Rys historyczny filozofii od jej początku do I.Kanta.
W filozofii wyróżniamy 3 epoki:
a) starożytną (zainteresowanie kosmosem);
b) średniowieczną (zainteresowanie Bogiem);
c) nowożytną (zainteresowanie człowiekiem);
Filozofia pojawiła się w VIIw.p.n.e. w Grecji. Pierwsze pytania stawiali filozofowie z Miletu: pyt. z czego powstał kosmos- o ostateczną zasadę świata; odp. istnieniem świata jest woda, powietrze, bezkres.
Filozofia zaczęła się od Parmindesa, on stworzył filozofię
a) o bycie czyli ontologia (co to jest byt?- pierwsze pytania filozoficzne; byt to jest to co jest;kanon filozofii klasycznej = to zasada tozsamości; byt nie jest niebytem- zasada niesprzeczności;
b) człowiek poznaje byt na drodze intelektualnej- drodze mądrości- istnieje też poznanie zmysłowe- nazwane drogą głupców. Parmenides zauważył, że poznanie jest nieprecyzyjne. Parmenides w punkcie wyjścia w poznawaniu bytu ma zawartość własnej świadomości.
Heraklit stwierdził, że istnieje tylko byt i ruch, który ciągle się staje- panta rei- wszystko płynie.
Platon- twierdzi, że są 2 rodzaje rzeczywistości, idee oraz rzeczy zmysłowe, przy czym rzeczy zmysłowe nie są prawdziwymi bytami, ale są odbiciem doskonałych i wiecznych idei. W nauce o człowieku oznaczało to, że dusza jest niematerialna i chwilowo przebywa w ciele. Celem filozofii jest uwolnienie duszy i wprowadzenie w świat wiecznej idei. Dlatego człowiek jest bardziej duchem, jego poznaniem jest świat intelektualny. Platon chciał by państwem rządzili filozofowie. Arystoteles IV w.p.n.e. uczeń Platona- „nauczyciel Europy”- mówił, że prawdziwa rzeczywistość to ta poznawalna zmysłami, idee nie istnieją realnie, tylko są ludzkimi pojęciami, droga do prawdziwego poznania rzeczywistości zaczyna się od zmysłów nie świadomości. Prawdziwe poznanie polega na wskazywaniu przyczyn poznanych faktów poznania.
Od Platona w filozofii zaczął się kierunek zwany idealizmem, który zajmował się badaniem zawartości ludzkiej świadomości jako sposobu poznawania rzeczywistości.
Od Arystotelesa zaczął się realizm, który doceniał poznanie zmysłowe.
Kontynuator Platona- św. Augustyn V n.e.
Kontynuator Arystotelesa- św. Tomasz z Akwinu od którego zaczęła się tzw. scholastyka.
Tomasz z Akwinu głosił autonomię między wiedzą a wiarą. Wiedza opiera się na poznaniu życia naturalnego, wiara dotyczyła praw objawionych.
W XI-XII w.- panowało przekonanie, że filozofia jest służebnicą teologii: Tomasz próbował wykorzystać filozofię do zrozumienia prawd teologicznych; Bóg w filozofii Tomasza to Absolut- przyczyna sprawcza wszystkiego.
VIII filozofia nowożytna:
Kartezjusz- XVI-XVII w.- stwierdził, że punktem wyjścia jest wątpienie. Mówił: „wątpię, czyli myślę i nie mogę zwątpić, że wątpię”, „istnieje myślące ja”, „cogito ergo sum- myślę więc jestem”- to fundament istnienia człowieka. Kartezjusz zwraca się do umysłowego wnętrza, czyli przedmiotem badania jest umysł: bada nie świat rzeczy, ale myśl o świecie.
Empiryzm-D.Hume- poznanie przez doświadczenie. Jak powstają treści naszej świadomości, czym są? Treści świadomości- to nasze idee. Są dwa rodzaje: idee proste- odbicie ludzkich wrażeń; idee złożone- zbiór złożenia idei prostych. Wniosek Huma jest przeciwstawny- nie ma myślącego ja, jest natomiast wiązka percepcji zmysłowych. Prowadzi to do pojawienia się relatywizmu.
Agnostycyzm- przekonanie, że świata nie można poznać.
Emmanuel Kant- w swojej filozofii chce przezwyciężyć racjonalizm Kartezjusza i empiryzm Huma. Pogodził obydwa te kierunki, podtrzymał myśl Huma, że rzeczywistość jest niepoznawalna- to chmura wrażeń, istnieje jednak poznanie umysłowe, które interpretuje wrażenia i dane empiryczne. Kant dokonał zmiany perspektywy w poznawaniu świata. Rzeczywistość jest niepoznawalna, a wiedza o świecie pochodzi z nas samych tzn. człowiek narzuca na rzeczywistość własne formy poznania. Poznajemy tylko zjawiska, a nie rzeczy same w sobie. Umysł konstruuje świat.
Konstrukcjonizm- to my tworzymy świat zewnętrzny.
Kant przeciwstawia to co immanentne (wewnątrz umysłu człowieka) tego co transtendentne (zewnętrzne). Poznanie transtendentalne polega na tym, że badamy nie świat rzeczy, ale sposób ich poznawania. Zastąpił poznanie myśleniem (planety- astronomowie).
Filozofować to tworzyć inteligentne domysły na temat rzeczywistości. W takiej sytuacji filozofii nie chodziłoby o jej prawdziwość, a o jej oryginalność (atrakcyjnie przedstawić element rzeczywistości).
kasica171