alergia typy(1).pdf

Czy wiesz, ile wyróżnia się typów alergii? Alergiczny nieżyt nosa, astma alergiczna, alergiczne

zapalenie spojówek to jedne z najczęsciej występujących. Inne, objawiające się np. alergicznym

zapaleniem pęcherzyków płucnych są rzadziej spotykane.

Alergiczny nieżyt nosa

To najczęstszy objaw alergii. Występuje w dwóch postaciach - jako sezonowy i całoroczny nieżyt

nosa. Ten pierwszy często nazywany jest po prostu katarem siennym. Objawami klinicznymi mogą

być: kichanie, łzawiące lub podrażnione oczy oraz zatkany nos. Objawy występują w sezonie

kwitnienia roślin - drzew, traw i chwastów. Po zakończeniu sezonu pylenia, objawy ustępują.

Całoroczny alergiczny nieżyt nosa, jak sama nazwa wskazuje, trwa cały rok. Wywołują go inne

alergeny, których roczna ekspozycja nie ulega dużym wahaniom. Przykładami alergii tego typu są

alergia na roztocza kurzu domowego lub na sierści zwierząt.

Alergiczne zapalenie spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek objawia się łzawieniem i swędzeniem oczu. Bardzo często

występuje wspólnie z alergicznym nieżytem nosa.

Astma alergiczna

Ta jednostka chorobowa występuje w wielu różnych formach. Astma alergiczna jest typem

najczęściej występującym i patomechanizm tej choroby jest bardzo skomplikowany. Najczęstszymi

objawami są kaszel, infekcje dróg oddechowych, zmęczenie, oraz znaczne spłycenie oddechu.

Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych

Jest to rzadka choroba. Przykładem może być płuco gołębie - choroba wywołana przez

niskocząsteczkowe związki obecne w odchodach tych ptaków.

Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy

Pokrzywka, inaczej zwana wysypką pokrzywkową jest chorobą alergiczną skóry. Czynnikami

wywołującymi pokrzywkę są między innymi artykuły żywnościowe, detergenty, kosmetyki, a nawet

światło słoneczne. Szczególnym typem pokrzywki jest obrzęk naczynioruchowy, który cechuje się

głównie występowaniem swędzących guzków zlokalizowanych, najczęściej na powiekach, ustach i

błonach śluzowych chorego.

Wyprysk kontaktowy

Jest klasycznym przykładem skórnej reakcji alergicznej. To najczęstsza postać wyprysku, czyli

powierzchownych zmian zapalnych w skórze. Pierwotnym wykwitem jest grudka wysiękowa i

pęcherzyk. Ogniska są niewyraźnie ograniczone od otoczenia zwykle towarzyszy im świąd,

ustępują bez pozostawienia śladu. Wśród wielu przyczyn wyprysku kontaktowego należy wymienić

leki, ich podłoża, środki konserwujące oraz bardzo często nikiel lub chrom, które są składnikami

biżuterii.

Alergia i nietolerancja pokarmowa

Nie zawsze nadwrażliwość pokarmowa jest alergią. Poszukiwanie alergicznej przyczyny choroby

oparte jest na zasadach różnicowania z innymi jednostkami chorobowymi. Zwykle alergię

pokarmową podejrzewa się po wykluczeniu innych przyczyn choroby i jest ona pierwszym

sygnałem odziedziczonej skłonności do uczuleń. Najczęściej i najwcześniej obserwuje się objawy

związane z uczuleniem na białka mleka krowiego. Częstość występowania tego rodzaju alergii

wynosi u małych dzieci do 1 do 5%. W atopowym zapaleniu skóry udział nietolerancji pokarmowej

w zaostrzeniu objawów waha się od 30 - 50%.

Alergia na jady owadów błonkoskrzydłych

Użądlenia owadów mogą być przyczyną poważnych, nawet zagrażających życiu, reakcji

alergicznych. Najbardziej niebezpieczną postacią jest wstrząs anafilaktyczny. Obserwuje się

również łagodne reakcje uogólnione oraz odczyny miejscowe których intensywność zależy od ilości

wprowadzonego jadu, rodzaju owada, jego wieku, miejsca użądlenia oraz od wrażliwości

człowieka. Alergia na jady owadów błonkoskrzydłych może wystąpić w każdym wieku. Szacuje

się, że w skali całego świata uczulonych na jady jest 2% ogółu ludności, a w Europie od 0,4% do

5% populacji.

Alergia zawodowa

Mianem tym określa się reakcję alergiczną organizmu na substancję obecną w miejscu pracy

człowieka . Alergie zawodowe są często alergiami kontaktowymi lub wziewnymi, a objawy są

krańcowo zróżnicowane i zależą przede wszystkim od typu alergenu. W ostatnich latach obserwuje

się zmniejszenie częstości występowania uczuleń wsród pracowników budowlanych wrażliwych na

chrom, monterów i laminatorów nadwrażliwych na żywice epoksydowe i ich utwardzacze oraz

rozpuszczalniki.

Alergia krzyżowa

Jeśli jesteś uczulony na pyłki roślin i czujesz się gorzej po spożyciu pewnych warzyw, owoców lub

przypraw, to prawdopodobnie cierpisz dodatkowo na alergię krzyżową. Alergia ta pojawia się, gdy

dwa alergeny różnego pochodzenia, wykazują w swej budowie identyczne fragmenty białkowe.

Trudno jest ze 100% pewnością stwierdzić, że pojawiające się dolegliwości po spożyciu pewnych

pokarmów są wynikiem alergii krzyżowej. W postawieniu właściwej diagnozy pomocna jest

znajomość kalendarza pylenia. Alergia krzyżowa najczęściej daje o sobie znać w tym samym czasie

w którym objawia się alergia pierwotna. Osoby uczulone na pyłek brzozy w większości

przypadków reagują alergicznie po zjedzeniu jabłka, szczególnie w okresie pylenia brzozy.

Charakterystycznymi objawami alergii krzyżowej są - pieczenie ust, swędzenie podniebienia, katar,

kaszel, duszności, jak również wzdęcia, bóle brzucha czy problemy skórne.

Wstrząs anafilaktyczny

Anafilaksja jest ostrą reakcją alergiczną i niezależnie od przyczyny najczęściej łączy się z nagłym,

silnym spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, niewydolnością oddechową oraz utratą przytomności.

Sygnałami alarmowymi jest pieczenie i swędzenie języka, dłoni i stóp, puchnięcie, duszność,

zawroty głowy, nudności, wymioty oraz znaczne osłabienie organizmu. Przyczynami wstrząsu

anafilaktycznego mogą być - jady owadów blonkoskrzydłych (osa, pszczoła), leki, szczególnie z

grupy penicylin oraz pokarmy (kiwi, orzeszki ziemne, krewetki ).

www.stres.o7.pl

Układ odpornościowy

Jak działa układ odpornościowy?

Układ odpornościowy zapewnia organizmowi obronę przed obcymi substancjami, wirusami,

bakteriami i powstającymi komórkami nowotworowymi. W toku ewolucji wytworzył on swoisty

mechanizm rozpoznawania tego co ,"obce" i tego co "swoje". W momencie zagrożenia, natychmiast

ulega aktywacji i zwalcza przeciwnika. Wyróżnia się dwa podstawowe mechanizmy odpowiedzi

immunologicznej - mechanizm komórkowy oraz mechanizm z wykorzystaniem cząsteczek.

Pierwszy z nich polega na ataku wyspecjalizowanych komórek nazywanych leukocytami i

niszczeniu przez nich obcych cząsteczek. Istotą drugiego mechanizmu jest neutralizacja obcej

substancji w wyniku połączenia z białkami, zwanymi przeciwciałami.

W przypadku reakcji alergicznej układ odpornościowy jest "zdezorientowany". Reaguje nadmiernie

na nieszkodliwą substancję - na przykład pyłki roślin czy sierści zwierząt.

Medyczna klasyfikacja alergii

Kontakt organizmu z obcą dla niego substancją wywołuje odpowiedź immunologiczną. Jeśli jest to

odpowiedź typu humoralnego (powstają swoiste przeciwciała), to nawet po skutecznym ataku

cząsteczki te pozostaną w organizmie. Wyróżniono szereg klas przeciwciał, sposród których

bezpośrednio zaangażowaną w patomechanizm chorób alergicznych jest klasa IgE. Między innymi

na tej podstawie wyróżniono alergie IgE-zależne (alergiczny nieżyt nosa - katar sienny) i IgE-

niezależne (alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych).

Reakcje alergiczne

Układ odpornościowy człowieka to precyzyjnie złożony mechanizm. Nawet najmniejszy błąd nie

jest tu zaskakujący. Wydaje się iż właśnie alergia jest wynikiem takiego błędu. Układ reaguje na

obojętną substancję w taki sposób, jakby to była substancja bardzo szkodliwa. W momencie

zapoczątkowania reakcji następuje efekt kuli śnieżnej - to znaczy organizm uruchamia wszelkie

mechanizmy odpowiedzi, prowadząc do gwałtownego ujawnienia objawów klinicznych choroby.

Odpowiedź immunologiczna jest mediowana między innymi przez histaminę i obejmuje całe ciało,

indukując powstanie stanu zapalnego objawiającego się: łzawieniem oczu, katarem, kichaniem,

blokadą nosa czy wysypką na skórze.

Przyczyną tego typu dolegliwości są oczywiście alergeny. Typ reakcji alergicznej zależy od miejsca

kontaktu organizmu z alergenem oraz od jego charakteru.

Alergeny

Alergen to teoretycznie każda substancja, która może wywołać reakcję alergiczną. Podczas

pierwszego kontaktu z tego typu substancją, układ odpornościowy reaguje jedynie wytwarzaniem

odpowiednich przeciwciał, dopiero podczas kolejnego kontaktu rozwija się reakcja alergiczna,

objawiająca się katarem siennym, wypryskiem czy kaszlem. Wykryto ponad 400.000 substancji

alergizujących, najczęściej spotykane opisano poniżej.

Roztocza kurzu domowego

Są ich miliony, żyją w każdym naszym domu, a najwięcej ich mieści się w dywanach, materacach,

poduszkach, kołdrach. Żywią się martwym, złuszczonym ludzkim naskórkiem. W temperaturze 18 -

21°C i przy wilgotności 70 - 80% przeżywają nawet do 3 miesięcy. Łyżeczka kurzu może zawierać

nawet 1000 osobników, a w średniej wielkości łóżku zamieszkuje ich 10.000. Czynnikiem

uczulającym są ich odchody, które zawierają alergeny o właściwościach enzymatycznych.

Gatunkami o największym potencjale uczulającym są: Dermatophagoides pteronyssinus i

Dermatophagoides farinae.

Pyłki

Wśród pyłków roślin najczęściej uczulających wymienia się trawy, drzewa i chwasty. Spośród

pyłków traw najsilniejszymi alergenami są tymotka i żyto, spośród drzew - brzoza, olcha i

leszczyna, a chwastów - bylica. W przebiegu alergii na pyłki, zwanej również pyłkowicą,

zasadnicze znaczenie ma sezonowość występowania i związek z okresami pylenia poszczególnych

roślin (zobacz kalendarz pylenia). Okresy te trwają zazwyczaj 2 - 6 tygodni, potem ustępują, aby

pojawić się za rok o tej samej porze. Na alergię pyłkową chorują zarówno dzieci, jak i osoby

starsze. Przebieg choroby może się także zmieniać z wiekiem, objawy mogą ulegać wyciszeniu

bądź nasileniu.

Alergeny zwierzęce

Najczęściej hodowanym zwierzęciem domowym jest pies, kot, rzadziej rybki, ptaki i gryzonie. Nie

trudno stwierdzić, iż to właśnie nasi pupile są ogromnym rezerwuarem licznych alergenów, a

narażenie na nie z roku na rok zwiększa się, tym bardziej że całkowite unikanie ich jest raczej

niemożliwe. Alergeny zwierzęce obecne są przede wszystkim w kurzu domowym, powietrzu, oraz

materacach. Co więcej, stwierdzono obecność tego typu alergenów w mieszkaniach, w których

nigdy nie było zwierząt, a przeniesiono je biernie np. na ubraniach czy z powietrzem. Ulegają one

aerolizacji i łatwo przenikają do dróg oddechowych człowieka. Wyniki wielu prac pokazują, że

nawet minimalne stężenie alergenu głównego kota, wywołuje objawy nieżytu nosa i astmy

oskrzelowej u osób uczulonych. Tak więc każda ilość alergenu zwierzęcego może mieć znaczenie

kliniczne. To wyjaśnia różnice w przebiegu alergii na roztocza oraz na sierści zwierząt, bowiem

pacjenci uczuleni na roztocza zwykle mają przewlekłe całoroczne objawy, związane ze stałą

ekspozycją na alergeny o niskim stężeniu. Pacjenci uczuleni na alergeny zwierząt reagują

natychmiast podczas kontaktu z nimi, wskutek narażenia błon śluzowych na masywną ekspozycję

łatwo unoszących się alergenów. Najbardziej uczula kontakt z kotem - aż 56% osób z objawami

alergii wykazuje dodatnie testy skórne na to zwierze. U osób eksponowanych na alergeny innych

zwierząt odsetek ten wynosił: dla szczura - 32%, myszy - 24%, psa -17%.

Alergeny grzybów pleśniowych

Reakcje alergiczne na zarodniki grzybów pleśniowych są znacznie częstsze w krajach Ameryki

Północnej niż w Europie. Do gatunków mających największe znaczenie kliniczne zalicza się:

Alternaria, Cladosporium, Aspergillus i Penicillium. Optymalnymi warunkami do rozwoju tych

mikroskopijnych grzybów jest wysoka wilgotność powietrza oraz temperatura powyżej 10°C,

jednak nawet w niesprzyjających warunkach mogą wytwarzać olbrzymią ilość zarodników,

przenoszonych na odległość wielu kilometrów. Ponieważ rozwój pleśni zależny jest w głównej

mierze od odpowiedniej wilgotności, obecność ich w pomieszczeniach mieszkalnych może

pośrednio świadczyć o wadliwym zaprojektowaniu izolacji lub jej złym wykonaniu. Również

systemy klimatyzacyjne, mogą być przyczyną rozprzestrzeniania się pleśni w domach. Inne miejsca

w których rozwija się pleśń to między innymi tapety na zimnych ścianach, wilgotne piwnice, domki

letniskowe oraz łazienki bez odpowiedniej wentylacji. Alergeny pleśni są wszechobecne, a ogniska

ich wzrostu niewidoczne.

Alergeny jadów owadów błonkoskrzydłych

Główne alergeny owadów to składniki jadów os i pszczół. Są to substancje o silnych

właściwościach toksycznych i alergenowych, wywołujących często ostre reakcje anafilaktyczne

(patrz także wstrząs anafilaktyczny). Badania epidemiologiczne dotyczące występowania alergii na

świecie i w Polsce wskazują, iż ta postać alergii nie jest rzadkością, a poużądleniowe reakcje

lokalne występują aż u 12 - 16% populacji.

Alergeny pokarmowe

Alergeny pokarmowe można podzielić na te pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Do pierwszej

grupy zalicza się mleko krowie i jego produkty, białko jaja kurzego i ryby. Natomiast najczęstszymi

alergenami roślinnymi są nasiona zbóż zawierające gluten, soja, orzechy oraz niektóre warzywa i

owoce, szczególnie owoce cytrusowe. Uważa się, iż przyczynami wciąż wzrastającej częstości

występowania alergii na składniki pokarmów jest między innymi zmiana flory bakteryjnej

przewodu pokarmowego człowieka, zmiana nawyków żywieniowych - wczesne wprowadzanie

pokarmów potencjalnie alergizujących, wzrost liczby i rodzajów spożywanych pokarmów oraz

zatrucie środowiska naturalnego. Duże znaczenie przypisuje się również stosowanym lekom,

używkom, dodatkom spożywczym, a także wszelkiego rodzaju czynnikom fizykochemicznym

konserwującym żywność.

Alergeny zawodowe

Mianem alergenu zawodowego określa się taki alergen, który obecny w miejscu pracy człowieka

może wywołać u niego objawy alergii - wyprysk atopowy, pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy,

alergię kontaktową, wreszcie astmę zawodową. Przykładami alergenów zawodowych są substancje

chemiczne, mąka, lateks, odczynniki fryzjerskie, wreszcie alergeny zwierzęce.

Alergogenne leki

Potencjalnie każdy lek, tak jak każda inna substancja może mieć właściwości alergenowe,

szczególnie w sytuacji przekształcenia go w postać czynną w organizmie człowieka. Wśród

środków farmaceutycznych wykazujących szczególnie wysoki potencjał uczulający wymienić

należy: organopreparaty, związki metali ciężkich, sulfonamidy, niektóre antybiotyki (zwłaszcza

penicyliny), salicylany oraz chininę. Postaci reakcji alergicznych są również zróżnicowane - od

reakcji skórnych (rumień, wysypka) po uszkodzenie elementów morfotycznych krwi i szpiku,

dychawicę oskrzelową czy wstrząs.

Diagnozowanie

Specjaliści dysponują szerokim wachlarzem narzędzi diagnostycznych w leczeniu alergii. Na tej

stronie zamieściliśmy informacje o różnych typach takich badań.

Wywiad

Jeżeli podejrzewasz, że jesteś alergikiem, koniecznie odwiedź swojego lekarza, który przeprowadzi

szczegółowy wywiad chorobowy na podstawie którego zleci odpowiednie badania diagnostyczne.

Jest to pierwszy, najważniejszy etap w leczeniu. Podczas wywiadu spodziewaj się wielu pytań. Czas

trwania objawów jest bardzo czułym wskaźnikiem diagnostycznym, który pozwala na określenie

rodzaju pyłku uczulającego.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: