Artur Schopenhauer erystyka. sztuka prowadzenia sporów (twarda oprawa) full version.pdf
(
5169 KB
)
Pobierz
podstawa wszelkiej dialektyki
1
Uogólnienie. Sprawić, by twierdzenie
przeciwnika przekroczyło swą natural-
ną granicę, zinterpretować je jak najo-
gólniej, nadać mu jak najszerszy zakres i uczynić prze-
sadnym; natomiast własne twierdzenie ograniczyć
maksymalnie co do sensu, zadbać o to, by miało ono jak
najwęższy zakres, albowiem im ogólniejszy charakter
posiada poszczególne twierdzenie, tym częściej zostaje
ono zakwestionowane. Środkiem zaradczym jest ścisłe
sformułowanie
puncti
30
bądź
status controversiae
31
.
PRZYKŁAD 1.
Powiedziałem: „Anglicy są
pierwszym narodem w dziedzinie dramatu”. Prze-
ciwnik postanowił zastosować instancję i odparł:
„Jak wiadomo, w muzyce, a więc także w dzie-
dzinie opery, nie zdołali oni niczego dokonać”.
Odparłem atak przypomnieniem, „iż muzyka
nie mieści się w pojęciu dramaturgii, to ostatnie
30
Punktu —
przyp. red.
31
Stanu sporu —
przyp. red.
42
podstawa wszelkiej dialektyki
obejmuje bowiem tylko tragedię i komedię”, o czym
mój adwersarz doskonale wiedział, ale po prostu
spróbował tak uogólnić moje twierdzenie, ażeby
dotyczyło ono wszelkich inscenizacji teatralnych,
a więc także operowych, a więc również muzycz-
nych, i uczynił to, by zapewnić sobie nade mną
zwycięstwo. Niech natomiast własne twierdzenie
zostanie zawężone bardziej, niż to leżało w na-
szym pierwotnym zamiarze — o ile użyte słowa
pozwalają na taki zabieg.
PRZYKŁAD 2.
A mówi: „Traktat pokojowy
z 1814 roku przywrócił niezależność również
wszystkim niemieckim miastom hanzeatyckim”.
Z ust B pada
instantia in contrarium
, iż Gdańsk
został przez ten traktat pozbawiony niezależno-
ści przyznanej przez Bonapartego. Dyskutant
A ratuje się tak oto: „Powiedziałem: »wszystkim
niemieckim miastom hanzeatyckim«, a Gdańsk
był polskim miastem w Hanzie”. Tego fortelu
uczy już Arystoteles w
Topikach
(VIII, 12,11).
PRZYKŁAD 3.
Lamarck (
Philosophie zoologi-
que
) odmawia polipom wszelkich odczuć, po-
43
podstawa wszelkiej dialektyki
nieważ te zwierzęta nie mają nerwów. Wszakże
niewątpliwie postrzegają one, przenosząc się
bowiem z gałęzi na gałąź, podążają tam, skąd
pada światło, a ponadto dopadają łupu. Dlate-
go też uważano, że masa nerwów rozkłada się
u nich równomiernie w masie całego ciała, nie-
jako stapia się z nią; polipy zapewne postrzega-
ją, ale brak im odrębnych narządów zmysłów.
Ponieważ to domniemanie przeczy założeniu
Lamarcka, jego argumentacja przedstawia się
tak oto: „Wszystkie części ciała polipa musiałyby
w takim przypadku posiadać zdolność do wszel-
kich odczuć, a także do poruszania się, wyraża-
nia woli, myślenia; polip byłby więc w każdym
punkcie swego ciała obdarzony wszystkimi
narządami najdoskonalszego zwierzęcia, każ-
dy punkt mógłby widzieć, czuć zapach i smak,
słyszeć itd., a nawet myśleć, formułować sądy
i wnioski — każda cząstka jego ciała byłaby
doskonałym zwierzęciem i polip jako taki góro-
wałby nad człowiekiem, ponieważ każda cząst-
ka organizmu polipa posiadałaby te zdolności,
którymi dysponuje człowiek, o ile jest istotą
44
podstawa wszelkiej dialektyki
w pełni ukształtowaną. Ponadto nic nie stałoby
na przeszkodzie, aby to, co twierdzi się o poli-
pie, odnieść również do istoty najmniej dosko-
nałej, a mianowicie do monady, oraz do roślin,
które wszak także żyją, itd.”. Autor używający
takich dialektycznych forteli daje do rozumie-
nia, że w głębi ducha ma świadomość niesłusz-
ności własnych argumentów. Skoro bowiem
powiedziano: „cały ich organizm wykazuje
wrażliwość na światło, funkcjonuje więc tak,
jakby posiadał nerwy”, przypisuje on całemu
ciału umiejętność myślenia.
2
Posłużyć się homonimią, aby sformu-
łowane twierdzenie odnieść do czegoś,
co z kwestią, o której jest mowa, wiąże się
poprzez identyczne słowo, a poza tym ma z nią niewiele
albo zgoła nic wspólnego, następnie zaś w błyskotliwy
sposób obalić owo twierdzenie, ażeby uchodzić za tego,
45
Plik z chomika:
AGAPE_AGAPE
Inne pliki z tego folderu:
autocad 2005 i 2005 pl full.pdf
(22413 KB)
intensywny kurs przywództwa. szybki program rozwoju zdolności przywódczych full.pdf
(9732 KB)
płytki umysł. jak internet wpływa na nasz mózg helion.pdf
(34503 KB)
analiza statystyczna. microsoft excel 2010 pl cała książka.pdf
(27781 KB)
matematyczne-szkielko-i-oko.-mniej-i-bardziej-powazne-zastosowania-matmy full scan.pdf
(28897 KB)
Inne foldery tego chomika:
! # Wrzucone - sprawdzone i pełne Ebooki #
! # Wrzucone - sprawdzone i pełne Ebooki #(1)
! # Wrzucone - sprawdzone i pełne Ebooki #(10)
! # Wrzucone - sprawdzone i pełne Ebooki #(2)
! # Wrzucone - sprawdzone i pełne Ebooki #(3)
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin