JAKOŚĆ-ogół właść.obiektu(produktu,syst.zarzą)
wiążących się z jego zdolnością do zaspokajania potrzeb stwierdz.
i oczekiwanych.
SĄ 2 ASPEKTY JAKOŚCI:
*jakość projektu czyli typu- jest to zgodność projektu w porównaniu z wymaganiami (badania market. umowy handlowe, przepisy prawne)
*jakość wykonania czyli zgodność wyrobu gotowego z projektem aby nie było odchyleń.
ZGODNOŚĆ- to spełnianie określonych wymagań.
NIEZGODNOŚĆ- jest to niepełnienie określonych wymagań.
JAKOŚĆ- stopień w jakim zbiór właściw. spełnia wymagania.
WŁAŚCIWOŚCI- to inaczej „cecha” np.: skład chemiczny, właściw. fizyczne, mechaniczne,
mikrobiologiczne, cechy organoleptyczne badane przy pomocy zmysłów (analiza sensoryczna), cechy estetyczne, funkcjonalność itp.
WYMAGANIA- to potrzeba lub oczekiwanie, które:
1)zostało ustalone np.:w umowie handlowej.
2)jest przyjęte zwyczajowo, powszechna praktyka.
3)są obowiązkowe-przepisy praw.
OCENY JAKOŚCI- dokonuje się przez inspekcję (kontrola)- polega ona na obserwacji, badaniu, pomiarze (badanie laboratoryjne)
**cechy są mierzalne czyli wynik przedstawiony jest liczbowo.
**cechy niemierzalne, organoleptyczne, sensoryczne za pomocą zmysłów.
KLASYFIKACJA TOWARÓW
1)przemysłowe 2) konsumpcyjne
*żywnościowe, środki spożywcze,
art.spożywcze.
*nieżywnościowe.
SYSTEM NORMALIZACJI
NORMA – jest to dokument do powszechnego stosowania, ustala zasady i charakterystyki różnych dziłalności lub ich wyników.
Może podawać podstawowe określenia dotyczące danych towarów (wymagania mierzalne, sposoby pakowania, czystość) Normy są nieobowiązkowe, chyba że producent zadeklaruje, że jego wyrób jest zgodny z normą.
POL. KOMITET NORMALIZ
opracowuje normy, powstają nowe normy, niektóre się nowelizuje. Przy wejściu do UNI musieliśmy dostosować w treści
do unijnych. PKN co roku wydaje
katalog norm.
SYMBOL NORMY
PN (pol norma) A-5698 (numer)
2006 (rok)……tytuł normy.
Każde państwo ma swój zbiór norm i symbol:
DIN- niemiecka, BS- wiel.brytan.
W UE organizacją jest CEN- Europejski Komitet Normalizac.
Normy w UE mają symbol EN.
Normy EN muszą być wprowadzone do krajowych zbiorów norm. Symbol normy PN-EN…..
EN-y mają taki sam numer i taką
samą treśę we wszystkich krajach
ułatwia to handel.
ISO- to międzynar.organizacja normalizacyjna wydaje normy o symbolu ISO. Jeżeli ISO jest przyjęta w UE to będzie: PN-EN-ISO……
*wszystkie normy są dobrowolne
w ISO i CEN pracują przedstawiciele komitetów organ.
różnych państw.
HARMONIZACJA NORM
w UE od 85r. wydawane są dyrektywy nowego podejścia DPN podające zasadnicze wymagania dla niektórych wyrobów nieżywnościowych.
Wymagania te są obowiązkowe
dla producentów. Szczegółowe rozwiązania techn. podane są w nie obowiazkowych normach.
Z daną DPN może być zharmoniz
kilka, kilkadziesiąt czy kilkaset norm EN. Stosując wymagania podane szczegółowo w nieobowi.
normach producent ma pewność że przestrzega obowiązkowych wymagań zawartych w DPN.
OBOWIĄZKOWE WYMAG.
JAKOŚCIO. DLA WYROBÓW
Większość wymagań dot. wyrobó.
opakowań, oznakowania lub dokumentacji np.: instr.użycia, a także częściowo reklamy. Dotycz
przedewszystkim bezpieczeństwa
tych wyrobów oraz realizacji praw
konsumentów.
Produkty muszą być bezpieczne.
PRZEPISY DOTYCZĄCE WYROBÓW I PRODUKTÓW:
1)ust.o ogólnym bezpieczeństwie produktów dot.tych wyrobów, które są nieobjęte innymi wymaganiami związ. z bezpieczeń
2)przepisy sektorowe lub dla pewnych grup wyrobów podające
wymagania: dot.żywności lub dot.
pewnych grup np.: produkty poch. Zwierzęcego.
ad1)produkt bezpieczny – to, który w zwykłych warunkach użytkowania nie
produkt który w zwykłych warunkach nie stwarza zagrożenia dla konsumentów, lub stwarza znikome zagrożenie.
Co bierze się pod uwagę oceniając bezpieczeństwo:
cechy produktu, opakowanie, oznakowanie i instrukcje, reklama
instrukcje montażu, wygląd produktu, kategorie konsumentów
(dzieci,ludzi starszych,diabetycy)
Wymagania te nakładają obowiązki na producentów ,dystrybutorów,importerów.Nadzór
nad bezp.prowadzi UOKiK dokonuje tego poprzez 9 organów kontrolnych m.innymi:
*inspekcji handlowej, organy inspekcji ochrony środowiska, główny insp.transp.drogowego.
Jeżeli wyrób jest niebezpieczny to decyzje: *zakaz wprowadzenia do obrotu, eliminowanie zagrożeń, wycofanie produktu z rynku, skup od konsumentów.
towary niebezpieczne (sankcje)
przepisy prawne, grzywna, pozbawienie wolności.
UOKiK – prowadzi:
*krajowy system informacji o produktach niebezpiecznych czyli rejestr. Ministerstwo Zdrowia prowadzi *krajowy system monitorow. wypadków konsumen
WYMAGANIA OBOWIĄZK.
dla ARTYK.NIEŻYWNOŚCIO.
1)wymagania dla określonych grup produktów np.: *ustawa o kosmetykach z 2001r.(sposób znakowania, składniki, sposób pakowania) *rozporządzenie dot.
bezpieczeństwa i oznakowania wyrobów włókienniczych.
2)do 85r. w UE wydawano szczegółowe w treści dyrektywy usiłując ujednolicić wszystkie wymagania dla wyrobów. Podają wymagania zasadnicze związane z bezpieczeństwem wyrobu. W Polsce DNP wydane są jako rozporządzenia i ustawy, jest ich
ponad 30 co roku powstają nowe , tak więc wyroby wprowadzone do obrotu podlegają ocenie zgodności
dokonywanej przez producenta lub importera z : *zasadniczymi wymaganiami (DNP- nasze ustawy i rozporzadzenia)
*szczegółowymi wymaganiami, które są podane w innych przepisach (patrz pkt:1) w dyrektywach starego podejścia itp.: przykładowo DNP:maszyny,zabawki, proste zbiorniki ciśnieniowe, wyr.budow.
postępowanie producenta wyrobów objętych DNP:
1)ustalenie czy jego wyrób
podlega jednej lub kilku DNP.
2)sporządzić wykaz zasadniczych wymagań dla wyrobu.
3)ustalić, które normy zharmonizowane są podporządk. dla danej DNP. PKN 2 razy w roku publikuje wykaz norm zharmonizowanych.
4)przygotować dokumentację wymaganą przez DNP.
5)w DNP podaje się jaką procedurę oceny zgodności może zastosować producent dla towarów podlegających tej DNP, w praktyce są to 2 możliwości:
*wew.kontrola lub badanie w jakimkolwiek laboratorium -
producent bierze pełną odpowiedz za bezpieczeństwo wyrobu.
*oddanie wyrobu do badania i uzyskanie certyfikatu z jednostki certyfikującej (syst.oceny zgodno)
6)zgodnie z DNP sporządza deklaracje zgodności (dokument potw.zgodność wyrobu z zasadniczymi wymaganiami i umieszcza na wyrobie oznakowanie zgodności CE.
# dokumentację producent przechowuje 10 lat od zakończenia produkcji danego wyrobu. # w przypadku importu za powyższe odpowiada importer.
UOKiK – prowadzi rejestr, listę towarów nie spełniających zasadniczych wymagań.
SYSTEMY OCENY ZGODNO.
ocena zgodności może być:
a)obowiązkowa, w przypadku niektórych wyrobów na CE.
b)dobrowolną np.:znak Q – wyższa jakość, zgodność z normą.
W Polsce istnieje system oceny zgodności – ustawa.
Podmioty niezależne od producen.
biorące udział w systemie:
1)laboratoria badawcze- badanie wyrobów.2)jednostki kontrolujące oceniające zgodność wyników badań z wymaganiami.
3)jednostki certyfikujące na podst.
powyższego wydają dokument -certyfikat zgodności.
powyższe podmioty uzyskują:
1)akredytacje- czyli uznanie kompetencji techn. podane są wymagania dotyczące sprzętu, procedur itp. Dokonuje PCA – (polskie centrum akredytacji) prowadzi wykaz i nadzór nad jednostkami. 2)autoryzacja- określenie przez ministra zakresu działalności. 3)notyfikacje- zgłoszenie do komisji europejskiej
wyniki uznane w UE.
Producenci sami decydują które jednostki wybrać.
PRAWO ŻYWIENIOW. W UE
Są to przepisy regulujące sprawy żywności a w szczególności ich bezpieczeństwa. Obejmija wszystkie etapy:
*produkcji, przetwarzania, dystrybucji.
Na świecie żywność zawsze była źródłem przepisów prawnych.
W 1962r. opracowano przy ONZ
„kodeks żywnościowy” który zawiera wytyczne dla produktów .
Nie jest on obowiązkowy ale wpływa na prawodawstwo.
Instrumenty: zasady GMP/GHP
system HACCP.
od lat harmonizuje się wymagania
dla żywności, co kilka lat się je weryfikuje. Ostatnie przepisy to rozporządzenie z 2002r.określa podstaw. zasady prawa żywnościo
Powołano Europejski urząd do spraw bezpieczeństwa żywności, oraz system RASFF. System ma na celu przepływ informacji w UE
i podejmowanie wspólnych działań na rzecz bezp. Żywności.
W Polsce z syst.RASFF wspólpracuje Gł.Insp.Sanitarny.
Wymagania dotyczące żywności
1)Bezpiecz. żywności(wszystkie wymagania i działania aby żywn.była bezpieczna dla zdrowia i życia ludzi)
Przepisy w tym zakresie dotyczą ogólnie żywności a część przepis.
dotyczy określonych grup (grzyby
wody miner.) Podstawowe akty prawne to ustawa z dn. 25.08.06r.
o bezp.żywności i żywienia.
Dla grupy wyrobów obowiązuje inna ustawa tj: 16.12.2005r. o produktach poch. zwierzęcego.
W przypadku produkcji przetwó.
i handlu rozporządzenie WE w sprawie higieny śr.spożywczych
852/2004 oraz 853/2004 dotyczy higieny prod.poch.zwierzęcego są
związane z GMP/GHP, HACCP.
2)Jakość handlowa- są to wymag. pozostałę nie związane z bezpiecz.
*m.in. przepisy o jakości handlo.
*zgodn.faktycznych cech produkt.
z tym co producent podał na opakowaniu.
KONTROLA JAKOŚCI HANDLOWEJ:
1. Inspekcja Handlowa
2. I J HARS
Bezp. w pzredsiębiorstwie kontroluje: Inspekcja sanitarna, Inspekcja weterynaryjna.
Wymagania i kontrola we wszystkich przypadkach dotyczy:
organoleptyki, składu żywności. opakowania, oznakowania, warunków transportu, produkcji, magazynowania itp.
IS-IW w wiekszym stopniu kontrolują czystość sanitarna, mikrobiologiczną, skład składników które znajdują się na opakowaniu. IM-IJ MAS kontr.
pod kątem jakości handlowej.
Z 2 ustaw- wymag. zdrowotne...
quillis