astrologia.doc

(71 KB) Pobierz
Astrologia i horoskopy - Herezje, Kulty, Sekty

Herezje Kulty Sekty

 

Astrologia i horoskopy

 

 

 

Astrologia stała się w naszych czasach zjawiskiem niezwykle powszechnym i budzącym zaintere­sowanie bardzo wielu osób. Wielu wydaje się ciekawe czytanie przepowiedni horoskopów, pomi­mo tego, iż większość czytających je ludzi twierdzi, że nie wierzy w nie. Jednakże temat ten sta­nowi istotny element ruchu New Age, ponieważ czytanie z gwiazd pomóc ma w określeniu nam, kim jesteśmy i dokąd zdążamy.

 

Początki astrologii sięgają starożytnej Babilonii; tam właśnie, około 5000 lat temu, pojawiła się ona i od tego czasu bujnie się rozwija. Astrologowie obserwują, w jaki sposób słońce wydaje się bezpo­średnio wpływać na ziemię, księżyc i morza; a także, jakie zmiany w zachowaniach ludzi towarzy­szą tym astronomicznym zjawiskom. Co więcej, "stwierdzają oni, że planety były bogami i wobec tego pewne koniunkcje ich ruchów mają lub będą mieć wpływ na wojny, rządy i przeznaczenie ludzi - tak grup, jak i jednostek." (Bob Larson, Larson's New Book of Cults, str. 140). Pozycja gwiazd jest stała, a ludzkie życie jest od nich w dużym stopniu zależne.

 

Definicja

 

Astrologia to badanie reakcji w życiu na wibracje planetarne. Gwiazdy, księżyc, planety wywierają mistyczne oddziaływania na ludzi, miejsca, wydarzenia; możemy zatem przepowiadać przyszłe wydarzenia i nawet nasze przyszłe życie na podstawie analizy astrologicznych układów. Ziemia jest środkiem, a zodiak (czyli okrąg) obraca się wokół wraz ze swymi 12-ma częściami, odpowiadają­cymi 12 konstelacjom, czy też znakom zodiakalnym.

 

Istnieją dwa typy astrologii: astrologia naturalna, którą nazywamy dziś astronomią - i jest to, mó­wiąc najogólniej, nauka o otaczającym ziemię wszechświecie oraz astrologia religijna y. którą na co dzień mamy do czynienia jako ze sztuką układania horoskopów; podkreślmy tu przymiotnik -religijna, nawet jeśli większość mieszkańców zachodniego świata nie dostrzega w tym wypadku żadnych związków z religią.

 

System wiary

 

Wartość rzeczowa astrologii i kilka uwag co do jej pożyteczności;

 

a) Bóg

 

Dla astrologów jest to bezosobowy kosmos gwiazd, słońce, księżyc i planety, wyznaczające przeznaczenie ludzkości.

 

Odpowiedź:

 

Biblia wyraźnie stwierdza, że Bóg jest osobą i że to On stworzył wszystko "ex nihilo" (z niczego) oraz że to On kieruje dziejami ludzkości, włączając w to wszystkie wy­darzenia i okoliczności, celem realizacji swoich zamierzeń. Istnieje więc drastyczny kontrast pomiędzy Bogiem chrześcijaństwa a bogiem astrologii.

 

b) Prawda

 

Astrologia jest powszechną praktyką pogańskiego świata. Można spostrzec, że praktyko­wanie pogańskich religii pokrywa się z uniwersalnością "prawd" astrologii. A jej "praktyczność" jest dokładnie taka, jak jej "wiarygodność".

 

Odpowiedź:

 

Wiadomo, że w rzeczywistości zachodzą ogromne różnice w przepowied­niach, podawanych na ten sam temat przez różnych astrologów. Nikt nigdy nie znajdzie dwóch astrologów, których horoskopy, postawione danej osobie, byłyby całkowicie zgodne ze sobą. Astrologowie przypisują rozmaite znaczenie planetom, gwiazdom, itd., tym samym sugerując ich różny wpływ na życie człowieka. Tylko ten jeden fakt pokazuje wewnętrzne sprzeczności i niespójność tego systemu, pozbawionego w gruncie rzeczy jakichkolwiek znamion autentycznej naukowości. Tak nieścisły system nie powinien przyciągać niczyjej uwagi, a tym bardziej zdobywać nad nikim władzy. Bóg jest w 100% bezbłędny i zawsze trafny, a Jego Słowo jest w 100% dokładne. Zatem, nasza prawdziwa nadzieja złożona jest w Nim i Jego Słowie.

 

c) Daty

 

Osobisty horoskop jest spisywany na podstawie dokładnej geograficznej lokalizacji miejsca, dokładnej daty i godziny urodzenia.

 

Odpowiedź:

 

Z przyczyn technicznych, przyjmowanie daty urodzenia jest błędne - należało­by raczej przyjmować datę poczęcia, ponieważ gwiazdy, planety, itd., zaczynają wpływać na człowieka od chwili poczęcia, a nie narodzin. Ten prosty fakt już wskazuje, iż astrolo­gowie w istocie nie bardzo wiedzą, co robią, czym się zajmują, a nawet którą datę należało­by wybrać do ustalenia horoskopu.

 

d) Bliźnięta

 

Bliźnięta powinny mieć identyczne przeznaczenie, ponieważ urodziły się pod takimi samymi znakami i w przeciągu kilku minut jeden po drugim.

 

Odpowiedź:

 

Badania, jakie prowadzono nad bliźniętami całkowicie zaprzeczają tej teorii. Na przykład moja żona jest urodzona z ciąży bliźniaczej, a jest skrajnym przeciwieństwem swojej siostry. Ich życiorysy również różnią się zasadniczo. Nie ma zatem żadnych poważ­nych dowodów, wspierających astrologiczne wywody.

 

e) Ruch konstelacji

 

Gwiazdozbiory, pojawiające się na rocznej drodze słońca po niebie, znajdują się w ustalo­nej, stabilnej pozycji.

 

Odpowiedź:

 

Gwiazdozbiory nie są w żaden sposób utrwalone; są ruchome. Na przestrzeni ostatnich 2000 lat przesunęły się o około 30 stopni, co oznacza, że każdy znak znajduje się obecnie w innym obszarze zodiaku, czyli pojawia się z opóźnieniem około 1 miesiąca. Ina­czej mówiąc, na przestrzeni 5000 lat zodiak przesunął się o 75 stopni. Nie jest to więc na­uka, ale w najlepszym razie mistyfikacja; a w najgorszym, zwyczajne zgadywanie, całkowi­cie przypadkowe.

 

f) Odkrycia naukowe

 

W czasach stworzenia tego systemu znano jedynie pięć planet. Ptolemeusz w II stuleciu posługiwał się 7-ma planetami. Większość map i wykresów astrologicznych do dziś używa takiej ich ilości.

 

Odpowiedź:

 

Dzisiaj znamy 9 planet naszego Układu Słonecznego. A zatem astrologia nie uwzględnia wpływu wszystkich obecnie znanych planet. Co więcej, być może wraz z nie­ustannym rozwojem astronomii wkrótce odkryte zostaną inne planety, systemy słoneczne, gwiazdy, kwazary, itd., których wpływ na ludzi i historię również należałoby uwzględnić. Cały system jest więc niedokładny i niewiarygodny. Astronomowie niemal każdego dnia co­raz więcej dowiadują się o niebie i o wszechświecie; w świetle ich odkryć pojawia się mnó­stwo nowych zjawisk i relacji, na temat ewentualnego wpływu których astrologowie nabrali wody w usta. W istocie nie są oni w stanie przedstawić żadnych wiarygodnych dowodów na wykazanie przydatności i możliwości obiektywnego zastosowania ich systemów.

 

g) Naukowe "fakty"

 

Sporządzane wykresy przedstawiają ziemię jako centralny punkt wszechświata.

 

Odpowiedź:

 

Ziemia nie jest centrum wszechświata; jest to prekopernikański sposób widze­nia świata. Dziś wiemy, że Słońce jest również jedynie centrum naszego układu słoneczne­go, a nie wszechświata i że takich układów może w kosmosie znajdować się bardzo wiele. Astrologia bazuje więc na naukowo błędnym poglądzie, co znaczy, że również jej założenia i wnioski oparte są na błędnych podstawach. Ów zasadniczy błąd naukowy jest wręcz kata­strofalny dla całego systemu astrologii.

 

h) Horoskopy

 

Wykresy wskazują wpływ rozmaitych "domów", czasem ich kontrolę nad ludzkim życiem, a wręcz codzienne wydarzenia. Horoskopy używane są także do przepowiadania przyszło­ści.

 

Odpowiedź:

 

Generalnie, są one zbyt nieokreślone i nieprecyzyjne, a mimo to, zadziwiająco często trafne. Cała podstawa systemu jest oparta na fatalizmie i determinizmie. Nie mamy żadnej kontroli nad naszym przeznaczeniem, ponieważ jest ono kontrolowane przez bez­osobowe sfery niebieskie. Taka odpowiedź stoi w opozycji wobec wiary w osobisty grzech i odpowiedzialność za własne działania. Bóg stworzył nas wolnymi, moralnie wrażliwymi istotami, obdarzonymi możliwością wyboru dobra lub zła. Nasze wybory wynikają z naszej wiary, światopoglądu i pragnień, z uwzględnieniem pewnych genetycznych i pokolenio­wych wpływów.

 

i) Uniwersalna, powszechna jedność

 

Astrologia twierdzi, że wszystko na świecie łączy pewien rodzaj wspólnej jedności. To, co wpływa na całość (na przykład na wszechświat), wpływa także na część tej całości (człowieka).

 

Odpowiedź:

 

Osiemnastu laureatów nagrody Nobla i 186 naukowców stwierdziło, że astro­logia nie ma żadnych podstaw naukowych. Nasz zapis DNA, nasze środowisko i nasza własna osobowość oddziaływują na nasze życie wielokrotnie potężniej, niż jakiekolwiek planety. Jak zauważył pewien uczony: "Nadszedł czas, by rzucić bezpośrednie i stanowcze wyzwa­nie pretensjonalnym twierdzeniom astrologicznych szarlatanów. Jest po prostu niepoważ­nym błędem wyobrażać sobie, że moce oddziaływania gwiazd i planet w chwili narodzenia człowieka w jakikolwiek sposób mogły mieć wpływ na jego przyszłość". Nieustannie rośnie zasób argumentów, podważających wiarygodność astrologii.

 

j) Ludzkie dowody

 

Ludzie kierują się ku astrologii zarówno w poszukiwaniu sensu życia, jak i odpowiedzi, co przyniesie im przyszłość.

 

Odpowiedź:

 

Badania, prowadzone nad wieloma ludźmi udowadniają, że znaki zodiaku nie mają żadnego wpływu na ich życie, są fałszywe, lub wręcz mają wpływ negatywny. Jest to kolejny dowód na fałszywość astrologii.

 

k) Więcej konstelacji

 

"Astrologia czternastu", nowa książka pewnego astrologa, stwierdza, że jest 14 konstelacji, nie 12, jak wskazuje układ zodiaku

 

Odpowiedź:

 

A co z milionami innych ciał niebieskich, na przykład tych poza naszą Galak­tyką? Jak wiele gwiazdozbiorów i konstelacji rzeczywiście istnieje? Nikt nie zna odpowiedzi na to pytanie. Co mogą począć teraz astrologowie, kiedy cały ich system okazał się zły? Powinni zrezygnować; nie mogą jednak, ponieważ związani są duchowymi więzami mocy ciemności, w rzeczywistości odpowiedzialnej za owe astrologiczne kłamstwa.

 

l) Niebieska "stabilność"

 

Astrologia wydaje się zakładać, że gwiazdy, planety, itd., pozostają stabilne, w bezruchu.

 

Odpowiedź:

 

Gwiazdy wypalają się, powinniśmy więc pamiętać i uwzględniać ich wciąż malejący wpływ, jeśli by ta teoria była prawdziwa. Owe tak zwane wpływy nieustannie się zmieniają, dlaczego jednak astrologowie tak kurczowo trzymają się starego modelu, zamiast uaktualniać go w miarę zachodzących zmian? I kto tak naprawdę mógłby połapać się w tak ogromnej ilości zmiennych? Nikt. Oto dlaczego astrologowie nie zwracają w ogóle uwagi na te zmiany; podważają one wiarygodność ich systemu i wystawiają na zbyt wielką próbę ich ograniczone ludzkie możliwości określenia i zarejestrowania każdej danej zmiennej.

 

m) Odległe gwiazdy

 

Astrologiczne wykresy oparte są jedynie na wpływie planet i gwiazd, widocznych gołym okiem.

 

Odpowiedź:

 

Ponieważ wiele gwiazd znajduje się dosłownie miliony lat świetlnych od nas, ich światło, które widzimy, w rzeczywistości pozwala nam zobaczyć obraz sprzed bardzo dawna. Nie możemy oceniać zatem tego, co aktualnie dzieje się z daną gwiazdą, a zatem nie mamy dostępu do oceny jej aktualnego wpływu. System jest więc bardzo niedokładny. Ponadto, gdy gwiazda się wypala, my wciąż przez lata będziemy widzieć jej światło takim, jakie wciąż dociera do nas z kosmosu. Nie znamy dokładnego czasu zanikania emitowane­go przez gwiazdę światła. Nie sposób zatem oceniać wpływu odległych gwiazd. Cały sys­tem astrologii jest tak nienaukowy, że każdy człowiek przy zdrowych zmysłach powinien natychmiast to dostrzec.

 

Niektóre powody, dla których astrologia czasem "działa"

 

Jest wiele relacji od indywidualnych osób, że to, co przepowiadał im ich horoskop, całkowicie się sprawdziło. A zatem astrologia działa. Czy naprawdę? Niezupełnie, ponieważ nie skutkuje w 100% przypadków. W rzeczywistości znacznie więcej jest pomyłek, niż trafionych przepowied­ni. Przyjrzyjmy się jednak kilku powodom, które mogą być odpowiedzialne za powstawanie wra­żenia, iż horoskop istotnie zasługuje na uwagę:

 

a)  Autosugestia; człowiek, po przeczytaniu czegoś w horoskopie, jest o tym święcie przekona­ny - może dlatego, iż tak bardzo chciałby, by stało się to prawdą?

 

b)  Świadomie lub nieświadomie osoba doprowadziła do zrealizowania się zapowiedzi. Ktoś może istotnie mieć duży udział w zrealizowaniu przepowiedni co do własnej osoby; wystar­czy, jeśli w nią gorąco uwierzy.

 

c)   Horoskop jest tak ogólnikowy, że wszystko niemal interpretować można na poparcie jego trafności.

 

d)  Czasem astrolog może po prostu „trafić", bądź na podstawie tego, co dostrzega lub wie o danej osobie, bądź choćby przez przypadek lub pomyłkę.

 

e)  Wpływ demoniczny.

 

f)  Zwyczajny zbieg okoliczności. Zwykłe matematyczne prawdopodobieństwo wskazuje, że od czasu do czasu jakaś astrologiczna przepowiednia musi się spełnić.

 

Cała teoria jest, powtórzmy, fatalistyczna (nie mogę zmienić mojego przeznaczenia) i determini­styczna (nie mam żadnego wpływu na moje życie; moje przeznaczenie jest już ustalone).

 

Biblijne wnioski

 

Biblia potępia astrologię, ponieważ jest ona:

 

- okultyzmem; 

                                                                        

- współczesną formą oddawania czci fałszywym bogom, jak gwiazdy i planety;

 

- fałszywym proroctwem, nie wytrzymuje bowiem testu 100% bezbłędności

 

5 Moj. 4:19

I abyś, gdy podniesiesz swoje oczy ku niebu i ujrzysz słońce, księżyc i gwiazdy, cały zastęp niebieski, nie dał się zwieść i nie oddawał im pokłonu, i nie służył im, skoro Pan, twój Bóg, przydzielił je wszystkim ludom pod całym niebem.

 

5 Moj. 17:2-5

 

Jeśli znajdzie się wpośród was, w jednym z twoich osiedli, które ci daje Pan, Bóg twój, mężczyzna lub kobieta, którzy uczynią coś złego w oczach Pana, Boga twego, przekraczając jego przymierze, I pójdą, i będą służyć innym bogom, i będą im oddawać pokłon, więc słońcu albo księżycowi, albo całemu zastępowi niebieskiemu, co zakazałem, I doniosą ci o tym, to ty wysłuchasz to i należycie zbadasz, a jeśli okaże się to prawdą, rzeczą dowiedzioną, że popełniona została ta obrzydliwość w Izraelu, Wyprowadzisz tego męża czy tę kobietę, którzy popełnili tę rzecz niegodziwą, do twoich bram, i będziesz kamienował tego męża czy tę kobietę, aż umrą.

 

5 Moj. 18:9-12

 

Gdy tedy wejdziesz do ziemi, którą Pan, Bóg twój, ci daje, nie naucz się czynić obrzydliwości tych ludów; Niech nie znajdzie się u ciebie taki, który przeprowadza swego syna czy swoją córkę przez ogień, ani wróżbita, ani wieszczbiarz, ani guślarz, ani czarodziej, Ani zaklinacz, ani wywoływacz duchów, ani znachor, ani wzywający zmarłych; Gdyż obrzydliwością dla Pana jest każdy, kto to czyni, i z powodu tych obrzydliwości Pan, Bóg twój, wypędza ich przed tobą.

 

2 Król. 23:5

 

I złożył z urzędu bałwochwalczych kapłanów, których ustanowili królowie judzcy, aby palili kadzidło na wzgórzach w osiedlach judzkich i wokoło Jeruzalemu, jak również tych, którzy palili kadzidło dla Baala, dla słońca, dla księżyca, dla gwiazd zodiaku i dla całego zastępu niebieskiego.

 

Izaj. 47:13-14

 

Utrudziłaś się mnóstwem swoich zamysłów. Niech wystąpią i niech ci pomogą badacze firmamentu niebieskiego, oglądacze gwiazd, którzy co miesiąc ogłaszają, co ma cię spotkać. Patrzcie, są oni jak ściernie, które pochłania ogień, nie potrafią uratować swojego życia z płomieni - to nie jest żar węgli do ogrzewania ani ognisko, by dokoła niego siedzieć.

 

Dan. 1:20

 

W każdej zaś sprawie, która wymagała mądrości i rozumienia, o którą pytał ich król, stwierdzał, że przewyższają dziesięciokrotnie wszystkich wróżbitów i magów, którzy byli w całym jego królestwie.

 

Dan. 2:18-22

 

Aby wybłagali u Boga niebios miłosierdzie z powodu tej tajemnicy, by nie stracono Daniela i jego towarzyszy wraz z pozostałymi magami babilońskimi. Wtedy Danielowi została objawiona w nocnym widzeniu tajemnica, za co Daniel wysławiał Boga niebios. I zaczął Daniel mówić tymi słowy: Niech będzie błogosławione imię Boga od wieków na wieki, albowiem do niego należą mądrość i moc. On zmienia czasy i pory, On utrąca królów i ustanawia królów, udziela mądrości mądrym, a rozumnym rozumu. On odsłania to, co głębokie i ukryte; wie, co jest w ciemnościach, u niego mieszka światłość.

 

Dan. 2:27-28

 

Daniel odpowiedział królowi tymi słowy: Tajemnicy, o którą pyta król, nie mogą wyjawić królowi ani magowie, ani wróżbici, ani czarownicy, ani astrolodzy. Jest jednak Bóg na niebie, który objawia tajemnice i wyjawia królowi Nebukadnesarowi, co się stanie w przyszłych dniach. A twój sen i twoje widzenie, które ci przeszły przez głowę, są takie:

 

Dan. 4:4-17

 

I przyszli wróżbici, czarownicy, Chaldejczycy i astrologowie, i opowiedziałem im sen; lecz nie podali mi jego wykładu. W końcu przyszedł do mnie Daniel, który ma na imię Baltazar według imienia mojego boga, w którym jest duch świętych bogów; jemu opowiedziałem sen

Baltazarze, przełożony wróżbitów! Wiem, że duch świętych bogów jest w tobie i że żadna tajemnica nie jest dla ciebie trudna. Posłuchaj mojego widzenia sennego, które miałem i podaj mi jego wykład. A oto widziałem na moim łożu: Widziałem, a oto w środku ziemi było drzewo, a jego wysokość była duża. Drzewo to rosło i było potężne; jego wysokość sięgała nieba, a było widoczne aż po krańce całej ziemi. Liść jego był piękny, owoc jego obfity i był na nim pokarm dla wszystkich. Zwierzęta polne szukały pod nim cienia, a w jego gałęziach gnieździło się ptactwo niebieskie i żywiło się z niego wszelkie ciało. A oto co jeszcze oglądałem w widzeniach na swoim łożu, Oto anioł święty zstępował z niebios. Wołał donośnym głosem i tak rzekł: Zetnijcie to drzewo i obetnijcie jego gałęzie, zerwijcie jego liść i rozrzućcie jego owoc: niech się rozbiegną spod niego zwierzęta i ptactwo z jego gałęzi. Lecz jego pień korzenny pozostawcie w ziemi, w obręczy żelaznej i miedzianej na niwie zielonej; niech rosa niebieska go zrasza i niech ma udział ze zwierzętami polnymi w ziołach ziemi! Jego ludzkie serce niech się odmieni, niech mu będzie dane serce zwierzęce! I niech przejdzie nad nim siedem wieków! Na rozstrzygnięciu stróżów opiera się ten wyrok, a sprawa jest postanowiona przez świętych, a to w tym celu, aby żyjący poznali, że Najwyższy ma moc nad królestwem ludzkim; daje je, komu chce, może nad nim ustanowić najuniżeńszego z ludzi.

Oto sen, który widziałem ja, król Nebukadnesar, a ty, Baltazarze, wyłóż mi go, gdyż żaden z mędrców mojego królestwa nie mógł mi oznajmić jego wykładu, ale ty możesz, gdyż duch świętych bogów jest w tobie. Wtedy Daniel, zwany Baltazarem, przez krótki czas był osłupiały i przerażony w swoich myślach. Król zaś odezwał się i rzekł: Baltazarze, sen i wykład niech cię nie trwożą! Baltazar odpowiedział i rzekł: Panie mój! Ten sen dotyczy twoich nieprzyjaciół, a jego wykład twoich przeciwników. Drzewo, które widziałeś, które rosło i było potężne, którego wysokość sięgała nieba, a było widoczne na całej ziemi,

 

Jer. 10:2-16

 

Tak mówi Pan: Nie wdrażajcie się w zwyczaje narodów, nie lękajcie się znaków niebieskich, chociaż narody się ich lękają! Gdyż bóstwa ludów są marnością. Są dziełem rąk rzemieślnika pracującego dłutem w drzewie, ściętym w lesie, Które przyozdabiają srebrem i złotem, umacniają gwoździami i młotami, aby się nie chwiało. Są jak straszak na polu ogórkowym, nie mówią, trzeba je nosić, bo nie mogą chodzić. Nie bójcie się ich, bo nie mogą szkodzić, lecz nie mogą też nic dobrego uczynić. Tobie nikt nie dorówna, Panie! Jesteś wielki i wielkie jest w mocy twoje imię.

Któż by się nie bał ciebie, Królu narodów? Tak, tobie się to należy, gdyż wśród wszystkich mędrców narodów i wśród wszystkich ich królów nie ma takiego jak Ty. Wszyscy co do jednego są głupi i nierozumni; niedorzecznością jest cześć oddawana drewnu. Srebro cienko sklepane, sprowadzone z Tarszyszu, a złoto z Ofiru, to dzieło rzemieślnika i rąk złotnika; ich szata jest z błękitnej i czerwonej purpury. Wszystko to jest robota znawców. Ale Pan jest prawdziwym Bogiem. On jest Bogiem żywym i Królem wiecznym; Od jego gniewu drży ziemia, a narody nie mogą znieść jego groźby. Tak mówcie o nich: Bogowie, którzy nie stworzyli nieba ani ziemi, zginą z ziemi i spod tego nieba. On stworzył ziemię swoją mocą, utwierdził okrąg ziemi swoją mądrością, a swoim rozumem rozpostarł niebiosa. Na jego głos szumią wody na niebie; On sprawia, że obłoki podnoszą się z krańców ziemi, On z błyskawic wyprowadza deszcz i wypuszcza wiatr ze swoich komór. Głupi jest każdy człowiek i bez rozumu, na wstyd naraża się każdy złotnik z powodu bałwana, gdyż złudą są i bez życia jego odlane bożki. Są nicością, dziełem wartym śmiechu, które w czasie swojego nawiedzenia poginą. Nie takim jak oni jest dział Jakuba, gdyż On jest stwórcą wszechrzeczy, a Izrael jego dziedzicznym plemieniem. Pan Zastępów jest imię jego.

 

Jesteśmy odpowiedzialni przed Bogiem za nasze czyny. Nie możemy powiedzieć, że nasze grzechy są jedynie efektem wpływu planet i gwiazd.

 

Źródło:

 

John F. Mc George Jr. - "Herezje, kulty, sekty"

 

 

1

...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin