Kompozycja - poradnik.pdf

(16463 KB) Pobierz
Kompozycja - praktyczny poradnik
Spis treści
Elementy składowe kompozycji zdjęcia . ...........................................................................................4
Klasyczne reguły kompozycji – trójpodział i złoty podział . ..............................................................7
Klasyczne reguły kompozycji – podział ukośny i diagonalny . ..........................................................9
Klasyczne reguły kompozycji – schemat spirali ..............................................................................12
Klasyczne reguły kompozycji – kompozycja centralna i symetria. ..................................................14
Porady praktyczne – od czego zacząć? ..........................................................................................17
Porady praktyczne – odległość od obiektu. .....................................................................................19
Porady praktyczne – krawędzie kadru. ............................................................................................21
Porady praktyczne – kadr wieloplanowy. ........................................................................................23
Elementy wzmacniające kompozycję – wzory i desenie. ..................................................................26
Elementy wzmacniające kompozycję – kontrast. .............................................................................28
Elementy wzmacniające kompozycję – barwa. ................................................................................29
Elementy wzmacniające kompozycję – równowaga . .......................................................................31
Elementy wzmacniające kompozycję – przestrzeń życiowa . ...........................................................33
Fragment wywiadu Karoliny Zamojskiej z Anną Kawą. ..................................................................36
Fragment wywiadu Tomasza Wojciuka z Janem Bebelem. ..............................................................36
Fragment wywiadu Tomasza Wojciuka z Leszkiem Szurkowskim. ...................................................36
Fragment wywiadu Marcina Woźniaka z Tomaszem Pacanem .......................................................36
Fragment wywiadu Tomasza Wojciuka z Basią Sokołowską ...........................................................37
Fragment wywiadu Alicji Marciniak z Markiem Kosińskim. ...........................................................37
Fragment wywiadu Tomasza Wojciuka z Krystianem Bielatowiczem. ............................................38
Fragment wywiadu Marii Koryciarz z Łukaszem Piechem. .............................................................38
Fragment wywiadu Katarzyny Mróz z Krzysztofem Ziętarskim. ......................................................38
Fragment wywiadu Katarzyny Mróz z Przemkiem Szubą. ...............................................................39
Fragment wywiadu Katarzyny Mróz z Zygmuntem Novákiem. ........................................................39
Fragment wywiadu Bogusławy Słoty z Piotrem Charą. ..................................................................40
- - strona 1 / 41
833903632.014.png 833903632.015.png
Kompozycja - praktyczny poradnik
Kompozycja wraz z ekspozycją stanowią dwa filary, na których wspiera się
cała sztuka fotograficzna. Przy czym o ile za ustawienie poprawnej ekspozycji
w dużej mierze odpowiadać może automatyka aparatu, a fotograf może w tym
względzie liczyć na pomoc złożonych układów pomiaru światła, o tyle w
przypadku kompozycji rzecz ma się zgoła inaczej. Ten drugi "filar fotografii"
w całości zależy bowiem od nas – od naszej wiedzy, poczucia estetyki,
doświadczenia, a często również umiejętności improwizacyjnych. Dzięki
zamieszczonym w tym poradniku poradom i przykładom szybko zdobędziecie
niezbędne podstawy teoretyczne i praktyczne, które pozwolą Wam dalej
samodzielnie rozwijać umiejętności w tym zakresie.
Aby odpowiedzieć sobie na pytanie czym jest
kompozycja i dlaczego jest ona tak ważna w
fotografii, warto zacząć od zadania sobie
pytania "jakie rzeczy (a ściślej mówiąc -
dzieła sztuk wizualnych) uważamy za piękne,
harmonijne i udane?". Zagadka ta dręczyła
ludzkość od najdawniejszych czasów, a próbą
odpowiedzi na to są wypracowywane od
starożytności teorie estetyczne. To właśnie te reguły, istniejące w świadomości człowieka od
setek, a nawet tysięcy lat, stanowią fundament tego, co znamy jako reguły kompozycji.
Kształtowane były one przez rozwój wielu kultur i cywilizacji oraz ich wzajemne kontakty, a
także za sprawą wrodzonej człowiekowi skłonności do obserwowania natury. I choć od
kilkudziesięciu już lat zarówno w sztuce, jak i bardziej prozaicznych przejawach aktywności
człowieka dąży się do odrzucania dawnych zasad, to należy pamiętać, że reguły kompozycji
odwołują się do obecnych w większości z nas wzorców kierujących wyzwalaniem
określonych reakcji.
- - strona 2 / 41
833903632.016.png 833903632.017.png 833903632.001.png
Kompozycja - praktyczny poradnik
Innymi słowy, jeżeli zależy nam na tym, aby
nasze zdjęcia były przez oglądających uważane
za dobre, to najpierw musimy się nauczyć, co
w podświadomości większości ludzi kryje się
pod określeniem "dobra fotografia". I właśnie
kompozycja stanowi najważniejszy element tej
definicji. Jest to sztuka zestawiania ze sobą w
jednym kadrze wszystkich mniej i bardziej
ważnych elementów zdjęcia oraz ich tła.
Odpowiedni układ tych elementów jest w
stanie zapewnić obraz miły dla oka lub
wywołać u oglądającego odpowiednią reakcję
emocjonalną. Zła kompozycja może być
postrzegana jako przejaw bałaganu w kadrze
lub wywołać reakcje negatywne, albo –
mówiąc bardziej ogólnie – nie takie, jakich
Ilustracja 1: Udane, nastrojowe zdjęcie mające w
sobie "to coś" to nie tylko efekt idealnie działającego
pomiaru światła i ustawionej ekspozycji, ale też coś
bardziej nieuchwytnego. To właśnie takie zestawienie
elementów obrazu, które oddziałuje na widza i
sprawia, że fotografia po prostu mu się podoba,
nazywamy prawidłową kompozycją. (Fot.
MorgueFile)
życzył sobie fotograf.
Podstawowe zasady kompozycji są bardzo
proste do zapamiętania i wykorzystania, a
jednocześnie pozwalają uzyskać naprawdę dobre zdjęcia. Jak wszystkie reguły stanowią one
oczywiście rodzaj wytycznych, nie zaś nienaruszalnych praw. Poznanie ich i opanowanie
powinno być zatem punktem wyjścia do eksperymentów mających na celu sprawdzenie, co
stanie się w przypadku ich nagięcia lub odrzucenia. Do tego właśnie będę Was namawiał pod
koniec tego poradnika. Zaczniemy jednak od początku, czyli od omówienia i zrozumienia
podstawowych układów kompozycji fotograficznej. Pozwoli nam to nauczyć się patrzeć w
odpowiedni sposób na to, co w danej chwili znajduje się w kadrze.
Z pewnością znane jest Wam stare powiedzenie głoszące, że to nie aparat, lecz fotograf robi
zdjęcia. Sztuka komponowania zawartości kadru jest najlepszym przykładem prawdziwości
- - strona 3 / 41
833903632.002.png 833903632.003.png 833903632.004.png 833903632.005.png
Kompozycja - praktyczny poradnik
tego stwierdzenia. Żaden bowiem "magiczny" cyfrowy system nie zrobi za Was zdjęcia o
zachwycającej kompozycji. Może jedynie wspomóc fotografującego, a i to w bardzo
ograniczonym zakresie. Od tej pory wszystko, czego uda Wam się dokonać, będzie tak
naprawdę tylko i wyłącznie Waszym dziełem.
Ilustracja 2: Już w starożytności znano pewne "przepisy na piękno" – układy kształtów, matematyczne
proporcje i odpowiednie geometryczne figury, które zestawione ze sobą wywoływały u człowieka pozytywne
skojarzenia. Ślady tych zasad odnaleźć można we wszystkich przejawach twórczości starożytnych Greków, w
tym m.in. w najsłynniejszych budowlach, takich jak Partenon, zbudowany w oparciu o regułę Złotego Podziału.
(Fot. MorgueFile)
Elementy składowe kompozycji zdjęcia
W każdym zdjęciu wyróżnić można detale mniej oraz bardziej dla niego istotne, lecz oprócz
tego bardzo często pojawiają się też w kadrze elementy nieistotne lub nawet niepożądane.
Pierwszą zasadą udanej kompozycji jest unikanie za wszelką cenę tych ostatnich. Może się to
wydawać oczywiste, ale niejeden doskonały temat na zdjęcie został zaprzepaszczony tylko
Elementy składowe kompozycji zdjęcia - Elementy składowe kompozycji zdjęcia - Elementy składowe
kompozycji zdjęcia strona 4 / 41
833903632.006.png 833903632.007.png 833903632.008.png
Kompozycja - praktyczny poradnik
dlatego, że w obrębie kadru pojawiło się coś, co zepsuło kompozycję. Szczególnie
niebezpieczne są pod tym względem obiekty częściowo pokrywające się z innymi, ważnymi
dla treści zdjęcia, elementy o kolorystyce zbytnio wyróżniającej je z tła oraz takie, które w ten
czy inny sposób zakłócają naszą wizję ujęcia. Pozbycie się ich w pewnych sytuacjach może
być proste (np. sprowadzić się do lekkiej zmiany pozycji aparatu, kucnięcia, obrotu lub
zrobienia kilku kroków w bok), natomiast w innych znacznie trudniejsze. Jeżeli kłopotliwe
obiekty znajdują się w tle, które nie jest istotne dla treści zdjęcia, to doskonałym sposobem na
wyeliminowanie ich z kadru jest zastosowanie niskiej głębi ostrości, np. poprzez otwarcie
przysłony obiektywu.
Ilustracja 3: Kadry, w których istotne elementy pierwszego planu oraz tła częściowo się ze sobą pokrywają,
mogą stanowić duży problem dla fotografującego. Dlatego czasem warto zrobić kilka kroków w bok lub na
moment przykucnąć, aby w kadrze nie doszło do takiego zamieszania, jak na przykładzie powyżej, gdzie
pomimo niewielkiej liczby elementów zostały one zestawione ze sobą w niezbyt uporządkowany sposób. (Fot.
MorgueFile)
Elementy składowe kompozycji zdjęcia - Elementy składowe kompozycji zdjęcia - Elementy składowe
kompozycji zdjęcia strona 5 / 41
833903632.009.png 833903632.010.png 833903632.011.png 833903632.012.png 833903632.013.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin