunki dekodowania tekstu wg Stuart’a Hall’a);
24. socjologia wychowania w ujęciu Floriana Znanieckiego;
25. charakterystyka koncepcji wiedzy/władzy Michela Foucault;
26. kredencjonalizm i inflacja dyplomów w ujęciu Randalla Collinsa;
27. charakterystyka koncepcji reprodukcji społecznej i przemocy symbolicznej Jeana-Claude’a Passeron’a i Pierre’a Bourdieu;
28. koncepcja kodów kulturowych Basila Bernsteina (kod ograniczony, kod rozwinięty);
29. jakościowe i ilościowe strategie badań naukowych w socjologii wychowania.
2
Xxjusta04Xx