Przeznaczona do pomiaru podatności na wpływ (szczególnie ten wywierany przez osoby przesłuchujące na zeznających świadków), w tym w jakim stopniu osoba jest skłonna:
1) dostosowywać odpowiedzi do sugestii zawartych w pytaniach
2) zmieniać swoje odpowiedzi pod wpływem negatywnej informacji zwrotnej, dotyczącej jakości składanych zeznań
Sugestybilność – stopień, w jakim podczas formalnego przesłuchania mającego formę zamkniętej interakcji społecznej, osoba akceptuje informacje komunikowane jej przez przesłuchującego, w wyniku czego na jej odpowiedzi zaczynają mieć wpływ te informacje.
Sugestybilność zależy od poznawczej oceny sytuacji oraz strategii radzenia sobie względem 3 aspektów przesłuchania:
1) niepewności (nie wiem na pewno jaka odpowiedź jest poprawna)
2) zaufania do interlokutora (przecież ten policjant jest uczciwy, chce tylko informacji...)
3) oczekiwania sukcesu (oczekuje się ode mnie poprawnej odpowiedzi, muszę to wiedzieć, to ważne dla śledztwa itp..)
Strategię sugestybilną przyjmą ludzie, którzy źle ocenili sytuację i nie chcą się przyznać do słabości własnej pamięci.
Sugestybilność interrogatywna jest niezależna od innych rodzajów sugestybilności (hipnotycznej, sensorycznej itd.), ujemnie skorelowana z inteligencją i pamięcią.
Procedura:
1.Czyta się badanemu krótkie opowiadanie
2. Prosi się o opowiedzenie, wszystkiego, co zapamiętał (w celu ogólnego zorientowania się w jakości pamięci badanego)
3. Po 50 min przerwy badany ponownie odtwarza opowiadanie
4. Zadaje się 20 pytań, w tym 5 buforowych – nie wprowadzających badanego w błąd.
5. Informacja zwrotna: mówi się badanemu, że zrobił dużo błędów i trzeba powtórzyć.
Wskażniki:
Yield 1 – uleganie sugestii zawartej w pytaniu
Yield 2 – uleganie sugestii w II turze pytań po uzyskaniu negatywnej informacji zwrotnej
Shift – skłonność do zmiany swoich zeznań pod wpływem negatywnej inf zwrotnej
Trzy rodzaje pytań sugestywnych:
1. Pytania wiodące – zawierają fałszywe przesłanki, które sprawiają, że odpowiedź twierdząca (akceptująca sugestię) staje się dla badanego „logiczna”
2. Pytania afirmatywne – odpowiedź twierdząca łatwiejsza niż przecząca, bo zgodna ze skryptami
3. Fałszywe alternatywy – pytania o coś czego nie było w opowiadaniu np. „Czy kobieta miała psa czy kota?”, podczas gdy w opowiadaniu nie ma mowy o zwierzętach
Podstawowy wniosek z badań Polczyka:
Największy wpływ na badanych mają „fałszywe alternatywy”, wyzwalają w badanym przekonanie, że któraś z alternatyw musi być prawdziwa.
Birdosz