historia pomocy społecznej .doc

Zasadność studiowania historii pomocy społecznej

1)     Historia jako nauczycielka teraźniejszości czyli jak nie wywarzać otwartych drzwi

2)     Od opieki i pomocy wzajemnej do profesjonalnej pracy socjalnej

3)     O ponadczasowym pułapach w niesieniu pomocy

4)     Długa i krótka historia pomocy społecznej

Niesienie pomocy drugiemu człowiekowi ma długą historię, bowiem postrzeganie drugiego człowieka z jego wadami i zaletami jest miarą człowieczeństwa

A.    Einstain

„Tylko życie poświęcone innym warte jest przeżycia”

Historia pomocy społecznej jest niczym innym jak historią pojedynczych ludzi którzy zdecydowali się swoje życie poświęcić drugiemu człowiekowi zatem studiowanie historii pomocy społecznej będzie studiowaniem historii osób jak związków, organizacji, instytucji które w swoim życiu zdecydowały się stworzyć

Ad 1. Istnieje trwały pomost między historią a teraźniejszością

a.       sposób jego wytwarzania może być różny pierwszy sposób historii dziedziny to trwanie, w dalszym ciągu można mówić o charytatywności i zjawiskach problemów społecznych

b.      inną formą dziedzictwa historycznego jest zmiana która jednak nosi znamiona kontrybucji przykład: kiedyś darczyńca filantrop, mecenat teraz wolontariusz i sponsor

Historia stanowi fundament na którym budowane i rozwijane są współczesne formy działalności socjalnej

1.      w społeczeństwach pierwotnych mamy dowody na to że istniały tradycyjnie wypracowane formy sprawowania opieki nad starcami kalekimi, chorymi

Pierwsze zapisy o zorganizowanych formach opieki społecznej wywodzą się ze starożytności z takich cywilizacji jak Egipt Chiny Indie Grecja Rzym jednak co warto podkreślić różnorodność wypracowanych w tych społeczeństwach form pomocy oparta była na zasobach rodzinnych, sąsiedzkich bądź religijnych.

Z istniejących zapisów o pomocy w cywilizacjach starożytnych dowiadujemy się

  1. w starożytnych Chinach istniały schroniska dla starych i bidnych. Istniały domowe przedszkola dla ubogich dzieci, darmowe jadłodajnie dla wycieńczonych pracą.

Organizacje rozdzielające używaną odzież, istniały również osoby które uważały że można dofinansowywać wesela i pogrzeby

2.      w Indiach istniały dowody za panowania Buddy. Budda jako pierwszy zajął się problemem biedoty. Wyznaczył urzędników którzy mieli w poszczególnych prowincjach prowadzić statystyki żebraków a w przypadku gdy na danym obszarze jest potrzeba pracy urzędnicy ci nakładali na żebraków obowiązek pracy.

W Grecji i w Rzymie nie spotykamy regularnych organizacji charytatywnych jednak należy odnotować powstanie pierwszych instytucji. Te instytucje miały na celach opiekować się chorymi i pokrzywdzonymi przez los. Inną formą w Rzymie i w Grecji istniały schroniska dla rannych.

Istniały również schroniska i przytułki dla porzuconych dzieci

Od opieki i pomocy wzajemnej do profesjonalnej pracy socjalnej

1 TEZA

historia pomocy społecznej zatoczyła krąg kolejne stulecia przyniosły ewaluacje form tej działalności która rozpoczęła się od opieki i pomocy wzajemnej w ramach rodziny wielopokoleniowej doprowadziła do ukształtowania zawodu pracownika socjalnego jako profesjonalisty od pomagania.

2 TEZA

Dzisiejsza pomoc socjalna jest uwikłana w historie. 1) czerpie wiedze z wcześniejszy idei poświęconych pomocy ludziom i ich życiu. 2) Czerpiemy wiedze z pomocy naprawy świata współczesnego (Platon koncepcja dobrze zorganizowanego świata). 3) Dzisiejsza praca socjalna czerpie wzory z indywidualnych pomysłów organizowania pomocy innym ludziom.

3 TEZA

Badanie rozwoju pomocy społecznej w perspektywie historycznej jest zatem konieczne by udzielić odpowiedzi w jakim stopniu przeszłe doświadczenia warunkują i pozwalają zrozumieć współczesne zadania pracy socjalnej. 1) Ważne jest badanie przeszłości czyli postawienie POSTGNOZY- badanie przeszłości. Ta postgnoza daje nam możliwość do postawienia diagnozy i ów krąg który dzieje się pozwala nam analizować historie pomocy społecznej i skonstruowania diagnozy w jakim kierunku zmierzać będzie praca socjalna. 4) Uznajemy że początek XX w. stał się czasem budowania profesjonalizmu pracownika socjalnego (jego warsztatu). W tym też okresie, dokonała się konkluzja nad historią pracy socjalnej w wyniku której w całej europie uznano, że studiowanie historii pomocy społecznej pozwoliło na 1) wskazanie drogi do owej profesjonalizacji zawodu i dopiero w XX w. praca socjalna pojawiła się jako dyscyplina naukowa (działo się to w wyniku ewaluacji) 2) Możliwe stało się wskazanie i wypracowanie właściwych metod w pracy socjalnej i profesjonalnych instytucji. 3) Ostatecznie Europa przyjęła realizacje idei humanitaryzmu. Ta idea wyznaczyła prawa europejczyka oraz określiła roszczenia jednostki wobec państw opiekuńczych. Holistyczne (całościowe), zorientowanie pracy socjalnej możliwe jest do analizy wtedy i tylko wtedy (równoważnia) gdy uwzględni się aspekt konsensualności. Najważniejsze w interpretowaniu jakości pracy socjalnej jest bowiem uwzględnienie wielu czynników- kontekstów do najważniejszych należą: 1) kontekst polityczny 2) kontekst społeczny 3) kontekst gospodarczo ekonomiczny 4) kontekst religijny 5) kontekst kulturowy a wszystkie one i wiele więcej uwikłane są w swoją historyczną genezę.

O ponadczasowych pułapkach w niesieniu pomocy

Niosąc pomoc drugiemu człowiekowi należy zgodnie z historią pomocy społecznej wystrzegać się następujących pułapek:

1)     błędem jest nieprecyzyjnie diagnozować konkretne wydarzenie jego cechy charakterystyczne oraz sposoby i okoliczności występowania. Podstawą do owej diagnozy jest dobre jego zdefiniowanie. Możemy podjąć działania pomocowe tylko wtedy gdy znamy definicję ubóstwa.

2)     Należy sobie postawić pytanie „dlaczego”? przy podejmowaniu pracy socjalnej oznacza to że trzeba wniknąć w istotę poszczególnych wydarzeń poznać losy społeczeństw człowieka albo rodziny słowem zbadać kontekstualność.

3)     Podejmując pomoc zawsze musimy uwzględniać wartości i normy społeczne.

4)     Zastanowienie się każdorazowe jakie zmiany i jakie możliwości zmian posiada pracownik socjalny. Jakie możliwości i jakie zmiany chce przeprowadzić pracownik socjalny.

5)     w historii pomocy społecznej możemy mówić o historii długiej i krótkiej. Krótka historia bierze swój początek u progu XX w. kiedy profesjonalizuje się pomoc społeczna tworzy zawód pracownika socjalnego na uniwersytety kształci się profesjonalnych pracowników powstają wyspecjalizowane placówki a w budżetach państw europejskich przeznacza się określone środki na świadczenia socjalne.

Różne oblicza stanowienia pomocy w Rzymie

1)     filantropia w starożytności czyli o instytucji klienteli w cesarstwie rzymskim

2)     fermentacja i inne formy pomocy świadczone w Rzymie

a.      rozdawnictwo

b.      ustanawianie świąt

3)     Prawo w stanowieniu opieki i kurateli

a.      opieka

b.      kuratela

c.       alimenty

Ad 1. Filantropia narodziła się w cesarstwie Rzymskim. Przyczyny i zasady filantropii w cesarstwie Rzymskim są zupełnie inne niż we współczesności. Powodem filantropii Rzymskiej było zajmowanie określonej pozycji społecznej. Ktoś świadczący filantropie umacniał tę sztukę. Filantropem mogli być patrycjusze, jednak sam fakt urodzenia w bogatej rodzinie, posiadania majątku w Rzymie nie dawały gwarancji zajmowania wysokiej pozycji w strukturze społecznej Rzymu. Powstała instytucja klienteli. Warunkiem bycia u szczytu hierarchi społecznej było: organizowanie wystawnego życia. Prowadzenie działalności dobroczynnej 3) Obdarowywać ubogich i biednych rozmaitymi darami by zyskać wdzięczność ludu.

Klientami w Rzymskim rozumieniu były osoby zależne od ludzi bogatych.

Do podstawowych zadań instytucji klienteli

1)     ranne przywitanie swojego opiekuna

2)     towarzyszenie mu w orszakach gdy w swoim rydwanie poruszał się po mieście

W zamian za to filantrop dawał klientom możliwość uczestniczenia w ucztach wsparcia społecznego, gdy popadł w konflikt z prawem stawał jako jego obrońca w jego sprawie, obdarowywanie go odzieżą używaną (po rodzinie).

Pod koniec funkcjonowania cesarstwa Rzymskiego instytucja klienteli straciła swój pierwotny charakter. Z czasem bowiem nabrała ona cech upokarzających. Przypominających bardziej żebractwo niż opiekuńczość.

Filantrop to dobroczyńca, człowiek wspomagający ubogich, inaczej fundator uprawiający dobroczynność

Różnica między filantropią Rzymską a współczesną polega zatem na tym, że ta pierwsza była wynikiem układów społecznych i przymusu udzielania pomocy klientom. Natomiast dzisiejsza filantropia ma zupełnie inne oblicze i jej zasadniczą cechą jest działalność dobroczynna, u podstaw której leży niczym nie wymuszona i niewarunkowana decyzja.

Ad 2. Frumentacja należy do najbardziej znanych i rozpowszechnionych form wsparcia plebsu. Do frumentacji należy także rozdawnictwo zboża, przy rozdawaniu zboża dochodziło do dawania wina, oliwek. Pierwszym który wprowadził frumentacje zboża był cezar Gajusz. On też na fali tego Rzymskiego okrzyku igrzysk i chleba doprowadził do tego że stał się ikoną tłumu (osobą ukochaną przez plebs). Ideą Gajusza było systematyczne organizowanie igrzysk które jednak w jego myśleniu miało służyć rozrywce tłumu i odciągnąć ich myśli od wszelakich knowań politycznych.

Początki frumentacji polegały na tym że o 20% obniżono cenę zboża w spichrzach (należących do państw) dla ludzi biednych wydzielono porcje czasami nawet każdego dnia przez specjalnie przystosowanych do tego urzędników rozdawali oni owo zborze, przyczyniając się do tego że plebs Rzymski utrzymywany był w atmosferze wdzięczności względem cesarza. Początkowo z przywilejów frumentacji korzystali tylko ubodzy, z czasem każdy mieszkaniec Rzymu miał….Mistrzem w rozprzestrzenieniu Frumentacji był Juliusz Cezar który w 44 r pne. przywilejem darmowego zboża obdarował 150 tyś Rzymian jednorazowo darem

  b. rozdawnictwo

Rozdawnictwo w Rzymie. Cechą wielkich imprez Rzymu był fakt, by uczynić je jeszcze bardziej radosnymi i co jeszcze ważniejsze by na ulice ściągnąć jak największą rzeszę ludzi, upowszechniło się rozdawnictwo. Najczęściej rozrzucanie monet. Rózne były sposoby czynienia tego rozdawnictwa. Często uskuteczniane było wielkimi wydarzeniami. Rozdawnictwo dotyczyło tylko mężczyzn i dzieci w późniejszym okresie. Było to związane z faktem że istniała Pater Familia. Inną formą rozdawania były liczne uczty, gdzie rozdawiennictwo ograniczało się do żywności bardzo często w okresie suszy czy nie dostatku były te produkty rozdawane przez patrycjuszy.

d.      ustanowienie świąt

Była to ulubiona forma pomocy społecznej. Dni świąteczne w Rzymie to 182 dni w roku różnego rodzaju święta. 1 dzień pracy 1 dzień święta. Ideea to załagodzenie poruszeń społecznych. Cesarze zapobiegali buntom społecznym które w konsekwencji mogłyby obalić władze. Do ulubionych i szczególnie wyróżnionych świąt należały święto Saturnaliów. Było to święto trwające tydzień i przypadające w grudniu. Święto Saturnaliów było wielkim karnawałem nie kończącej się uczty dochodziło do wydarzeń bardzo spektakularnych zaliczyć do nich można goszczenie niewolników w domach….., czas Saturnali to czas w którym zawieszone są instytucje państwowe. Cesarz mógł dokonać umorzenia wszelkich kar i wszelkich długów na co czekało społeczeństwo.

4)     Prawo w stanowieniu opieki i kurateli

Wielkim osiągnięciem Rzymu w odróżnieniu od Grecji było ustanowienie zasad funkcjonowania państwa oparte na prawie Rzymskim. Prawo to do dnia dzisiejszego stanowi wykładnie rozwiązywania konfliktów ...