11.04.2005                                                                                                                                        Chir [W5]

Oparzenia i odmrożenia

Wpływ na przeżycie mają

·         wiek > 60

·         oparzenia głębokie obejmujące ponad 40% powierzchni

·         oparzenia dróg oddechowcyh

Podział oparzeń wg American Burn Association

1)     oparzenia ciężkie

·         oparzenia II >25% powierzchniciała u dorosłych

·         oparzenia II >20% pow ciała u dzieci

·         oparzenia III >10% pow ciała

·         oparzenia ręki, twarzy, oczu, stóp, krocza

·         wszystkie przypadki oparzeń dróg odd, oparz... i oparzeń powikłanych innym dużym urazem

2)     oparzenia średnie

·         oparzenia II u dorosłych obejmujące 15-15% pow ciała

·         oparzenia II u dzieci obejm 10-20% pow ciała

·         oparzenia III obejm 2-10% pow ciała

3)     oparzenia lekkie

·         oparzenia II u dorosłych < 15% pow ciała

·         oparzenia II u dzieci < 10% pow ciała

·         oparzenia III < 2% powierzchni ciała

Hospitalizacja jest niezbędna w przypadkach oparzeń II0 przekraczających ... pow ciała, wszystkich oparzeń III0 oraz oparzeń stóp, twarzy, krocza.

Głębokość oparzenia

1)     oparzenia I – obejmująće tylko naskórek; zaczerwienienie i obrzęk ustępuje po 2-3 dniach, gojenie 5-10 dni

2)     oparzenia II powierzchowne – obejmuje całą grubość naskó®ka i część wierzchnią skóry włąściwej; zaczerwienienie i pęcherze; gojenie 14-15 dni

3)     oparzenia II głębokie – obejmuje naskórek, skórę właściwą, bez przydatków skóry (gruczołów potowych, mieszków włosowych); gojenie 25-30 dni, twarde blizny; zakażenie – oparzenie II głębokkie może przejść w III

4)     oparzenia III – twarda skóra, niebolesna z powodu zniszczenia skóry wraz z rec bólowymi, tkanka ...., naczynia krwionośne zniszczone bądź zaczopowane skrzeplinami

Klinicznie stosuje się podział na:

·         oparzenia pośredniej grubości – goją się samoistnie

·         oparzenia pęlnej grubości skóry i tkanek głębszych – po usunięciu tkanek martwych wymagają pokrycia ran wolnymi przeszczepami skóry lub różnego rodzaju płatami

W ranie oparzeniowej wyróżnia się 3 strefy (tem, czas, czynnik oparzeniowy)

1)     strefa koagulacji – całkowite zatrzymanie przepływu włośniczkowego z nieodwracalnymi zmianami tkankowymi

2)     strefa zastoju – zwolniony przepływ krwi w naczyniach włosowatych, w tej strefie nie mają martwicy ...

3)     strefa przekrwienia – odczyn zapalny zdrowej tkanki na uraz ...

Współczesne techniki oceny głębokości oparzenia. Ocena stanu krążęnia, bud przepływu krwi

Ocena rozległości oparzenia

W praktyce klinicznej najbardziej przydatna jest reguła 9 Walsa. W regule tej u dorosłych jedna końćzyna górna to 9%, głowa 9%, tylna powierzchnia tłowia 18%, przednia 18%, jedna końćzyna dolna 9%.

Rozmiar niewielkich powierzchni oparzonych możńa określić powierzchnią dłoni pacjenta która stanowi ok. 1% powierzchni ciała

Leczenie oparzeń

leczenie ogólne

·         zwalczanie wstrząsu oparzeniowego (oligowolemicznego)

·         zapobieganie powikłąniom choroby oparzeniowej (zakażenia, ostra niewydolnośc nerek, obrzęk móżgu lub płuc, powstanie owrzodzeń przewodu pokarmowego)

·         reguła Brooka przewiduje przetoczenie w ciągu pierwszych ... mleczanowego płynu Ringera

u dorosłych 2 ml x 1 kg mc x 1% powierzchni oparzenia

u dzieci 3 ml x 1 kg mc x 1% powierzchni oparzenia

·         stosowanie hipertonicznych roztworów NaCl pozwala na zmianę objętości przetaczanych płunów

reguła Monafo – zakładając że stosujemy 25 mEq/l sodu, 100 mEq/l chloru i 150 mEq/l mleczanów pozwala na zmniejszenie przetaczanych płynów o ok. 20%

w ciągu pierwszych 8 godzin chory otrzymuje połowę wyliczonych płynów a w następnych 16 godzinach resztę płynów

utrata wody przez parowanie z powierzchni ran może wynosić aż 300 ml/m2/godz; u zdrowego wynosi 15 ml/m2/godz

Dobowe zapotrzebowanie energetyczne ciężko oparzonego 8000 kcal, a obliczamy je ze wzoru

25 kcal x m.c. (kg) + 40 kcal x % powierzchni oparzonej

Z tej liczby ok. 25% należy podać w formie białka, zaś pozostałe stanowią energetyczne substraty niebiałkowe w postaci węglowodanów.

Leczenie rany oparzeniowej

W oparzeniach krytycznych (zwłąszcza u dzieci) należy stosować ..... rany oparzeniowej wodą lub chłodnym roztworem o tem ... dłużej niż 5 min (rana oparzeniowa wraca do swojej temp)

W innych przypadkach zabieg w ... urazie i kontynuuje prze 15-20 min

Sposoby leczenia rany oparzeniowej

1)     leczenie bez opatrunku (sposób otwarty)

2)     leczenie przy użcyciu opatrunku

3)     wczesne chirurgiczne wycięcie tkanek martwych – tylko w przypadku głębokich oparzeń II oraz III a nastęnie zamknięcie autoprzeszczepami (włąsne), alloprzeszczepami (obce)

oparzenia I powierzchowne II przemya się wodnym 0,01% roztworem hibitanu lub fizjologicznym NaCl. Uszkodzone pęcherze się przekłuwa

leczenie sposobem otwartym zaleca się do oparzeń twarzy, krocza, uszu (z wyjątkiem rąk).

Leczenie opatrunkami gdzie opatrunek ma spełniać rolę

1)     ochrony przed dodatkowym zakażeniem

2)     zmniejszenie utraty wody drogą parowania (funkcje metabolizmu)

3)     zmniejszenie dolegliwości bólowych

Leczenie oparzeń głębokich II oraz III okrężnych wymaga pilnych nacięć odbarczających

Do czasu zabiegu rany oparzeniowe zabezpiecza się środkami p/bakteryjnymi 0,5% azotan srebra, betadyna w maści, 3% kwas borny, hipertoniczne roztwory NaCl (2%, 5%, 10%), 1% sól srebrowa sulfadia...

Codzienne kąpiele w leczeniu otwartym jak i przy użyciu opatrunku. (choć w praktyce co 2 dni)

Operacyjne leczenie rany oparzeniowej

Wycięcie tkanek martwych powinno się robić tak wcześnie jak to możliwe, szczególnie w oparzeiach głębokich II oraz oparzeniach III.

Powinno się unikać wycinania tkanek martwych bez możliwości zamknięcia ran auto- lub alloprzeszczepami

Leczenie oparzeń

·         wykonuje się jednoetapowo

·         wykonuje się wieloetapowo (pierwszy raz usówa się ok. 30% tk martwych a ppóźniej kontynuuje się co 2-4 dni)

·         powinno być ukończone do 10 dni

2