Prawne aspekty prowadzenia e-biznesu.pdf

Prawne aspekty

prowadzenia e-biznesu

Piotr Waglowski

UNIA EUROPEJSKA

EUROPEJSKI FUNDUSZ

ROZWOJU REGIONALNEGO

Autor:

Piotr Waglowski

Wydawca:

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP)

ul. Pańska 81/83

00-834 Warszawa

www.parp.gov.pl

Skład:

Marcin May

PARP

Wydanie I

Publikacja bezpłatna

Publikacja powstała w ramach projektu „Uruchomienie wielofunkcyjnej platformy komunikacji inter-

netowej wspierającej realizację działań 8.1 i 8.2 PO IG”, realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju

Przedsiębiorczości, współinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Wspieramy e-biznes www.web.gov.pl

żone. Żaden fragment nie może być wykorzystywany w jakiejkolwiek formie ani przekładany na język

mechaniczny bez zgody PARP.

Spis treści

1. Wstęp 4

2. Znaki towarowe 4

2.1. Prawo ochronne na znak towarowy

2.2. Zgłoszenie i rejestracja 6

2.3. Obrót prawem ochronnym

2.4 Ochrona prawa wynikająca ze znaku towarowego

3. Patenty na oprogramowanie

4. Tajemnice prawnie chronione

4.1. Tajemnica handlowa i tajemnica przedsiębiorstwa

4.2. Informacje poufne, tajemnica pracodawcy i tajemnice zawodowe

4.3. Poufne informacje związane z obrotem giełdowym 11

5. Wtórne wykorzystanie informacji z sektora publicznego (wzmianka)

6. Otwarte standardy

7. Problematyka domen internetowych

Prawne aspekty prowadzenia e-biznesu

www.parp.gov.pl

www.web.gov.pl

1. Wstęp

Jeśli obszarem naszych zainteresowań jest działalność gospodarcza z wykorzystaniem Internetu, to

możemy rozważać świadczenie usług informacyjnych lub dostarczanie klientom produktów niemajątko-

wych. Nawet wówczas, gdy Internet wykorzystywać będziemy do świadczenia usługi tradycyjnych (np.

Internet wykorzystamy jedynie do zdobycia kontaktów z klientem, ale usługa wykonana będzie poza

Internetem, jak np. w przypadku zdobywania klientów na usługę polegającą na malowaniu mieszkań),

albo, gdy nasza działalność dotyczyć będzie produktów „świata materialnego” (np. drukowanie wizytó-

wek, haft ręczny lub komputerowy, sprzedaż książek), to również wówczas część takiej aktywności będzie

związana z wykorzystaniem informacji, chociażby publikowanych na stronie internetowej (gdy będziemy

pokazywać zrealizowane prace lub będziemy się chwalić wykonanymi usługami), rozsyłanych do poten-

cjalnych klientów pocztą elektroniczną lub udostępnianych im w inny, podobny sposób.

Ludzkość przekazywała sobie informacje od zarania dziejów: wystarczy pamiętać o malowidłach, które

przetrwały do naszych czasów, a które na ścianach jaskini przedstawiają sceny z polowania na mamuty.

Wraz ze zmianami społecznymi i stopniowym przechodzeniem od gospodarki industrialnej, w której

istotne znaczenie miał produkt rozumiany jako dobro materialne, do „gospodarki opartej na wiedzy” -

coraz większego znaczenia nabiera ochrona wytworów intelektu człowieka, jego twórczej pracy. I kiedy

40 tys. lat p.n.e. doświadczony myśliwy przekazywał swoją wiedzę na temat polowania innym członkom

wspólnoty plemiennej, nie przypuszczał, że jego „naskalny podręcznik” mógłby kiedyś stać się przedmio-

tem ochrony - dziś tego typu wytwór jest już przedmiotem zainteresowania systemów prawnych. W ostat-

nich latach prawo związane z ochroną praw na dobrach niematerialnych stało się przedmiotem burzliwej

dyskusji. Przewiduje ono różnego rodzaju „czasowe monopole” na różnego rodzaju informacje. Czasem

wymagana jest rejestracja (jak w przypadku ochrony znaków towarowych), czasem ochrona prawna przy-

sługuje niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalnych działań uprawnionego (jak w przypadku prawa

autorskiego). W tym opracowaniu omówione zostaną niektóre elementy praw własności intelektualnej.

Porozumienie w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej (ang. TRIPS 1 ) wśród rodza-

jów praw własności intelektualnej wymienia:

prawa autorskie i pokrewne – omówione w oddzielnym e-booku

•

znaki towarowe

•

oznaczenia geograiczne

•

wzory przemysłowe

•

patenty

•

wzory masek (topograie) układów scalonych

•

ochrona informacji nieujawnionej.

TRIPS wymienia również „kontrolę praktyk antykonkurencyjnych w licencjach umownych”. Przyjrzymy się

bliżej niektórym z tych praw.

Obok czasowych monopoli wskazane zostaną również pewne możliwości wykorzystania zasobów

informacyjnych, które zostały udostępnione ogółowi społeczeństwa albo przez samych uprawnionych

(np. twórców), albo przez podmioty sektora publicznego.

2. Znaki towarowe

Problematykę ochrony znaków towarowych reguluje w Polsce ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo wła-

sności przemysłowej. Na poziomie Unii Europejskiej regulacje ujednolicające przepisy dotyczące znaków

towarowych znalazły się w Rozporządzeniu Rady Ministrów WE 40/1994 o znaku towarowym Wspólnoty

oraz w Pierwszej Dyrektywie Rady 89/104/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. mającej na celu zbliżenie usta-

wodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do znaków towarowych. Międzynarodowa ochrona

znaku towarowego może nastąpić na podstawie Porozumienia Madryckiego o międzynarodowej rejestra-

cji znaków z dnia 14 kwietnia 1891 r 2 .

1 ang. The Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights

2 Porozumienie to zostało zrewidowane w Brukseli dnia 14 grudnia 1900 r., w Waszyngtonie dnia 2 czerwca 1911 r., w

Hadze dnia 6 listopada 1925 r., w Londynie dnia 2 czerwca 1934 r., w Nicei dnia 15 czerwca 1957 r. i w Sztokholmie dnia

14 lipca 1967 r. oraz zmienione dnia 2 października 1979 r. Opublikowano je w Dz. U. Nr 116 poz. 514 z 1993 r.

Prawne aspekty prowadzenia e-biznesu

www.parp.gov.pl

www.web.gov.pl

•

2.1. Prawo ochronne na znak towarowy

Znakiem towarowym może być takie oznaczenie, które można przedstawić w sposób graiczny, ale jedno-

cześnie oznaczenie to musi nadawać się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów

innego przedsiębiorstwa. Przepisy podają przykładowy katalog możliwych oznaczeń: znakiem towaro-

wym może być wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma

towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

Nie każde oznaczenie można zarejestrować jako znak towarowy. Istotnym kryterium jest tu odróżnia-

jący charakter znaku, a także możliwość graicznego przedstawienia tego oznaczenia. Przy ocenie, czy

oznaczenie ma dostateczne znamiona odróżniające, uwzględniać należy wszystkie okoliczności związane

z oznaczaniem nim towarów w obrocie. Ustawa przewiduje również, że nie mają dostatecznych znamion

odróżniających oznaczenia, które:

nie nadają się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostały zgłoszone,

•

składają się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania w szczególności

rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarza-

nia, składu, funkcji lub przydatności,

weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych prakty-

•

kach handlowych.

Znak towarowy można zarejestrować w formie słownej (ochronie podlega jedynie warstwa słowna znaku),

graicznej lub mieszanej, ale również dźwiękowej i przestrzennej (byle dało się takie oznaczenie przed-

stawić w formie graicznej; w przypadku znaków towarowych dźwiękowych formą graiczną będzie zapis

nutowy).

Znaki towarowe służą do oznaczenia konkretnych towarów lub usług. Ma tu zastosowanie tzw. zasada

specjalizacji , zgodnie z którą ochrona jest przyznawana tylko w stosunku do towarów (lub usług),

w stosunku do których znak został zgłoszony (a później, w wyniku takiego zgłoszenia, zarejestrowany)

oraz towarów i usług podobnych. Znaki zastrzega się w specjalnych klasach, które zostały ustalone

w tzw. klasyikacji nicejskiej 3 . Przykładowo - w ramach klasy 28 można rejestrować „gry i zabawki”, ale rów-

nież „artykuły gimnastyczne i sportowe nieujęte w innych klasach” i „ozdoby choinkowe”, w ramach klasy

35 -usługi w zakresie „reklamy”, a w klasie 38 - „usługi telekomunikacyjne”. Jak widać, część tych klas doty-

czy towarów, część zaś usług.

Ustawa przewiduje również szereg sytuacji, w których zgłaszający (osoba izyczna lub prawna) nie będzie

mógł liczyć na uzyskanie prawa ochronnego. Można tu wymienić - przykładowo - sytuacje, w których

oznaczenie zostało zgłoszone w złej wierze, podobnie, jeśli oznaczenie zawiera nazwę lub skrót nazwy

Rzeczypospolitej Polskiej, jeśli zawiera skróty nazw bądź symbole (takie jak herby, lagi, godła) obcych

państw, organizacji międzynarodowych, a także przyjęte w obcych państwach urzędowe oznaczenia,

stemple kontrolne i gwarancyjne 4 .

Można wyróżnić wiele rodzajów znaków towarowych. Znak towarowy może być indywidualny, czyli przy-

sługiwać jednemu podmiotowi, może być też znak indywidualny, ale na który udzielono wspólne prawo

pozwalające korzystać z niego jednocześnie kilku przedsiębiorcom. Można mówić o wspólnym znaku,

który przysługiwać będzie organizacji powołanej do reprezentowania interesów przedsiębiorców, jak

również przedsiębiorcom reprezentowanym przez taką organizację; można mówić o wspólnym znaku

gwarancyjnym, który może uzyskać jedynie posiadająca osobowość prawną organizacja, która sama nie

korzystając ze znaku może udzielić prawa do używania tego znaku konkretnym przedsiębiorcom w opar-

ciu o ustalone wcześniej zasady. Są znaki powszechnie znane, znaki renomowane i znaki sławne.

Przez rejestrację znaku towarowego uzyskuje się swoisty monopol na używanie takiego oznaczenia w dzia-

łalności zarobkowej lub zawodowej. Prawo wynikające z rejestracji znaku towarowego jest ograniczone

w czasie . Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towa-

rowego w Urzędzie Patentowym, przy czym prawo ochronne na znak towarowy może zostać, na wniosek

uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie.

Dla zachowania prawa ochronnego na znak towarowy niezbędne jest jego rzeczywiste używanie

(w przeciwnym razie prawo ochronne może wygasnąć). Przedsiębiorca, który uzyskał prawo ochronne na

znak towarowy, może takiego oznaczenia używać na różne sposoby. Używanie to może polegać np. na:

umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, ofe-

rowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, ich imporcie lub eksporcie oraz składowaniu

w celu oferowania i wprowadzania do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod

3 Chociaż istnieje orzecznictwo polskie, zgodnie z którym „nadmierne przywiązanie do klasyikacji nicejskiej jest

niezgodne z art. 2 ust. 1 porozumienia nicejskiego. Klasyikacja jest środkiem pomocniczym”, Wyrok Wojewódzki Sąd

Administracyjny w Warszawie z dnia 6 czerwca 2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 517/08

4 Więcej takich sytuacji przewiduje art. 131 i nast. ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej

Prawne aspekty prowadzenia e-biznesu

www.parp.gov.pl

www.web.gov.pl

•

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: