WYKLAD II.doc

WYKŁAD II

25.11.2007

PRAWO PODATKOWE

System podatkowy to uporządkowany zbiór podatków, które występują na danym terenie w danym czasie.

W tym systemie istnieją różnego rodzaju klasyfikacje podatków.

I.                    kryterium przedmiotowe

II.                 kryterium podmiotowe

III.              kryterium czasowe

I. Klasyfikacja podatków ze względu na kryterium przedmiotowe:

1.      podatki przychodowe

2.      podatki dochodowe

3.      podatki konsumpcyjne

4.      podatki majątkowe

Podatki przychodowe- stanowią podstawowe źródło dochodów budżetowych. Podatki te cechuje tzw. przerzucalność, tzn. że są one przenoszone na nabywców w cenach towarów lub usług.

W Polsce do podatków przychodowych należą:

1. VAT
2. podatek akcyzowy ( w części)
3. podatek od czynności cywilno-prawnych

Podatki dochodowe – są to podatki bezpośrednie, osobiste. Obciążają one wyniki działalności podatnika i nie można ich przenieśćna inny podmiot.

Zalicza się do nich:

1.      podatek dochodowy od osób fizycznych

2.      podatek dochodowy od osób prawnych

3.      zryczałtowany podatek dochodowy od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tj. karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, ryczałt od przychodów osiąganych przez osoby duchowne z tyt. pełnienia posług duszpasterskich)

Podatki konsumpcyjne – do podatków tych należą:

1.      podatek od posiadania psa

2.      podatek akcyzowy

3.      podatek od gier

Podatki majątkowe –  opodatkowaniu podlega tutaj sam fakt posiadania składników majątkowych. Są to podatki, które stanowią dochody budżety gmin.

Do podatków majątkowych zalicza się:

1.      podatek od środków transportowych

2.      podatek od nieruchomości

3.      podatek leśny

4.      podatek rolny (z tym, że nie można go jednoznacznie przyporządkować do grupy podatków majątkowych, gdyż w pewnych sytuacjach przybiera on postać podatku przychodowo-majątkowego, co wiąże się ze specyfiką prowadzenia gospodarstwa rolnego)

5.      podatek od spadków i darowizn

6.      podatek od czynności cywilno-prawnych (PCC)

Podatek rolny – to podatek który reguluje ustawa o podatku rolnym z dnia 15.11.1984 roku Dz. U. z 1984 r. nr  52 pozycja 268.

Podatek leśny – reguluje ustawa z dnia 30.10.2002 r. o podatku leśnym Dz. U. z 2002 r. nr 200 poz. 1682.

Podatek od nieruchomości reguluje ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12.01.1991 roku Dz. U. z 2006 roku nr 121, poz. 844

Art. 1.  Ustawa normuje:
 1) podatek od nieruchomości;
 2) podatek od środków transportowych;
 3) podatek od posiadania psów;
 4) opłatę targową;
 5) opłatę miejscową;
 5a)  opłatę uzdrowiskową;
 6) (skreślony)

SYSTEMY PODATKOWE             

- są różne w różnych państwach..

1.      system wartościowy

2.      system powierzchniowy

3.      system mieszany

4.      brak opodatkowania- państwa nie stosujące podatku od nieruchomości – państwa po rozpadzie byłego Związku Radzieckiego oraz Norwegia.

SYSTEM WARTOŚCIOWY – to system, w którym nieruchomości są  opodatkowane biorąc pod uwagę ich wartość realną albo ustaloną dla celów podatkowych, czyli tzw. wartość fiskalną.

Jest ona ujawniana w katastrach (rejestrach nieruchomości).

Ustala się ich wartość i wpisuje się w te rejestry z których korzysta potem Urząd Skarbowy.

W tym systemie rozróżnia się dwa modele:

1. model niemiecki ,  w którym kataster zawiera wszystkie informacje dotyczące nieruchomości i zastępuje inne ewidencje w tym także księgi wieczyste. W tym modelu nieruchomości powinny mieć ustaloną wartość rynkową.
2. model francuski, w którym kataster fiskalny – ewidencja prowadzona jest wyłącznie dla celów podatkowych, dla tych celów także ustalona jest wartość nieruchomości. Przyjmuje się średnią wartość rynkową w obrocie nieruchomościami najczęściej w poprzednim roku na okres 4 letniej kadencji władz.
3. system w którym nakłada się tzw. siatkę przeliczników ze względu na warunki lokalizacyjne, uciążliwe itp., które przesądzają o tym, że w danej dzielnicy ustala się taki  a taki wskaźnik. Rada Gminy na swoim terenie wprowadza wskaźniki przeszacowania do średnich cen rynkowych. Średnia cena dla poszczególnych terenów może być zmieniona przez biegłego rzeczoznawcę. Taką wartość wprowadza się do katastru. W Irlandii – podana wartość nieruchomości jest jednakowa do podatku, ubezpieczenia i przyszłych transakcji sprzedaży. Zbywając tam nieruchomość nie można wziąć więcej niż 110 % wartości zadeklarowanej do celów podatkowych.

SYSTEM POWIERZCHNIOWY – to system można by powiedzieć najbardziej prymitywny.

Za podstawę opodatkowania przyjmuje się powierzchnię nieruchomości.

Powierzchnia    x    stawka    =    kwota podatku

Występuje w państwach Europy Środkowej i Wschodniej.

Jest on najmniej kosztowny.

SYSTEM MIESZANY - -to system w którym wykorzystuje się elementy systemu powierzchniowego i wartościowego. Jest wykorzystywany w Polsce w zakresie podatku od nieruchomości.

Dla niektórych elementów wykorzystuje się wartość a w niektórych powierzchnię wyrażoną w jednostkach. Podatnik określa wartość nieruchomości.

SYSTEM W KTÓRYM NIE STOSUJE SIĘ PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI - obejmuje państwa, które utworzyły się po rozpadzie Związku Radzieckiego(Białoruś, Ukraina) .

Podatku od nieruchomości nie  pobiera się także w Norwegii. Jest to kraj bogaty w surowce naturalne i stać go na to aby nie pobierać takiego podatku.

UWAGA!

KAŻDE PAŃSTWO MA PRAWO WYBORU W ZAKRESIE PODATKÓW OD NIERUCHOMOŚCI.

UNIA EUROPEJSKA NIE NARZUCA SWOJEJ WOLI.

Trzy rodzaje podatków

1.      podatek rolny – klasa gruntów

2.      podatek leśny – symbol L

3.      podatek od nieruchomości – nie jest to grunt i nie jest to las

Każdy z  powyższych podatków  podlega odrębnemu opodatkowaniu.

PODATEK ROLNY –

reguluje go
Ustawa z 15.11.1984 roku o podatku rolnym.

Wg tej ustawy:

Art. 1

Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Konstrukcja podatku rolnego

Podmiot

1.      osoby fizyczne

2.      osoby prawne

3.      jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej

4.      Dla osób fizycznych wójt , burmistrz, prezydent miasta wydaje decyzję, natomiast pozostałe podmioty dokonują samoopodatkowania – z mocy prawa.

Przedmiot:

1.      własność

2.      samoistne posiadanie

3.      użytkowanie wieczyste

4.      posiadanie gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa Lu JST.

Podatek rolny pobierany od gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne.

Podstawa opodatkowania

1.      dla gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego powierzchnia użytkowa w hektarach przeliczeniowych

2.      dla pozostałych gruntów powierzchnia rzeczywista w hektarach

Gospodarstwo Rolne

Art. 2

1.      Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
 

W ustawie została zawarta tabela do przeliczenia podatku uwzględniająca 3 elementy:

1.      klasę bonitacyjną użytków rolnych (I-VI z tym, że klasa III i IV ma podgrupy). Razem jest ich 10 klas

2.      okręgi podatkowe – ustala się 4 okręgi podatkowe, do których zalicza się gminy oraz miasta w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych.  Z ewidencji wynika jaki jest rodzaj i klasa gruntu.

Dla pozostałych gruntów podstawą jest powierzchnia w ha rzeczywistych wynikająca z ewidencji.

Art. 5

1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Izb Rolniczych, w drodze rozporządzenia, zalicza każdą gminę, miasto oraz dzielnicę miasta do jednego z czterech okręgów podatkowych, kierując się kryteriami określonymi w art. 4 ust. 4.
 

STAWKA PODATKOWA

Art. 6

1. Podatek rolny za rok podatkowy wynosi:

1) od 1 ha przeliczeniowego gruntów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 - równowartość pieniężną 2,5 q żyta,

2) od 1 ha gruntów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 - równowartość pieniężną 5 q żyta

- obliczone według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy

2.      Średnią cenę skupu, o której mowa w ust. 1, ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału.
 

Rada Gminy może w drodze uchwały obniżyć cenę skupu żyta dla celów podatkowych, nie może jednak obniżyć współczynnika ustalonego dla celów podatkowych.

Art.6

3. Rady gmin są uprawnione do obniżenia cen skupu określonych w ust. 2, przyjmowanych jako podstawa obliczania podatku rolnego na obszarze gminy.

Średnia cena skupu żyta, to cena, która jest stawką stałą kwotową opartą o przelicznik równowartości pieniężnej kwintala żyta.

Dla gospodarstw rolnych  cena  = 2,5 kwintala

Dla pozostałych cena  = 5 kwintali

1 q = dt

Kwintal = dt

.

Władztwo podatkowe oznacza, że stawka jest stała, natomiast Gmina Może ją obniżyć w drodze uchwały.

Rada Gminy uchwala wzory formularzy deklaracji i informacji na podatek rolny. Sytuacja podatników jest zróżnicowana. Jest identyczna jeśli  chodzi o formę organizacyjną.

OBOWIĄZEK PODATKOWY

Art. 6a

1.      Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

2. Obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

3. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał ten obowiązek.

4. Jeżeli w ciągu roku podatkowego grunty gospodarstwa rolnego zostały zajęte na prowadzenie innej działalności gospodarczej niż działalność rolnicza lub po zaprzestaniu prowadzenia tej działalności przywrócono na tych gruntach działalność rolniczą albo z innych powodów powierzchnia uległa zmniejszeniu lub zwiększeniu, kwota należnego podatku rolnego ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ta zmiana.

4a. Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).
 

Zróżnicowany  system podatków

Art.6

5. Osoby fizyczne, z zastrzeżeniem ust. 10, są obowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informacje o gruntach, sporządzone na formularzach według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku rolnego, lub o zaistnieniu zmian, o których mowa w ust. 4.
 

1.      osoby fizyczne składają informacje o stanie posiadania na podstawie której corocznie Wójt/Burmistrz/Prezydent -  dokonuje wymiaru podatku, ustalając jego wysokość w decyzji. O wszelkich zmianach w stanie posiadania podatnik winien powiadomić właściwy UG.

Art.6

6. Podatek rolny na rok podatkowy od osób fizycznych, z zastrzeżeniem ust. 10, ustala, w drodze decyzji, organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach d...