Zawartość składników pokarmowych w glebach gospodarstw ekologicznych.pdf

CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE

ODDZIA£ W RADOMIU

dr hab. Józef Tyburski

dr Krzysztof Joñczyk

mgr in¿. Magdalena Kibler

mgr in¿. Marek Krysztoforski

ZAWARTOÆ

SK£ADNIKÓW POKARMOWYCH

W GLEBACH

GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH

Radom 2008

ROLNICTWO EKOLOGICZNE

CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE

ODDZIA£ W RADOMIU

26-600 Radom, ul. Chorzowska 16/18

www.cdr.gov.pl/radom;

www.odr.net.pl/rolnictwo_ekologiczne

e-mail: radom@cdr.gov.pl

Autorzy:

dr hab. Józef Tyburski

Uniwersytet Warmiñsko-Mazurski w Olsztynie

dr Krzysztof Joñczyk

Instytut Uprawy Nawo¿enia i Gleboznawstwa PIB Pu³awy

mgr in¿. Magdalena Kibler, mgr in¿. Marek Krysztoforski

Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddzia³ w Radomiu

Projekt ok³adki:

Danuta Guellard, CDR Radom

@ Copyright by Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddzia³ w Radomiu 2008

ISBN 978-83-60185-47-6

Druk: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddzia³ w Radomiu

ul. Chorzowska 16/18, tel. (0 48) 365 69 00

Nak³ad: 500 egz.

ROLNICTWO EKOLOGICZNE

Spis tre œ ci

Wstêp ...................................................................................................................................... 4

I. ZASADY GOSPODARKI NAWOZOWEJ W ROLNICTWI EKOLOGICZNYM ...... 5

1) Gospodarowanie humusem czy roztworami glebowymi sk³adników

pokarmowych? ............................................................................................................... 5

2) Pochodzenie w³asnych zasobów nawozowych ..................................................... 5

3) P³odozmian a gospodarka nawozowa ..................................................................... 5

4) Nawozowa funkcja miêdzyplonów ............................................................................ 6

5) Dobór rolin w p³odozmianie a bilans próchnicy .................................................... 7

6) Stosowanie nawozów zwierzêcych w p³odozmianie ............................................. 7

7) Racjonalne zagospodarowanie obornika ............................................................... 7

8) Wyjciowy stan ¿yznoci gleby (okres przestawiania,

w³¹czanie nowych pól) ................................................................................................ 8

9) Potrzeby zakupu nawozów z zewn¹trz a bilans sk³adników ............................... 9

10) Stosowanie nawozów mineralnych dozwolonych w rolnictwie

ekologicznym .................................................................................................................. 10

Pimiennictwo ....................................................................................................................... 11

II. NAWO¯ENIE W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM .................................... 12

III. DORADZTWO NAWOZOWE W ROLNICTWI EKOLOGICZNYM .................... 17

Pobieranie prób glebowych ................................................................................................ 17

Pobieranie prób gleb ........................................................................................................... 17

Rolnicze .................................................................................................................................. 18

Warzywnicze ......................................................................................................................... 20

U¿yteczne adresy ............................................................................................................... 24

ROLNICTWO EKOLOGICZNE

WstŒp

Szanowni Czytelnicy!

Oddajemy Wam broszurê, która jest efektem programu doskonalenia doradz-

twa nawozowego w rolnictwie ekologicznym.

Nie ma do tej pory w Polsce ¿adnego programu zaleceñ dotycz¹cych utrzy-

mywania ¿yznoci gleb w rolnictwie ekologicznym. Nie ma zaleceñ dotycz¹cych

wykorzystania wyników analiz glebowych.

Aby przybli¿yæ zasady gospodarki nawozowej, zamieszczamy streszczenie

wyk³adów wyg³oszonych w trakcie realizacji programu. W pierwszym z nich dr hab.

Józef Tyburski, profesor Uniwersytetu Warmiñsko Mazurskiego przybli¿a filozofiê

gospodarowania sk³adnikami nawozowymi w rolnictwie ekologicznym. Pan Profe-

sor obok wieloletniej pracy badawczej ma dowiadczenie w prowadzeniu gospo-

darstwa ekologicznego.

Pan dr Krzysztof Joñczyk z Instytutu Uprawy Nawo¿enia i Gleboznawstwa

PIB w Pu³awach w swoim wyk³adzie wyjania zale¿noci miêdzy gleb¹ a sk³adnika-

mi od¿ywczymi. Pan Doktor prowadzi badania na najstarszym w Polsce dowiad-

czalnym polu ekologicznym w Osinach, gdzie porównywane s¹ cztery systemy pro-

dukcyjne: monokultura, konwencjonalny, integrowany i ekologiczny.

Chc¹c poznaæ przyk³adow¹ zasobnoæ gleb wybranych gospodarstw doko-

nalimy analizy chemicznej próbek gleby a nastêpnie podjêlimy próbê interpretacji

wyników. Interpretacjê wyników przedstawiamy w czêci trzeciej.

ROLNICTWO EKOLOGICZNE

I. ZASADY GOSPODARKI NAWOZOWEJ

W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM

Streszczenie wyst¹pienia na seminarium w Radomiu

Dr hab. Józef Tyburski, prof. UWM

Ambicj¹ ka¿dego rolnika powinno byæ przekazanie ziemi

nastêpcy w lepszym stanie, ni¿ siê j¹ samemu odziedziczy³o.

1) Gospodarowanie humusem czy roztworami glebowymi sk‡ad-

nik ó w pokarmowych?

Tak postawione pytanie w istocie rzeczy odnosi siê do wyboru systemu rolni-

czego rolnictwo ekologiczne czy rolnictwo konwencjonalne. To pierwsze zoriento-

wane jest na gospodarowaniu w³asnymi zasobami nawozowymi oraz d¹¿eniu do

zamykania obiegu sk³adników pokarmowych w obrêbie gospodarstwa. To drugie

za, na wymuszaniu wzrostu rolin poprzez wprowadzanie do gleby du¿ych iloci

³atwo rozpuszczalnych nawozów mineralnych pochodz¹cych z zakupu.

Celem prowadzenia gospodarki nawozowej w rolnictwie ekologicznym jest do-

starczenie substratu organizmom glebowym i tworzenie optymalnych warunków do ich

rozwoju. Celowo u¿yto terminu gospodarka nawozowa, by podkreliæ, i¿ chodzi przede

wszystkim o gospodarowanie w³asnymi nawozami, wytworzonymi we w³asnym gospo-

darstwie, a nie tymi z zakupu. Tym substratem dostarczanym organizmom glebowym

jest przede wszystkim materia organiczna wytworzona we w³asnym gospodarstwie.

St¹d te¿ podstawowymi nawozami w rolnictwie ekologicznym s¹: obornik, gnojówka

(ewentualnie równie¿ gnojowica), komposty, nawozy zielone i resztki po¿niwne.

2) Pochodzenie w‡asnych zasob ó w nawozowych

D¹¿enie do zamykania obiegu sk³adników pokarmowych w obrêbie gospodar-

stwa najlepiej oddaje zasada równowagi paszowo-nawozowej, rozumianej jako wa-

runek wstêpny podnoszenia ¿yznoci gleby. Zasada ta oznacza, i¿ wiêkszoæ pasz

powinna byæ wytwarzana w obrêbie gospodarstwa, dziêki czemu iloæ powsta³ych

nawozów naturalnych nie przekroczy mo¿liwoci ich racjonalnego i bezpiecznego wy-

korzystania. Obsada zwierz¹t nie mo¿e przekroczyæ 2,0 sztuk du¿ych (SD) na 1 ha

u¿ytków rolnych, wobec czego iloæ azotu zawarta w nawozach naturalnych nie prze-

kroczy 170 kg/ha. To ostatnie jest wymogiem Ustawy o nawozach i nawo¿eniu oraz

Dyrektywy azotanowej (dyrektywa Rady EWG 91/676 z dnia 12.12.1991r.) Jednak-

¿e za optymaln¹ obsadê zwierz¹t uwa¿a siê wartoæ rzêdu 0,6-0,8 SD na ha u¿ytków

rolnych (GRANSTEDT, 2006). Mo¿na wówczas wyprodukowaæ w gospodarstwie od-

powiedni¹ iloæ pasz i ció³ki dla zwierz¹t, a jednoczenie przeznaczyæ pewne po-

wierzchnie pod uprawê rolin przeznaczonych na ¿ywienie ludzi (na sprzeda¿).

3) P‡odozmian a gospodarka nawozowa

Kolejnym warunkiem dobrej gospodarki nawozowej jest powi¹zanie jej z p³o-

dozmianem, który w gospodarstwie ekologicznym pe³ni dwie zasadnicze funkcje:

ROLNICTWO EKOLOGICZNE

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: