Rodzeństwo osób chorych na schizofrenię.pdf

Rodzeństwo osób chorych na schizofrenię

Zachorowanie na schizofrenię wpływa na wszystkich członków rodziny. Cała rodzina musi się

dostosować do nowej sytuacji, zmiany dotychczasowych ról. Zaakceptowanie nowych

okoliczności może być niezwykle trudne dla rodzeństwa chorego.

Wiele zależy od relacji pomiędzy rodzeństwem przed chorobą oraz od jej tempa rozwoju. Schizofrenia jest

złożoną chorobą zarówno dla specjalistów zajmujących się jej leczeniem, jak i dla członków rodziny. Rodzeństwo

chorego musi sobie radzić z negatywnymi emocjami a także rywalizacją.

Najczęściej spotykane u rodzeństwa osoby chorej reakcje emocjonalne to:

Dezorientacja i frustracja – uczucia te dominują w początkowych fazach choroby, gdy rodzina nie zna jeszcze

diagnozy, a zachowanie bliskiego staje się dziwne i niewytłumaczalne. Frustracja wynikać może z faktu, iż chory

nie reaguje na rzeczowe argumenty i zachowuje się nieodpowiednio, także w towarzystwie obcych osób. Taka

dezorientacja stanowi dla rodzeństwa chorego źródło stresu.

Poczucie winy – osoby zdrowe często borykają się z poczuciem winy, które wynika z tego, że choroba

dotknęła ich bliskich, a oni nie zachorowali. Mają poczucie niesprawiedliwości takiej sytuacji, porównują życie

swoje i chorego.

Strach i niepokój – rodzeństwo chorego musi zmierzyć się z myślami dotyczącymi ewentualnego

zachorowania, ponieważ źródło zagrożenia może pochodzić z genów. „Chociaż rzeczywiście ryzyko rozwoju

schizofrenii jest większe, gdy w bliskiej rodzinie jest już ktoś, kto na nią choruje, to nawet w takiej sytuacji

wciąż bardziej prawdopodobne jest, że pozostaniemy zdrowi. Zdrowe osoby powinny porozmawiać ze

specjalistami zorientowanymi w zagadnieniach genetycznych na temat ewentualnego ryzyka zachorowania na

schizofrenię przez innych członków rodziny.

Smutek – uczucie smutku jest szczególnie dotkliwe, jeśli poprzednie relacje między rodzeństwem były bliskie.

Zakłopotanie – czasem zachowania chorych na schizofrenię są bardzo kłopotliwe i krępujące dla otoczenia.

Uczucie zakłopotania można zmniejszyć uświadamiając sobie, iż taka postawa chorego wynika z objawów

choroby, a nie złej woli.

Złość i żal – schizofrenia niszczy dotychczasowy sposób funkcjonowania rodziny. Rodzice często skupiają się na

chorym dziecku, poświęcając jego rodzeństwu mniej uwagi niż zwykle. „Chociaż nikt nie chce przeżywać z tego

powodu żalu i pretensji, jest to zrozumiała reakcja na podobne zepchnięcie na drugi plan. Pomimo takich uczuć

rodzeństwo w dalszym ciągu może się troszczyć o swoich chorych braci i siostry”.

http://www.latwiej.pl

10 lipca 2008

Wpływ choroby na życie rodzeństwa

Schizofrenia oddziałując na cały system rodzinny wpływa na rozwój zdrowych dzieci, a w szczególności na ich

związki i stopień zaangażowania w kontakty rodzinne. Główne obszary, które są zagrożone to: relacje z

rodzicami, relacje z chorym rodzeństwem, poziom zaangażowania w życie rodzinne, relacje z osobami spoza

rodziny.

Relacje z rodzicami

Zdrowe rodzeństwo może mieć poczucie, że energia rodziców skupia się w całości na chorym oraz że ich

potrzeby nie są respektowane. Mimo iż zdają sobie sprawę, że brat czy siostra potrzebują w danym momencie

większej uwagi rodziców, emocjonalnie może być im ciężko się z tym faktem uporać. Równie trudne może się

okazać obserwowanie zagubionych w trudnej sytuacji rodziców.

Relacje z chorym

W zależności od różnicy wieku pomiędzy rodzeństwem i przebiegu choroby schizofrenia w różnym stopniu

wpływa na więź łączącą rodzeństwo. Jeśli relacje przed chorobą nie były głębokie, często ulegają one dalszemu

poluźnieniu. Niekiedy jednak uczucia empatii i chęć niesienia pomocy pozwalają na wzmocnienie związku

pomiędzy chorym i jego zdrowym rodzeństwem.

Zaangażowanie w życie rodzinne

Pojawiająca się w systemie rodzinnym choroba może dwojako wpływać na rodzeństwo chorego. Osoby takie

najczęściej wycofują się z życia rodzinnego lub wprost przeciwnie, przesadnie angażują się w nową sytuację.

Wycofanie i odsunięcie się od chorego wynika najczęściej z braku umiejętności odnalezienia się w nowej sytuacji

oraz szeregu negatywnych uczuć, które ona wywołuje. Niekiedy rodzeństwo angażując się w opiekę nad chorym

zaczyna wyręczać rodziców. Takie przesadne uwikłanie w leczenie chorego może wywrzeć negatywne skutki na

ich własne życie.

Relacje z osobami spoza rodziny

Choroba brata lub siostry wpływa również na kontakty z osobami spoza rodziny. Zdrowe dzieci często obawiają

się zapraszania do domu przyjaciół i znajomych; żyją w przekonaniu, że chorobę rodzeństwa należy utrzymać w

tajemnicy. Taka nadmierna skrytość prowadzi niekiedy do trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich

relacji z innymi ludźmi.

http://www.latwiej.pl

10 lipca 2008

Postępowanie w obliczu choroby rodzeństwa

Pomimo problemów powstających z chwilą zachorowania bliskiej osoby, istnieją strategie, które umożliwiają

radzenie sobie z zaistniałą sytuacją.

Pierwsza z nich to zdobywanie wiedzy na temat schizofrenii. Pozwala to lepiej zrozumieć chorego. Szczególnie

ważne jest zapoznanie się z charakterystycznymi dla schizofrenii symptomami i ich wpływem na zachowanie

osoby chorej.

Warto zdać sobie trud, aby utrzymać z chorym jakąś formę kontaktu. Mimo, iż relacje mogą różnić się

jakościowo od tych poprzedzających zachorowanie, przy pewnym wysiłku można wypracować inny rodzaj

kontaktu z chorym. Często upodobania, zainteresowania chorego nie odbiegają znacznie od tych z okresu

zdrowia.

Ważne jest aby w jakimś stopniu zaangażować się w życie chorego; ważne, aby udział ten odpowiadał

faktycznym chęciom i możliwościom. Rodzina powinna być na bieżąco co najmniej w zakresie stanu i leczenia

chorego. Niezbędne jest podtrzymywanie własnych zainteresowań i realizacja własnych planów i ambicji. Jest

niezwykle ważne, aby znaleźć równowagę pomiędzy potrzebami osoby chorej i swoimi.

Rodzeństwo osoby chorej często czuje się samotne. Dlatego też jedną ze strategii jest poszukiwanie wsparcia

wśród przyjaciół, innych członków rodziny, znajomych, specjalistów. Wiele korzyści może przynieść

przynależność do grupy samopomocowej (warto pamiętać, że uczestnicząc w takim spotkaniu nie jesteśmy

zobowiązani do zabierania głosu).

Jak rodzice mogą pomóc swoim zdrowym dzieciom?

Zdrowe dzieci same muszą podjąć decyzję, jak postępować i do jakiego stopnia zaangażować się w sprawy

związane z chorobą rodzeństwa.

Jednak rodzice mogą i powinni ułatwić zdrowemu rodzeństwu stawienie czoła nowo zaistniałej sytuacji. Mogą

tego dokonać poprzez pogłębianie wśród członków rodziny wiedzy o schizofrenii oraz otwarte rozmowy na temat

choroby i jej przebiegu. Bardzo ważne jest wyważenie pomiędzy potrzebami chorego dziecka i jego zdrowego

rodzeństwa. Warto pamiętać, że choroba wpływa na wszystkich członków rodziny, nie tylko chorego. Dlatego też

ze zdrowymi dziećmi należy rozmawiać o ich uczuciach, także tych negatywnych. Nie powinno się również

wywierać presji na zdrowych dzieciach i zmuszać ich do opiekowania się czy przebywania z chorym

rodzeństwem.

Główne pytania nurtujące zdrowe rodzeństwo osób chorych na schizofrenię dotyczą dwóch aspektów: prognoz

na przyszłość chorego oraz odpowiedzialności za rodzeństwo, gdy zabraknie rodziców. Pytania te są bardzo

skomplikowane i zależą głównie od indywidualnych okoliczności. Najważniejsze i najlepsze co można zrobić w

sytuacji takich niepokojów i wątpliwości to rozmawiać o wszystkim otwarcie z pozostałymi członkami rodziny.

Niekiedy można podjąć odpowiednie rozstrzygnięcia, zabezpieczyć przyszłość chorego nie naruszając autonomii

jego zdrowego rodzeństwa.

Opracowanie na podstawie książki:

Kim T. Mueser, Susan Gingerich, Życie ze schizofrenią. Poradnik dla rodzin. Dom Wydawczy Rebis, Poznań 2001.

http://www.latwiej.pl

10 lipca 2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: