ściąga.docx

1.Działalność rzek:

Niszczenie podłoża – erozja,

Przenoszenie materiału skalnego – transport

Osadzanie się materiału skalnego - akumulacja

Gromadzenie się osadów rzecznych – aluwia

2. Esturia-lejkowate ujścia rzek do mórz i oceanów, uformowane w wyniku nałożenia się erozji i akumulacji rzecznej oraz akumulacji z oddziaływaniem prądów  pływowych

3.Jeziora egzogeniczne:

Jeziora lodowcowe: moreny dennej, czołowej, rynnowe

Jeziora rzeczne

Jeziora morskie

morenowe - powstałe na skutek wypełnienia woda zagłębień na obszarach zarówno moreny dennej jak i moren czołowych w wyniku nierównej akumulacji osadów morenowych; maja one rozwiniętą linie brzegowa oraz dużą powierzchnie

rynnowe - wypełniające podłużne, niekiedy na dziesiątki kilometrów, zagłębienia powstałe w wyniku erozyjnej działalności rzek płynących często pod ciśnieniem pod lądolodem lub lodowcem

4.Środowisko morskie dzielimy:

Strefa litoralna – brzegowa, położona między zasięgiem przypływu i odpływu: obręb plaż, mierzeji, mielizny,

Strefa sublitoralna – obejmuje szelfy i morza szelfowe-deponowane są tu osady nerytyczne – materiał okruchowy pochodzący z lądu oraz utwory rafowe

5.Działalność wiatru(eoliczna)

Wywiewanie cząstek mineralnych – deflacja

Uniesione ziarna wiatru uderzają o skały rysują, polerują, drążą je – jest to zjawisko korazji.

Sposób transportowania cząstek mineralnych  przez wiatr:

suspensja -  unoszenie w stanie zawieszonym (<0,2 mm)

saltacja – przesuwanie skokowe,

pełznięcie powierzchniowe

6.Lodowiec:

Trangresja-lodowiec porusza się do przodu, egzaracja lodowcowa = podłoże skalne ulega erozji pod wpływem nacisku lodowca podczas ruchu

Stagnacja-czoło zatrzymuje się, powstaje wał mareny czołowej

Recesja-lodowiec rozpada się na bryły martwego lodu

7.Warunki geologiczno-inżynierskie na obszarach występowania torfów oraz innych osadów bagiennych i jeziornych:

Grunty nienośne,

Grunty silnie odkształcalnie,

Na ogół wysoki poziom wód gruntowych,

Woda gruntowa często zanieczyszczona i agresywna wobec betonu i metali.

8.Osuwiska

konsekwentne -   gdy powierzchnia poślizgu rozwija się wzdłuż jakiejś naturalnej płaszczyzny np. powierzchnia pomiędzy zwietrzeliną, a skałą
nie zwietrzałą.

asekwentne -   tworzą się w jednorodnych i najczęściej nie warstwowanych utworach  np. gliny, iły, lessy. Powierzchnia poślizgu ma kształt wklęsły, cylin-dryczny.

insekwentne -  powierzchnia poślizgu rozwija się niezależnie od istniejących powierzchni skalnych. Powierzchnia wzdłuż której nastąpiło przemieszczenie mas jest najczęściej wklęsła

9.problemy budowania na obszarach osuwiskowych:

- Unikać posadawiania obiektów  na ternach gdzie występują lub mogą wystąpić powierzchniowe ruchy masowe.

  - W analizach brać pod uwagę koszty badań geologicznych i prac związanych z zabezpieczeniem stateczności zbocza.

Podstawowe czynności przy zabezpieczaniu osuwisk:

- odwodnienie wód powierzchniowych jak i podziemnych,

- regulacja zboczy polegająca na zmniejszeniu kąta nachylenia,

- podparcie zbocza: np. palami, ścianami oporowymi, gwoździowanie itp.

10. Procesy geologiczne

Zewnętrzne: denudacja, transport, akumulacja

Wewnętrzne: plutonizm, wulkanizm, ruch skorupy ziemskiej, metamorfizm

11.Procesy egzogeniczne:

wietrzenie - proces przystosowania się skał do panujących warunków fizycznych i chemicznych (rozpad skał ).

erozja – mechaniczne niszczenie skał przez wody, lodowce i wiatr,

powierzchniowe ruchy masowe -  przemieszczanie w dół po stoku przypowierzchniowych partii skał  i zwietrzeliny  w wyniku działalności siły ciężkości.

Wietrzenie, erozja, powierzchniowe ruchy masowe→ prowadzą  do niszczenia powierzchni ziemi określamy łącznie jako denudację.

sedymentacja - gromadzenie się osadów w wyniku osadzania  materiału okruchowego, działalności organizmów, wytracania wód.

12.wietrzenie mechaniczne

insolacyjne -  rozpad skały spowodowany  na przemian nagrzewaniem i ochładzaniem.

mrozowe – kongelacja - rozsadzanie i rozdrabnianie skały przez zamarzającą wodę.

peryglacjalne – na obszarach polarnych i w rejonach trwałej zmarzliny.

13.Wody podziemne:

Infiltracyjne

kondensacyjne – powstają  w wyniku skroplenia pary wodnej – głownie w klimacie suchym i gorącym – ilość tych wód niewielka.

juwenilne – (wody dziewicze) – pochodzą z magmy i po raz pierwszy biorą udział w cyklu hydrologicznym – wody o wysokiej mineralizacji  i podwyższonej temperaturze.

reliktowe -  uwięzione w skałach wody, powstałe w dawnych epokach geologicznych i całkowicie izolowane od wpływu czynników  zewnętrznych

14.Warunki geologiczno-inżynierskie na obszarach akumulacji lodowcowej

Przy rozpatrywaniu osadów lodowcowych jako podłoża budowlanego zwrócić uwagę czy analizowany teren znajduje się w zasięgu ostatniego zlodowacenia, (północnopolskiego, bałtyckiego) bowiem grunty te mają stosunkowo młody wiek i charakteryzują się większa odkształcalnością w porównaniu z osadami starszych zlodowaceń. Dotyczy to przede wszystkim osadów spoistych. W osadach sypkich różnice te nie są tak istotne. W dokumentacji przekazywanej, projektantowi informacja taka musi być przekazana.

Obszar moreny czołowej – z punktu widzenia warunków gruntowo-wodnych jest b. dobry dla budownictwa.

Obszar występowania moreny dennej – w obszarach występowania gliny zwałowej  W glinie mogą występować przewarstwienia w postaci piasków co może prowadzić do powstania połączeń hydraulicznych. Glin zwałowa sucha jest b. dobrym podłożem dlatego wykopy w glinie należy chronić przed woda opadowa jak  i wody podziemnej. Uwilgotnienie gliny pogarsza parametry geotechniczne. Inny problem to pojedyncze głazy. Mogą powodować nierównomierne osiadania podłoża jak i są dużym utrudnieniem podczas prowadzenia badań geologiczno-inżynierskich.

Obszarach występowania osadów sypkich – piaski żwiry  lub pospółki . Generalnie bardzo dobre podłoże budowlane

Sandry – to przede wszystkim piaski w mniejszym stopniu żwiry. Grunty dobrze zagęszczone . Stanowią dobre podłoże budowlane.

Kemy - różne rodzaje gruntów od pyłów do żwirów . Trudne do jednoznacznej  oceny. Lepsze gdy w podłożu występują żwiry aniżeli pyły.

Osady zastoiskowe – osady które wypełniają wcześniej istniejące niecki jeziorne. występują na całym Niżu Polski. Najbardziej typowym osadem są iły warwowe tzw. wstęgowe. Duża wrażliwość i drgania . Przy zachowaniu odpowiednich warunków, stosunkowo dobre podłoże gruntowe.

13.Warunki geologiczno-inżynierskie na obszarach pokryw zwietrzelinowych

Biorąc pod uwagę schemat profilu zwietrzelinowego widać, że  nośność podłoża będzie wzrastać wraz z głębokością wraz ze zwiększaniem się zawartości okruchów skały macierzystej. Wraz z głębokością prace będą coraz trudniejsze.

14.Warunki geologiczno-inżynierskie na obszarach występowania podziemnych form krasowych

-Duża różnica w nośności skał węglanowych i młodszych osadów które je przykrywają,

- Obecność kawern krasowych,

-Możliwość nierównomiernego osiadania konstrukcji

- Badania geotechniczne powinny być uzupełniane badaniami geofizycznymi

15.Warunki gruntowe:

Proste

- jednorodne, genetyce i litologiczne równoległe warstwy gruntów dobrej nośności,

- poziom wody gruntowej poniżej projektowanego poziomu posadowienia,

- brak niekorzystnych zjawisk geologicznych.

Złożone

- niejednorodne, nieciągłe warstwy  zmienne wykształcenie genetyczne i litologiczne,

- występowanie warstw gruntów słabych w tym organicznych i nasypów niekontrolowanych,

- poziom wody gruntowej w poziomie posadowienia lub powyżej,

- brak niekorzystnych zjawisk geologicznych (czynnych procesów geologicznych),

Skomplikowane

- występowanie niekorzystnych zjawisk geologicznych ( zjawiska i formy  krasowe, osuwiskowe, suffozyjne),

- szkody górnicze,

- obszary delt.

16.kategorie geotechniczne

I kategoria – zalicza się małe i stosunkowo lekkie obiekty posadowione na pros-tym podłożu budowlanym. Obok lekkich budynków można do tej kategorii zaliczyć : ściany oporowe , niektóre budowle ziemne, płytkie wykopy.

II kategoria - Obejmuje budowle sztywne i wiotkie o konwencjonalnym rozwiązaniu fundamentów na prostym lub skomplikowanym podłożu z utrudnieniami polegającymi np. na konieczności nawiązania do istniejących fundamentów  lub występowania w poziomie posadowienia gruntów spoistych plastycznych. Znajdują się tutaj także obiekty projektowane na zboczach zagrożonych powierzchniowymi ruchami masowymi.

III kategoria –  wszystkie obiekty na skomplikowanym podłożu oraz obiekty bardzo duże lub wywołujące ryzyko w obszarach czynnych procesów geologicznych lub zagrażających środowisku. Np. Budynki o wysokim ciężarze, zapory wodne, mosty, tunele, konstrukcje na terenach górniczych.

17.Czynniki wpływające na przydatność terenu dla celów budownictwa

Warunki gruntowo-wodne lub geotechniczne – zespól warunków określających przydatność danego obszaru do zabudowy z punktu widzenia oceny podłoża.

Dobre i bardzo dobre warunki geologiczno - inżynierskie będą występowały na obszarze gdzie:

- powierzchnia terenu będzie zbliżona do płaskiego,

- w podłożu będą występowały grunty mało odkształcalne,

- podłoże jest homogeniczne,

- warstwowanie jest zbliżone do poziomego,

- w strefie robót ziemnych  i fundamentowych brak będzie wody gruntowej,

18. Ziemia ma 4,5 mld lat, wszechświat ma 14 mld lat

19.Ziemia:

Jądro wewnętrzne

Jądro zewnętrzne

Płaszcz(mezosfera, astenosfera, warstwa perydotytowa)

Skorupa

Atmosfera

3.Intruzja magmy, wdarcie się plastycznej masy skalnej (magmy) w wyższe partie skorupy ziemskiej. Bezpośrednią przyczyną zachodzenia intruzji magmy są potężne ciśnienia tworzące się we wnętrzu skorupy ziemskiej w związku z ruchami górotwórczymi.Nazwa ta obejmuje także masy skalne utworzone w głębszych warstwach Ziemi np.: batolit, dajka, lakolit.

20.Na obszarze Polski miały miejsce cztery okresy zlodowaceń:

zlodowacenie podlaskie - objęło swym zasięgiem tylko północno-wschodnią Polskę - Podlasie. Jego utwory nie występują na powierzchni terenu.

zlodowacenie południowopolskie- miało największy zasięg. Dotarło do Karpat, Sudetów i wkroczyło w Bramę Morawską.

zlodowacenie środkowopolskie- dotarło do Sudetów i Wyżyn Środkowopolskich nie obejmując ich. Zlodowacenie to miało trzy stadia.

zlodowacenie bałtyckie- objęło jedynie pojezierza. Miało trzy stadiały: pomorski, poznański i leszczyński. Formy powstałe podczas tego zlodowacenia zachowały się bardzo dobrze do chwili obecnej, tworząc tzw. krajobraz młodoglacjalny. Na pozostałym terenie, objętym starszymi zlodowaceniami formy glacjalne są silnie zdenudowane i tworzą tzw. krajobraz staroglacjalny.

Z obszaru Polski lądolód ustąpił około 12 tys. lat temu.

Lądolód kształtował rzeźbę, dla której charakterystyczne są wzgórza moren czołowych, ciągnące się równolegle do czoła dawnego lądolodu. Na północ od nich występują lekko faliste, pagórkowate lub równinne obszary moreny dennej, a na południe - pola sandrowe i pradoliny. Cechą charakterystyczną krajobrazu glacjalnego jest występowanie rynien jeziornych i zagłębień wytopiskowych, a także pagórków i wzniesień - kemów, ozów i drumlinów.

Podczas trwania zlodowaceń, na obszarach górskich lodowce górskie także kształtowały rzeźbę. Doprowadziły one do utworzenia dolin U-kształtnych, dolin zawieszonych, zagłębień cyrkowych, wypełnionych obecnie wodami jezior (tzw. stawy) oraz wzniesień morenowych.

21.Zwierciadło wód podziemnych

Swobodne – pozostające pod ciśnieniem atmosferycznym, co oznacza, że nad zwierciadłem wody w tej samej warstwie przepuszczalnej występuje przestrzeń bez wody umożliwiająca jego podnoszenie się.

Napięte – pozostające pod ciśnieniem wyższym od atmosferycznego. Jego położenie jest wymuszone przez wyżej leżące utwory nieprzepuszczalne, które uniemożliwiają wzrost poziomu zwierciadła wody