leki immunopresyjne.doc

Leki immunosupresyjne

Leki immunosupresyjne mają różne mechanizmy działania, ale statecznym efektem jest zmniejszenie aktywności układu immunologicznego i hamowanie procesów zapalnych. Ich działanie polega na immunomodulacji a nie na efekcie cytotoksycznym.

Leki immunosupresyjne stosowane w dermatologii

Kortykosteroidy

Cykolsporyna A

Antybiotyki makrolidowe (takrolimus)

Leki alkilujące

Inhibitory syntezy zasad purynowch i pirymidynowych

KORTYKOSTEROIDY

Działanie immunosupresyjne: prednizon, prednizolon, metyloprednizolon

Działanie p/zapalne i p/obrzękowe: triamcinolon, deksametazon

Równoważniki siły działania

Prdnizon                                           5mg

Prednizolon                                          5mg             

Metyloprednizolon                            4mg

Triamcinolon                                          4mg

Deksametazon                                          1mg

Hydrokortyzon                                          20mg

Mechanizm działania

-          regulują aktywność 10- 100 genów

-          hamują powstawanie IL 1,3,4,5,8, TNF alfa, GM-CSF, i efekt działania IL2 i TNF alfa

-          zmniejszają ekspresją antygenów MHC i cząstek adhezyjnych

-          hamują hemotaksję i fagocytozę

-          zmniejszają ztężenie IgA, IgG, IgM

CYKLOSPORYNA A

-          hamuje wydzielanie IL 2

-          hamuje syntezę IL 3, IL 4, TNF alfa, INF gamma

-          wpływa na komórki w fasie G0 i wczesnej G1

-          hamuje reakcję GVH (najsilniej ze znanych leków)

-          pośrednio zmniejsza stężenie przeciwciał

TAKROLIMUS

-          in vivo efekt immunosupresyjny do 100 razy silniejszy niż CyA

-          hamuje wydzielanie IL 2

-          hamuje syntezę INF gammma, TNF alfa

-          hamuje reakcję GVH (słabiej niż CyA)

-          pośrednio zmniejsza stężenie przeciwciał

AZATIOPRYNA

-          antagonista puryn

-          blokuje syntezę DNA i RNA

-          zmniejsza zdolność podziałów komórek szybko dzielących się, głównie komórek układu immunologicznego (limfocyty T, B, monocyty, komórki NK, granulocyty)

MYKOFENOLAN MOFETILU

-          hamuje syntezę puryn

-          wpływa wybiórczo na limfocycty T i B

-          zmniejsza ilość cząstek adhezyjnych

-          nie zmienia produkcji cytokin

METOTREKSAT

-          antagonista kwasu foliowego

-          hamuje syntezę nukleotydów DNA i RNA

-          wpływa na komórki w fazie S cyklu komórkowego

HYDROKSYMOCZNIK

-          upośledza syntezę DNA

-          uszkadza DNA (translokacje, fragmentacje chromosomów)

-          działa na komórki w fazie S i G1 cyklu komórkowego

CYKLOFOSFAMID

-          wywiera działanie alkilujące na DNA, białka enzymatyczne i strukturalne

-          wpływa na komórki w fazie S cyklu komórkowego

-          hamuje głównie limfocyty B, a wśród T limfocyty TS

-          hamuje syntezę przeciwciał

LEKI IMMUNOSUPRESYJNE WSKAZANIA

-          autoimmunologiczne choroby pęcherzowe

-          choroby tkanki łącznej

-          łuszczyca

-          łupież czerwony mieszkowy

-          liszaj płaski

-          GVHD

-          TEN

-          Rumień wielopostaciowy w tym zespół Stevens- Johnsona

-          azs i wybrane postacie wyprysku

-          zapalenie naczyń w tym piodermia zgorzelinowa

-          zespół Sweeta

-          łysienie plackowate

Legenda:

S - leczenie standardowe

W - leczenie do rozważania tylko w szczególnych przypadkach (np. o ciężkim przebiegu, po wykazaniu 

       nieskuteczności leczenia standardowego)

puls - możliwość stosowania terapii w pulsach

* - zawsze łącznie z kortykosteroidami

! - z dużą ostrożnością (nefrotoksyczność lub inne działanie niepożądane)

1 SCLE - subacute cutaneus lupus erythematosus - podostra skórna postać tocznia rumieniowatego

(*) - względne wskazani do łączenia z kortykosteroidami

( ) - w nawiasach podano dawkę jeśli jest większa od standardowo stosowanej

2 - przewlekła samoistna plamica małopłytkowa oporna na leczenie