Dick Philip - Krotki szczesliwy zywot brazowego oxforda.pdf - czytadełka - ania.85

Philip K. Dick

Krótki szczęśliwy żywot Brązowego

Oxforda

(Beyond Lies The Wub)

Przełożyły: Magdalena Gawlik i Anna Kejna

Tysiące czytelników uważa Philipa K. Dicka za największego twórcę

science fiction na wszystkich planetach. Od jego przedwczesnej śmierci

w 1982 wzrasta zainteresowanie twórczością autora, dodatkowo

podsycane ogromną liczbą publikacji na jej temat.

Niniejszy zbiór opowiadań zawiera najwcześniejsze krótkie utwory

Dicka (w tym uprzednio nie publikowane), pochodzące z lat 1952 –

1955.

„Bardziej niż którykolwiek z innych pisarzy gatunku, Dick

rzeczywiście udziela nam dostępu w głąb ludzkiego umysłu”.

„Wall Street Journal”

Wstęp

Kiedy poproszono mnie o napisanie tego wstępu, odmówiłem. Nie

miało to nic wspólnego z moim stosunkiem do twórczości Phila Dicka;

po prostu wydawało mi się, że powiedziałem już na ten temat

wszystko, co miałem do powiedzenia. Natychmiast jednak zwrócono mi

uwagę, iż mówiłem to przy wielu różnych okazjach, więc nawet jeśli

istotnie nie mam nic do dodania, zebranie tych przemyśleń może

przydać się czytelnikom, którzy najprawdopodobniej nie mieli

sposobności się z nimi zetknąć.

Przeanalizowałem więc powtórnie sprawę oraz przejrzałem to, co

napisałem wcześniej na ten temat. Co warto powtórzyć, co dodać?

Widziałem się z Philem zaledwie kilka razy, w Kalifornii i we Francji, i

właściwie tylko za sprawą przypadku napisaliśmy wspólnie książkę.

Kiedy nad nią pracowaliśmy, często do siebie pisywaliśmy i

rozmawialiśmy przez telefon. Lubiłem go, podziwiałem jego twórczość

oraz poczucie humoru, które najczęściej demonstrował właśnie

podczas rozmów telefonicznych. Pamiętam, jak kiedyś wspomniał o

wykazie honorariów, który właśnie otrzymał. „Zarobiłem tyle-a-tyle we

Francji, tyle-a-tyle w Niemczech, tyle-a-tyle w Hiszpanii... Rety, to

brzmi jak «Aria rejestrowa» z Don Giovanniego!” W swoich książkach

ironizował na skalę kosmiczną, w życiu preferował humor słowny.

Pisałem wcześniej o jego poczuciu humoru, wspomniałem również

o jego igraszkach powszechnie akceptowaną rzeczywistością,

próbowałem nawet formułować ogólne opinie dotyczące jego

bohaterów. Po co jednak ubierać te uwagi w nowe słowa, skoro

wreszcie, po tylu latach, znalazłem pretekst, żeby zacytować samego

siebie.

„Jego bohaterami są często ofiary, więźniowie, ludzie manipulowani.

Należy poważnie wątpić, czy pozostawią świat lepszy, niż go zastali, ale

nigdy nic nie wiadomo. Starają się. Niekiedy są dosłownie o krok od

celu, jak piłkarz, który wymanewrował wszystkich obrońców i

bramkarza i biegnie z piłką w kierunku pustej bramki... lecz zanim

zdąży oddać strzał, sędzia przerywa mecz z powodu oberwania

chmury. Czym jednak w tym wypadku jest oberwanie chmury? Albo

boisko?

Światy, w których funkcjonują bohaterowie Phila Dicka, mogą w

każdej chwili zostać zlikwidowane albo odmienione. Rzeczywistość jest

warta tyle samo co obietnice polityków. Niezależnie od tego, co albo

kto odpowiada za zaskakujące zmiany reguł gry (może to być narkotyk,

pętla czasowa, maszyna lub obcy), rezultat jest zawsze taki sam:

Rzeczywistość (z gatunku pisanych przez duże R) staje się czymś

równie względnym jak stopień wytrawności pijanych przez nas martini.

Mimo to walka trwa nadal. Przeciwko czemu? Ostatecznościom, Siłom,

Zasadom, Tronom, Dominajcom, częstokroć ukrytym w osobach

również będących ofiarami, więźniami, ludźmi manipulowanymi.

Sytuacja wygląda na ponurą i poważną. Błąd. Wykreślcie «ponurą»,

zamiast kropki postawcie przecinek i dopiszcie, co następuje: ale

jednym z wyróżników mistrzostwa Phila Dicka jest nastrój pisanych

przez niego utworów. Nie potrafię jednym słowem określić jego

poczucia humoru. Zgryźliwe, groteskowe, burleskowe, satyryczne,

ironiczne... Żadna z tych cech nie jest wystarczająco pojemna, każdą

natomiast można odnaleźć bez większego wysiłku. Jego bohaterowie w

najważniejszych chwilach dostają w twarz tortami z kremem;

najzabawniejsze sceny podszyte są gorzką ironią. Trzeba nie lada

artysty, żeby sprawnie kierować takim spektaklem”.

Napisałem te słowa w Philip K. Dick: elektryczny pasterz (całość,

opracowana przez Bruce’a Gillespiego, ukazała się w roku 1975

nakładem Nostrilla Press) i ciągle się z nimi zgadzam.

Miło jest widzieć, że Phil wreszcie doczekał się prawie takiego

zainteresowania, na jakie zasługiwał, i to zarówno ze strony krytyków,

jak i czytelników. Szkoda tylko, że nastąpiło to tak późno. Kiedy go

znałem, często bywał bez centa przy duszy i choć przekroczył już wiek,

w którym autorzy twardo walczą o przeżycie, nadal walczył, żeby

przeżyć. Cieszyłem się, że u schyłku życia zaznał finansowej

stabilności, a nawet czegoś w rodzaju dostatku. Kiedy widziałem go

po raz ostatni, był naprawdę szczęśliwy i odprężony. Kręcono wtedy

Bladerunnera, podczas kolacji, a następnie do późnego wieczoru

rozmawialiśmy, żartowaliśmy i wspominaliśmy.

Wiele zamieszania czyniono wokół jego mistycyzmu. Nie dysponuję

wiedzą z pierwszej ręki o wszystkim, w co wierzył, głównie dlatego,

że często się to zmieniało, a poza tym trudno było stwierdzić, kiedy

mówi serio, a kiedy żartuje. Po naszych rozmowach odniosłem jednak

wrażenie, że uwielbiał zadawać klasyczne pytanie autorów SF: „Co by

było gdyby...?” w odniesieniu do problemów natury filozoficznej i

religijnej. W tym kierunku zmierzała także jego twórczość, ja zaś

zastanawiałem się często, gdzie znajdzie się za dziesięć lat. Już nigdy

się tego nie dowiemy.

Pamiętam, że podobnie jak Jamesa Blisha, Phila także fascynowało

zagadnienie zła oraz kontrast, jaki owo zło tworzyło z okazjonalną

urodą życia. Jestem pewien, że nie miałby nic przeciwko temu, abym

zacytował fragment ostatniego listu, jaki od niego otrzymałem,

datowanego 10 kwietnia 1981:

„W ciągu kwadransa podsunięto mi dwie rzeczy: książkę O czym

szumią wierzby, której nigdy nie czytałem, oraz zajmującą dwie

kolumny fotografię w najnowszym numerze «Time’a», wykonaną

podczas nieudanego zamachu na prezydenta. Ranni, agent ochrony z

uzi w rękach, zamachowiec powalony przez pozostałych agentów...

Mój mózg usiłował jakoś połączyć O czym szumią wierzby z tym

zdjęciem. Bezskutecznie. Nigdy mi się to nie uda. W domu czytałem

książkę Grahama, a w tym samym czasie szykowano się do startu

Columbii; jak wiesz, start został odwołany. Dziś rano, po obudzeniu, nie

byłem w stanie o niczym myśleć. Po prostu pustka w głowie. Jakby

komputery w moim mózgu nagle przestały ze sobą rozmawiać, tak jak

te na przylądku Canaveral. Trudno uwierzyć, że zamach i O czym

szumią wierzby stanowią części tego samego wszechświata. Z

pewnością albo jedno, albo drugie nie jest prawdziwe. Ropuch płynący

łódeczką w dół strumienia i człowiek z uzi w rękach... Wszelkie próby

zrozumienia wszechświata nie mają sensu, ale mimo to musimy jakoś

sobie radzić”.

Czytając po raz pierwszy te słowa, odniosłem wrażenie, że

przebijające z nich wewnętrzne napięcie oraz moralne zadziwienie

stanowią skondensowaną wersję doznań w znacznej części

kształtujących jego twórczość. Nigdy nie znalazł rozwiązania swych

dylematów; był zbyt inteligentny, żeby zadowolić się którąkolwiek z

cząstkowych odpowiedzi. W ciągu wielu lat mówił mnóstwo rzeczy w

wielu miejscach. W przedmowie do przygotowanego przez Grega

Dick Philip - Krotki szczesliwy zywot brazowego oxforda.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: