Combat 18.doc

Combat 18 – terroryści czy chuligani?

„Combat 18 – sama nazwa budzi strach i nienawiść w szeregach tak lewackich jak i tak zwanych ‘nacjonalistycznych’” – tak reklamują się polscy neonaziści na swej stronie internetowej[1]. I rzeczywiście, media nadają C18 wymiar bez mała demoniczny. Oto typowy przykład: „W 1999 r. ludzie C18 po raz pierwszy podłożyli bombę - w zamieszkanej przez imigrantów londyńskiej dzielnicy Brixton. […] Sprawcą okazał się 22-letni David Copeland z Combat 18. Odsiaduje dożywotnie więzienie. Słynny stał się też rajd komanda Combat 18 sprzed trzech lat. Kilku terrorystów załadowało samochód bronią i narzędziami tortur, po czym ruszyło przez południowo-zachodni Londyn na poszukiwanie kolorowego, którego mogliby porwać i zamęczyć”[2]. Warto więc przyjrzeć się grupie, w której, jak w soczewce, stykają się faszyści i antyfaszyści, satanizm i wojujący islam, tajne służby i kryminalny półświatek, a nawet autentyczni ulsterscy terroryści.

Combat 18 powstał na styku politycznych ugrupowań skrajnej prawicy oraz młodzieżowych subkultur skinheads i casuals[3]. Rasizm towarzyszy młodzieżowym subkulturom od początku. Biała młodzież ze środowisk robotniczych pierwsza stanęła w obliczu konfrontacji z imigrantami, rywalizując ze swoimi kolorowymi rówieśnikami o hegemonię na ulicy i… dziewczyny. Już w 1958 r. doszło do fali rozruchów rasowych, w których prym wiedli tzw. teddy boys. W 1969 r. wyłoniła się nowa subkultura – „agresywnie proletariaccy, purytańscy i szowinistyczni” skinheads. Paradoksalnie skinheadów inspirowała kultura jamajskich rude boys, z którymi tworzyli sojusz skierowany przeciw homoseksualistom, hippiesom i Azjatom (tzw. Paki-bashing). Gdy jednak wśród czarnych imigrantów zwyciężył ekskluzywny rasowo rastafarianizm sojusz pękł i latem 1972 r. skinheadzi włączyli się w ataki na imigrantów w Toxteth[4].

Ksenofobiczne nastawienie niektórych subkultur młodzieżowych sprawiło, że skrajna prawica zaczęła werbować zwolenników w tych środowiskach[5]. Skinheadów przyciągał głównie nazistowski British Movement, znany skinhead Nicky Crane został nawet w 1980 r. regionalnym przywódcą BM w Kent[6]. Większą rolę odegrał wszakże National Front. W 1977 r. powstał Young National Front, którego pismo „Bulldog” zawierało adresowaną do kibiców rubrykę „On The Football Front”, niebawem NF zaczął organizować koncerty pod hasłem Rock Against Communism[7]. Choć początkowo przewaga w środowisku skinheads należała do lewicującego ruchu Oi, to rozruchy rasowe w Southall w lipcu 1981 r. przesunęły punkt ciężkości w kierunku skrajnej prawicy[8]. W 1983 r. Front stworzył wytwórnię płytową White Noise, której główną gwiazdą był zespół Skrewdriver z Ianem Stuartem Donaldsonem na czele[9].

Frakcja political soldiers, która opanowała kierownictwo NF (tzw. Official National Front), rychło popadła jednak w konflikt z wyznającymi bezkompromisowy rasizm skinheadami. Gdy działacze partii zaczęli cenzurować koncerty White Noise, domagając się zaprzestania nazistowskiego salutu tudzież obelżywych uwag pod adresem czarnych, Stuart zerwał ze słabnącym Frontem i utworzył w 1987 r. Blood and Honour. Ten „niezależny ruch narodowo-socjalistyczny wspierający wszystkie narodowo-socjalistyczne i nacjonalistyczne partie i grupy działające w białym świecie” za cel stawiał sobie: „1. Zjednoczyć białą młodzież. 2. Promować Białą Siłę przez pozytywne ideały i pozytywny przekaz”[10]. W praktyce cała działalność B&H kręciła się wokół muzyki. Choć stworzona wokół Skrewdrivera organizacja przyciągnęła ok. 1500 skinheadów, to niebawem Krew i Honor utraciła swego wodza – 24 IX 1993 r. Ian Stuart zginął w wypadku samochodowym, o zaaranżowanie którego naziści oskarżają służby specjalne[11].

W tym czasie na główną siłę brytyjskiej skrajnej prawicy wyrosła British National Party. Brytyjska Partia Narodowa powstała w 1982 r. z połączenia odprysków NF (New National Front Johna Tyndalla) i BM (frakcja Raya Hilla)[12]. Początkowo stanowiła konglomerat „lokalnych gangów z luźną tylko centralną kontrolą”[13]. Jej znaczenie rosło w miarę jak postępował rozkład konkurencyjnych ugrupowań nacjonalistycznych (np. Official National Front rozwiązał się w 1990 r.)[14]. W kwietniu 1989 r. tyndallowcy zainicjowali kampanię „Rights for Whites” w Dewsbury, rozszerzając ją później na inne miejscowości.

Wzmożona aktywność BNP napotkała przeciwdziałanie ze strony antyfaszystów (np. „Bitwa o Bermondsey” w sierpniu 1991 r.)[15]. Szerokim echem odbił się atak ultralewicowej bojówki Red Action na zebranie League of St George w Kensington Library w maju 1991 r.[16] „Czerwoni krążyli wokoło i bili w biały dzień prawicowców. Wykopali drzwi, obrzucili zebranych butelkami z benzyną i bili starych ludzi młotami”, wspominał Paul David „Charlie” Sargent, były członek NF, późniejszy przywódca Combat 18. „Zdecydowaliśmy, że nie będziemy stali z założonymi rękoma i że musimy coś z tym zrobić. Będziemy im spuszczać taki k…ski łomot, gdziekolwiek ich spotkamy, dopóki nie będzie tu żadnego pieprzonego lewaka”[17]. To był początek C18.

Od początku 1992 r. ochronę wieców BNP stanowiła Combat Group 18 (one-eight – zaszyfrowane inicjały Adolfa Hitlera). W jej założeniu pomóc miał Harold Covington - działacz amerykańskiej National Socialist White People's Party, jeden z oskarżonych o udział w zabójstwie pięciu komunistów w Greensboro w 1978 r.[18] Istotną rolę odegrali też lojaliści z Ulsteru (np. były członek NF Eddie Whicker, który w 1990 r. wstąpił do Ulster Defense Association), tak że niektórzy dziennikarze uważali początkowo C18 za parawan Londyńskiego Dowództwa UDA[19]. Trzon grupy tworzyli wszakże skinheadzi i stadionowi chuligani ze znaczącym udziałem zwyczajnych kryminalistów takich jak dilerzy narkotyków i egzekutorzy długów[20]. Nawet nie próbowano przyciągać zwykłych ludzi: „Byłoby kłamstwem myśleć, że jesteśmy atrakcyjni dla większości ludzi, bo nie jesteśmy. Jesteśmy kim jesteśmy”. Kim więc? Jak to powiedział Sargent: „Jesteśmy bandziorami z ideologią”[21].

C18 szybko przeszedł do ofensywy. Zaczął wydawać pismo „Red Watch”, wzorowane na biuletynie niemieckiej organizacji Anti-Antifa „Der Einblick”. W kwietniu 1992 r. bojówkarze zaatakowali biuro komunistycznej gazety „Morning Star”, w sierpniu lokal Democratic Left w Birmingham[22]. 30 I 1993 r. Combat wespół z lojalistami skrzyknął 700 zwolenników, by powstrzymać marsz sympatyków IRA – w wyniku interwencji policji aresztowanych zostało 396 prawicowców[23]. Przez kraj przetoczyła się fala ulicznych ataków i podpaleń, w latach 1991-1993 zamordowanych zostało czterech kolorowych nastolatków[24]. Matthew Collins, były działacz NF a zarazem informator antyfaszystowskiego “Searchlighta”, mówił w programie „World In Action” w 1993 r.: „Ci faceci co noc podkładali ludziom ogień pod domy, przecinali linki hamulcowe, robili i wysyłali bomby, kupowali karabiny i mieszali w pewnych kryminalnych kręgach”[25].

Niebawem bojówka usamodzielniła się. Sukces kandydata BNP Dereka Beackona, który w wyborach lokalnych we wrześniu 1993 r. zdobył mandat w londyńskiej dzielnicy Isle of Dogs, sprawił, że partia poczęła dystansować się od zadymiarzy[26]. Gdy pismo „Combat 18” zakwestionowało kompetencje przywódcze Tyndalla – Brytyjska Partia Narodowa usunęła combatowców ze swych szeregów[27]. 

Ich dynamizm przyciąga jednak wciąż nowych zwolenników. Po śmierci Stuarta C18 przejął kontrolę nad ruchem Blood & Honour. W 1994 r. założona została wytwórnia płytowa ISD (Ian Stuart Donaldson) Records, która w ciągu trzech lat wydała ok. 30 płyt o łącznym nakładzie 30.000 egzemplarzy, co przyniosło organizacji 200.000 funtów zysku[28]. Przy Blood and Honour powołano specjalne B&H Prisoners Association z pismem „Behind the Bars”[29]. Latem 1994 r. Combat stworzył polityczną nadbudówkę – National Socialist Alliance, który szybko wchłonął większość brytyjskiego Ku Klux Klanu, różne sekcje BM i British National Socialist Movement, wielu członków BNP (np. oddziały partii w Ulsterze), drobne grupy w rodzaju działającego w West Midlands Aryan Resistance Movement (lider Adrian Blundell). Oprócz pierwszego „Red Watch” wydawać zaczęto inne pisma: “Putsch”, “The Order”, “Thorwould”, „Home Front”, “Combat 18”; z C18 związany był też „The Oak”, publikowany przez Johna Cato i Paula Jeffriesa[30]. Ścisłą współpracę nawiązano z niektórymi organizacjami ulsterskich lojalistów: LVF zorganizowała koncert zespołów związanych z C18 w Portadown, Combat pomagał w przerzucie broni do Ulsteru[31]. Zagranicą Combat 18 miał kontakty m.in. z neofaszystami z Niemiec (Anti-Antifa), Skandynawii (szwedzka grupa Vit Ariskt Motstand) i Serbii (Beli Orlovi)[32].

Liczebność grupy sięgnęła 200 osób, choć zgodnie z zasadą leaderless resistance nie powstały sformalizowane struktury[33]. „Żadnych samozwańczych ‘liderów’, żadnych legitymacji członkowskich; [tylko grupa] prowadzona naprzód przez elitę aktywnych idealistów i zjednoczona więzią wspólnych celów”, pisali combatowcy[34]. Mamy do czynienia z siecią luźno powiązanych gangów. Na przykład w Bradford z C18 powiązana była Heaton Defence Group (Jimmy Panter) i wydawany przez Davida Appleyarda biuletyn „The Northern Front”[35].  Na Północnym Wschodzie funkcjonowały trzy grupy: w South Tyneside i Wearside związany z NF gang Seaburn Casuals z „Anon Deux” na czele, w Durham grupa skinheadów skupiona wokół zespołów Warhammer i Skullhead (Rodney Aikin), w Newcastle komórka BNP (Kevin Scott)[36]. Sieć organizacyjna C18 objęła Londyn, Oldham, zachodnie Yorkshire i West Midlands[37].

Pod względem ideologicznym na bojowców C18 coraz większy wpływ wywierała amerykańska mutacja nazizmu[38]. Proklamowali: „Rasa – nie naród. Nie jesteśmy brytyjskimi nacjonalistami, jesteśmy rasistami”[39]. Potępili taktykę wyborczą: „Jeśli staniemy do wyborów zostaniemy wyeliminowani. Kiedy bojówki lojalistyczne czy Sinn Fein wystartowały w wyborach zostały mocno upokorzone, [podczas gdy] jako formacje paramilitarne budziły szacunek”[40]. W lutym 1995 r. Sargent w wywiadzie obwieścił: „Wierzę w Adolfa Hitlera i jego rozwiązania… Uważam, że wszyscy czarni powinni zostać zabici”[41].

Oficjalny program Combat 18 określał następujące cele: „1) Odesłać wszystkich niebiałych do Afryki, Azji i Arabii żywych lub w trumnach (body-bags); wybór należy do nich. 2) Zniszczyć IRA i każdego, kto zabija brytyjskich mundurowych i cywili […]. 3) Stracić (execute) wszystkich pedałów. 4) Stracić wszystkich białych mieszających rasę. 5) Usunąć wszystkich żydów [sic] z administracji, mediów, kultury, wolnych zawodów. Stracić wszystkich żydów, którzy aktywnie pomagają w szkodzeniu Białej rasie i wysłać do obozów resztę dopóki nie znajdziemy ostatecznego rozwiązania dla wiecznego żyda. 6) Stworzyć Białą Wspólnotę obejmującą Europę, Amerykę, Kanadę, Południową Afrykę, Australię itd. 7) Stworzyć nasze siły zbrojne. 8) Powstrzymać zabijanie nienarodzonych Białych dzieci i powrócić do tradycyjnych wartości rodzinnych. 9) Uczynić Brytanię tak samowystarczalną jak to możliwe przez odzyskanie kontroli nad naszą narodową, inwestowanie w brytyjski przemysł, zakaz importu i handel tylko z podobnymi Białymi krajami. Ograbić (plunder) Afrykę, Azję itp. ze wszystkich surowców, jakich potrzebujemy. 10) Powiesić wszystkich gwałcicieli i pedofilów po uprzednim obcięciu im jaj (bollocks). 11) Przywrócić przyzwoite Białe wartości i promować zdrową Białą społeczność wolną od żydowskiej trucizny i fałszywych idei ‘wolności’ i ‘demokracji’”.[42]

Ta rewolucyjna ideologia wyrastała, paradoksalnie, ze zwyczajnej nostalgii za latami 50., „gdy ulice były czyste i nie było przestępców”. Taktyka Combat 18 zasadzała się na próbie odtworzenia tego stanu rzeczy bodaj w mikroskali, w postaci tzw. Aryan Homeland. Na obszarach zamieszkanych przez białą klasę robotniczą (takich jak np. Chelmsford w Essex, gdzie przeprowadzili się biali z East End) chciano budować „białe bazy”, z których prowadzona byłaby dalsza ofensywa przeciw „wrogom rasy”. „Śródmieścia są stracone. Musimy się z tym pogodzić i przyjąć jedyne realne rozwiązanie – skupić tak wielu naszych ludzi jak to możliwe na obszarze [Aryan] Homeland, stopniowo przejąć kontrolę nad nim i realizować zasadę ścisłej wyłączności Aryjczyków (strict Aryan-only lines)”. Odwoływano się tu do przykładu religijnych wspólnot funkcjonujących w no-go areas Belfastu – wbrew rozpowszechnionej opinii to ulsterski lojalizm a nie amerykański nazizm był zasadniczym, bezpośrednim źródłem inspiracji C18! Taka homogeniczna rasowo, autonomiczna społeczność dysponować miała własną służbą zdrowia, systemem oświaty, opartą na zasadach barteru siecią handlowo-usługową[43].

By cel ten zrealizować przeprowadzano kampanie zastraszania imigrantów taką jak ta skierowana przeciw azjatyckiej rodzinie na osiedlu Harold Hill w Romford (Essex): od napisów na ścianie po oblanie kobiecie twarzy kwasem[44]. Atakowano azjatyckie sklepy we wschodnim Londynie; Stuart Kerr, chuligan West Ham, podpalił sklep Azjatów w Chichester (Sussex)[45]. Jeszcze częściej obiektem agresji stawali się antyfaszyści (np. Ross Fraser, wydawca antyfaszystowskiego fanzina piłkarskiego „Chelsea Independent”), co najczęściej przybierało postać nękania i ulicznych napaści[46]. Garść przykładów z Północnego Wschodu… W 1994 r. uzbrojony w nóż Christopher Parker zaatakował demonstrację antyfaszystowską w Leeds. Latem 1996 r. napadano nocami na klub „1 in 12” w Bradford. W grud...