Napoje z mleka poddanego ukwaszeniu przez bakterie fermentacji mlekowej, z ewentualnym współdziałaniem drożdży, stanowią od niepamiętnych czasów formę utrwalonych postaci mleka, w miarę upływu czasu otrzymywano je według naukowych receptur i metod, opartych na świadomym zastosowaniu czystych, pojedynczych lub mieszanych kultur bakteryjnych. Kefiry i jogurty są łatwiej przyswajalne od mleka, a jest to istotne, ponieważ ok. 30% Polaków nie toleruje cukru mlecznego - laktozy.
Kefir
Jogurt
Pochodzenie
Napój pochodzenia kaukaskiego, gdzie od setek lat był przygotowywany w warunkach domowych z mleka krowiego lub koziego. W ubiegłym wieku rozpowszechnił się w krajach Europy wschodniej i środkowej, a obecnie również w Europie Zachodniej.
Napój nazywany mlekiem bułgarskim. Jogurt pili już starożytni Egipcjanie 4 tysiące lat temu. Prawdopodobnie pochodzi jednak z Indii. Szczególnie rozpowszechnił się w krajach bliskiej Azji i Afryki, a poprzez Turcję na Bałkanach. Ja-urt znaczy po turecku kwaśne mleko, a w Bułgarii Jugurt i Kiseło mlako. Od setek lat był on wytwarzany przez ludność wiejską z zagęszczonego przez długotrwałe gotowanie mleka bawolego, a następnie z koziego i krowiego. Na początku XX wieku jogurt w Europie sprzedawano w aptekach. Świat zaczął się nim zajadać odkąd Szwajcarzy dodali do jogurtu naturalnego owoce.
Cechy charakte-rystyczne
Jest napojem otrzymanym z mleka znormalizowanego do pożądanej zawartości tłuszczu lub odtłuszczonego, pasteryzowanego, poddanego fermentacji alkoholowo-mlekowej przez dodanie zakwasu, uzyskanego z grzybków kefirowych lub szczepionek czystych kultur bakteryjnych. Grzybki kefirowe stanowią symbiotyczny układ bakterii paciorkowców mlekowych, bakterii pałeczek mlekowych i drożdży lub w przypadku biokefirów także bifidobakterii. Fermentacja trwa 1-3 dni w hermetycznie zamkniętych naczyniach w temperaturze 12-14oC. Dwudniowy kefir wykazuje zawartość ok. 0,85% kwasu mlekowego, 0,3-0,8% alkoholu etylowego, a także znaczne ilości dwutlenku węgla.
Jest napojem uzyskanym w wyniku fermentacji mlekowej mleka znormalizowanego do pożądanej zawartości tłuszczu, pasteryzowanego i zagęszczonego (przez dodatek mleka w proszku lub odparowanie części wody) przez dodanie ciepłolubnych bakterii pałeczek mlekowych lub w przypadku biojogurtów także bifidobakterii. Fermentacja trwa ok. 12 godzin w temperaturze 40-45oC. Jogurt wykazuje zawartość kwasu mlekowego ok. 0,8-1%.
Właściwości
Podczas dojrzewania kefiru następuje częściowy rozkład białek, tłuszczu, laktozy, wzrost zawartości witamin B1 i B6 oraz kwasu foliowego. Wartość biologiczna mleka pozostaje niezmieniona, natomiast białka charakteryzują się wyższą strawnością oraz małą skłonnością do alergizowania w porównaniu do mleka słodkiego. Kefir trawiony jest 2-3 razy szybciej niż mleko słodkie. Korzystnie wpływa na wydzielanie żółci i soków trawiennych w przewodzie pokarmowym oraz perystaltykę jelit. Zawarty w kefirze tłuszcz na skutek homogenizacji, jak i zapoczątkowanemu dzięki działaniu enzymów bakteryjnych rozkładowi jest łatwiej przyswajalny. Z tych względów kefir jako napój można polecać osobom z zaburzeniami układu pokarmowego i rekonwalescentom. Wartości odżywcze i dietetyczne kefiru wiążą się również z częściowym przefermentowaniem laktozy, co ma znaczenie dla ludzi nie tolerujących tego cukru.
Dzięki obecnym w jogurcie żywym kulturom bakteryjnym białka ulegają nadtrawieniu, w związku z czym wzrasta ich podatność na działanie enzymów trawiennych. Jogurt jest trawiony 3 razy szybciej niż mleko słodkie. Poza tym wywiera korzystny wpływ na wydzielanie soków trawiennych i podobnie jak inne fermentowane napoje mleczne eliminuje bakterie chorobotwórcze i gnilne z przewodu pokarmowego, pod warunkiem jednak, że zawierają dużą liczbę żywych bakterii i są spożywane systematycznie i w dużej ilości. Jogurt jest napojem mlecznym fermentowanym zawierającym żywe kultury bakterii. Jest bogatszy w wapń (500 ml mleka = 350 ml jogurtu), zawiera 4-5 krotnie więcej aminokwasów, ponad 20% więcej witamin z grupy B (kwasu foliowego nawet pięciokrotnie więcej). Ponadto białko zawarte w jogurcie jest 2-3 krotnie szybciej trawione przez organizm człowieka. Jogurt ułatwia syntezę witamin w organizmie, wspomaga układ odpornościowy, ułatwia wchłanianie żelaza, odtruwa organizm z toksyn, pomaga przy zaparciach, wzdęciach, niedokwaśności żołądka, stanach zapalnych jelit, chroni przed rakiem. Coraz większą popularność zdobywają jogurty z bifidobakteriami, które normalnie żyją w naszym przewodzie pokarmowym. Hamują rozwój mikroflory gnilnej, neutralizują skutki przyjmowania antybiotyków przywracając równowagę flory bakteryjnej.
gusi1107