OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
Stan kliniczny spowodowany nagłym ustaniem lub zmniejszeniem się czynności wydalniczej nerki w stopniu uniemożliwiającym utrzymanie stałości środowiska wewnętrznego. Stan odwracalny lub nieodwracalny.
ONN może przebiegać:
- z prawidłową diurezą
- z wielomoczem
- ze skąpomoczem:
· < 300 ml/m2/d u dziecka starszego
· < 180 ml/m2/d u dziecka młodszego
· 500 ml/m2/d wystarcza do usunięcia toksyn przez nerki
Inne objawy:
· obrzęki, dyselektrolitemia, kwasica, retencja produktów przemiany azotowej
· brak czynności wewnątrzwydzielniczej
· wpływ tych zab. na inne ukł. i narządy
ONN:
- przednerkowa
- nerkowa
- zanerkowa
ONN przednerkowa:
- hipowolemia doprowadzająca do spadku filtracji kłębkowej
· krwotok (masywny jest wskazaniem do podania pełnej krwi)
· biegunki / wymioty
· niedostateczna podaż płynów (u niemowląt karmionych mlekiem sztucznym ważne dopajanie)
· oparzenia
· niedrożność jelit, zap. otrzewnej (duża ilość płynu w jelitach)
· hipowolemia względna – wynika z rozszerzenia łożyska naczyniowego; hipowolemia bezwzględna – spadek objętości krwi
- postępowanie:
· wykonać 2 wkłucia (gdy nie można się wkłuć i.v. należy wkłuć się do jamy szpikowej, 2 palce poniżej guzowatości piszczeli)
· podać płyny (dekstran – 10 ml/kg, nie przekraczać 500 ml; przed podaniem pobrać krew na badanie)
Stan przedwstrząsowy:
1. przymglona świadomość
2. bladość, spocona skóra
3. tachykardia
4. tachypnoe
5. ¯ RR (80/nieoznaczalne)
6. zaktywowany ukł. adrenergiczny
ONN nerkowa:
1. zapalna
2. niezapalna
· uszkodzenie naczyń doprowadzających i odprowadzających:
§ zakrzepica żył nerkowych (wrodzone zab. hemostazy)
§ zator tt. nerkowych
potwierdzenie: obrzęk nerki – w USG zatarcie str. korowo-rdzeniowej
· uszk. kłębuszków:
§ KZN: gwałtownie postępujące, popaciorkowcowe, mezangio-kapilarne, błoniasto-rozplemowe, zaostrzenie błoniastego; rozpoznanie: biopsja nerki
§ ostre odmiedniczkowe zap. nerek
§ ch. układowe: SLE, RZS, twardzina
§ zesp. Schoenleina – Henocha
§ DIC
§ zesp. hemolityczno – mocznicowy (zesp. Gasera)
o najczęściej do 2 rż
o niedokrwistość hemolityczna
o małopłytkowość
o ONN
o po zak. Escherichia coli
o dializoterapia
Niezapalne:
§ leki: aminoglikozydy, paracetamol, glikol etylenowy
§ urazy: hemoliza wewnątrznaczyniowa, hemoglobinuria (przetaczanie krwi niezgodnej), mioglobinuria (zablokowanie cewek, wynik masywnego urazu mięśni)
§ sulfonamidy, metotreksat
§ agresywne leczenie p/nowotworowe: zespół lizy guza – zatkanie cewek kwasem moczowym
· uszk. miąższu:
§ zap. śródmiąższowe
§ martwica brodawek i kory nerki
§ nefropatie po NLPZ
§ reakcja alergiczna na leki, subst. chem., jad owadów
ONN zanerkowa:
spowodowana zablokowaniem odpływu moczu:
· wady cewki moczowej:
§ zastawka tylna cewki moczowej u chłopców: nie oddawanie moczu (noworodek powinien oddać mocz do 3 doby), lub oddawanie utrudnione (cienki strumień moczu, znaczny wysiłek)
§ jest to fałd błony śluzowej w ok. wzgórka nasiennego
§ leczenie operacyjne
· kamica (obustronna lub jedynej czynnej nerki)
· ucisk moczowodów
· podmiedniczkowe zwężenie moczowodów
· pooperacyjne podwiązanie moczowodów (obustronne; przecięcie moczowodów – odpływ moczu normalny, zapalenie otrzewnej)
· pęcherz neurogenny
· guzy (Wilmsa, NHL)
· ciała obce w cewce moczowej
1. Objawy:
tachykardia, tachypnoe, RR N lub, silny ból, duży pęcherz, nie oddawanie moczu 7 – 10 h (uszkodzenie cewki moczowej i wytworzenie krwiaka utrudniającego odpływ), objawy kolki nerkowej
2. Postępowanie:
nakłucie pęcherza moczowego nadłonowe; nie cewnikować, gdy uszkodzona cewka moczowa
LECZENIE ONN:
1. przewodnienie:
· furosemid – 5 mg/kg we wlewie 30 min. (silny lek ototoksyczny)
· labetalol, diazoksyd – szybko obniżają RR
· nifedypina – 10 mg, tzn. 4 krople
· inh. ACE
· mannitol przy obrzękach
2. hiperkaliemia:
· > 7 mmol/l – dializa
· 10% CaCl2 – 0,5 ml/kg (roztwór 1:5); pod kontrolą kardiologiczną; wytwarza się hiperkalcemia ® zwolnienie rytmu serca; lub 10% Calcium gluconicum
· 3g glukozy 20-40% na 1j. insuliny krótkodziałającej; przesunięcie K do wewnątrz komórek; podawać tylko do dużego naczynia (wysoka osmolarność powoduje pękanie małych naczyń)
· żywice jonowymienne: Resonium A, C – 1g/kg mc. w 4 dawkachpodzielonych; p.o. lub we wlewie doodbytniczym; (K wymieniany jest na Ca lub Na)
· NaHCO3 – 2-3 ml/kg
3. kwasica:
· 8,4% NaHCO3
· x = BE x 0,3 x m.c.(kg)
· 1/3 w bolusie; 2/3 w kroplówce
4. leczenie nerkozastępcze:
· dializa otrzewnowa
· hemodializa
· ciągła tętniczo – żylna hemofiltracja
Wskazania do dializoterapii:
1. znaczne przewodnienie
2. pogarszający się stan ogólny
3. hiperkaliemia > 7 mmol/l
4. mocznik > 200 mg%
5. narastanie poziomu mocznika o ponad 50 mg%/d
6. kreatynina > 10 mg%
7. niewyrównana kwasica metaboliczna
8. wymioty
5. leczenie objawowe: ograniczenie podaży płynów, dieta niskobiałkowa, niskosodowa i uboga w potas
Powikłania:
· zak. bakteryjne: zap. płuc, ZUM
· niedokrwistość
· nadciśnienie tętnicze
1
pamlek2006.2012