Media_podstawowe_problemy.pdf

Media.

Historia i wspó³czesnoœæ

Media i medioznawstwo

Część I

Media i medioznawstwo

Osiągnęliśmy podobny punkt w zbieraniu danych, w którym każdy kawałek gumy do

żucia, po który sięgamy, jest natychmiast odnotowany przez jakiś komputer, który

przekłada nasz najmniejszy gest na nową krzywą prawdopodobieństwa lub jakiś parametr

nauk społecznych. Nasze prywatne i zbiorowe życie stało się procesem informacyjnym tylko

dlatego, że uzewnętrzniliśmy nasz ośrodkowy układ nerwowy

Marshall McLuhan, Zrozumieć media

Media. Co to takiego?

Słowo media należy obecnie do naj-

częściej używanych, ale i nadużywanych

słów w sferze publicznej. O mediach mó-

wią zarówno politycy (najczęściej) i mi-

nistrowie, wychowawcy i nauczyciele,

księża i biskupi, a zdarza się, że i zwykli

obywatele. Mówią, ale nie zawsze wiedzą

o czym, a ponadto używają tego sło-

wa w różnych – niekiedy diametralnie –

znaczeniach. Przykładowo, zdarza się, że

w ogłoszeniach o sprzedaży działek jest

informacja, iż posiada ona wszystkie „me-

dia”, tzn. wodę, elektryczność, gaz, czyli

nośniki energii. To jednak jest znaczenie

poboczne, właściwe tylko językowi pol-

skiemu, możemy więc je pominąć.

Najczęściej media to termin oznaczają-

cy prasę, radio i telewizję jako tzw. media

masowe, to znaczy instytucje produkują-

ce przekazy informacyjne i rozrywkowe

rozpowszechniane masowo i docierające

jednocześnie do wielkich rozproszonych

zbiorowości odbiorców. To jest właściwe

znaczenie słowa, jednak sprawę komplikuje

użycie słowa „media” także dla oznaczenia

wszelkich technologii utrwalania i przeka-

zywania informacji w czasie i przestrze-

ni; wówczas w tym sensie medium jest

aparat fotograficzny i wideokamera, od-

twarzacz muzyczny, telefon, stacjonarny

i komórkowy, i oczywiście Internet. Media

w szerszym sensie to połączenie technologii

(instrumentu) z działaniem komunikacyj-

nym, a w węższym znaczeniu – techno-

logia albo produkt medialny.

Studio TVN

Część I

Media. Historia i współczesność

Przy tak wielkim pomieszaniu znaczeń,

użyteczne będzie odwołanie się do etymolo-

gii słowa. Wywodzi się ono z łaciny, gdzie

medium oznacza „środek, pośrednika, środo-

wisko umożliwiające przekazywanie czegoś,

przekaźnik“. Do współczesnych języków

europejskich, w tym do polskiego, weszło

ono jednak nie bezpośrednio, lecz za po-

średnictwem języka angielskiego. Używano

go bowiem dosyć dawno w Anglii w celu

oznaczenia prasy jako medium, w znacze-

niu nośnika, dla reklamy. Gazeta komercyj-

na bowiem, obok własnych redakcyjnych

tekstów, publikuje wiele reklam, będąc

dla nich swoistą tablicą ogłoszeń. Gdy

w Stanach Zjednoczonych pojawiło się

komercyjne radio i telewizja, zaczęto do

nich stosować ogólną nazwę media, z do-

datkiem masowe (ang. mass media ), aby

jednym słowem objąć wszystkie środki

masowego rozpowszechniania informacji,

propagandy i rozrywki, które tworzą tzw.

kulturę masową, obecnie zwaną popular-

ną. Do mediów masowych zaliczano rów-

nież kino oraz przemysł fonograficzny, a

także wydawniczy, bowiem one także roz-

powszechniają przekazy w skali masowej

i do wielkich anonimowych zbiorowości

odbiorczych.

Takie rozumienie pojęcia „media maso-

we” utrwaliło się w 2. poł. XX w., gdy

technologie masowej dystrybucji informa-

Media masowe stały się współcześnie:

» jednym z najważniejszych instrumentów władzy społecznej, są narzędziem kontroli i zarzą-

dzania społecznego, mobilizacji i pobudzania innowacyjności; media są głównym środkiem

transmisji i źródłem informacji niezbędnej do funkcjonowania instytucji publicznych; mogą być

substytutem siły fizycznej lub zachęt materialnych;

» publicznym forum (areną), na którym sprawy życia politycznego są prezentowane i rozważane,

zarówno w skali narodowej, jak i międzynarodowej. Prowadzenie wszelkiej, demokratycznej czy

niedemokratycznej polityki, w skali narodowej i międzynarodowej, coraz bardziej zależy od mediów,

i nie ma dziedziny życia publicznego, w której ich wpływ nie byłby odczuwalny i stale rosnący;

» kluczem do sławy i zdobycia pozycji osoby powszechnie znanej, jak również do skutecznego

działania w sferze publicznej;

» dominującym źródłem obrazów i definicji rzeczywistości społecznej; to one tworzą, gromadzą

i publicznie przedstawiają wartości kulturowe i społeczne;

» źródłem publicznego systemu znaczeń, który dostarcza kryteriów i miar osądzania, co jest nor-

malne, a co odbiega od oficjalnego oraz publicznie uznanego standardu normalnego zachowania

i opinii, zarówno w wymiarze społecznym, jak i normatywnym.

Ponadto korzystanie z mediów jest najpowszechniejszą formą spędzania czasu wolnego oraz środ-

kiem rozrywki. Media masowe pomagają organizować inne formy wykorzystania czasu wolnego.

Dostarczają pracy artystom, wytwarzają poszukiwane produkty kulturalne, są wielkimi przedsiębior-

stwami o własnych zasadach działania, a zarazem pozostają powiązane z innymi instytucjami społecz-

nymi. W konsekwencji, środki masowe są ważnym i nieustannie rozwijającym się sektorem życia zbio-

rowego oraz rodzajem działalności gospodarczej (niekiedy mówi się o „przemyśle informacji”, „przemyśle

rozrywkowym” lub „show-biznesie”).

Media i medioznawstwo

Część I

cji i rozrywki (w sensie technicznym druk,

fotografia, film, radio, telewizja) połączone

zostały z praktykami ich produkcji (w sen-

sie organizacyjnym w wielkie instytucje

medialne, czyli wydawnictwa, rozgłośnie,

studia filmowe i telewizyjne). Ocena, po-

zytywna czy negatywna, ich produktów

odnosi się także do instytucji i ich persone-

lu, głównie wydawców, producentów, reży-

serów, redaktorów i dziennikarzy. Dlatego

gdy politycy chwalą lub krytykują me-

dia, to w istocie wyrażają się pochlebnie

lub krytycznie o produktach medialnych

i ich twórcach.

Co łączy te wszystkie znaczenia, tak

że w pewnym sensie można zasadnie sto-

sować jedno słowo – pojęcie pośrednika,

przekaźnika, środka? Media są zawsze po-

wiązane z dwoma elementami krańcowy-

mi – nadawcą/twórcą/producentem oraz

adresatem/odbiorcą/konsumentem/użyt-

kownikiem. Mają także komponent tech-

niczny (dlatego mowa ludzka, choć też

jest przekaźnikiem myśli, jako że nie po-

sługuje się narzędziami, a jedynie biolo-

gicznym wyposażeniem człowieka, nie jest

medium per se ).

Każde nowe medium przekracza gra-

nice doświadczenia zmysłowego osiągane

przez wcześniejsze media i przyczynia się

do przeobrażania i wzbogacania ludzkich

doznań. Przyjęło się dzielić media na trzy

zasadnicze kategorie:

1. Środki wyrażania, do których należą

wszelkie postacie zachowania słowne-

go i pozasłownego, a więc mowa, mi-

mika, gesty itd.

2. Środki rejestracji – narzędzia przystoso-

wane do utrwalania określonych sym-

bolicznych zachowań ludzkich. Należą

tu proste instrumenty: ołówek, karta

papieru, oraz skomplikowane: magne-

towid, odtwarzacz DVD, dysk twardy,

serwer komputerowy.

3. Środki transmisji obejmują instrumen-

ty przesyłania, a także powielania zare-

jestrowanych symbolicznych zachowań

ludzkich (radio, telewizja, druk), jak

również Internet.

Obecnie dokonuje się tzw. konwer-

gencja mediów, co oznacza, że zarówno

technologie, jak i instytucje producenckie

i dystrybucyjne łączą się na wspólnych

platformach. Przykładem jest tu Internet,

który stał się multi- i omnimedium, łą-

cząc w sobie niemal wszystkie znane media

(przekaz tekstowy, audio i wideo, w róż-

nych formach, książek, gazet, programów

radiowych i telewizyjnych, gier, handlu

elektronicznego), będąc dostępny wszędzie

w swej formie mobilnej.

Media. Czemu służą?

Media – najogólniej mówiąc – służą pro-

cesom komunikowania między ludźmi.

Komunikowanie – kolejne słowo, które prze-

jęliśmy z języka angielskiego, choć pochodzi

z łaciny – odnosi się do procesu przekazywa-

nia i wymiany informacji i jej rozumienia.

Może odbywać się między pojedynczymi ludź-

mi (komunikowanie interpersonalne), pomię-

dzy grupami ludzi, instytucjami czy w skali

ogólnospołecznej, masowej. W tym ostatnim

przypadku stosowny jest termin komuni-

kowanie masowe, w poprzednich – gdy ma

charakter wymiany – stosujemy terminy ko-

munikowanie się oraz komunikacja społeczna.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: