Jerzak M., Kołodziej J. - Pomoc społeczna. Skutki finansowe dla budżetu państwa wynikające ze zmiany ustawy o pomocy społecznej oraz innych ustaw dotyczących zabezpieczenia społecznego (2005).pdf

(294 KB) Pobierz
MiS_186
MATERIA¸Y I STUDIA
Zeszyt nr 186
Pomoc spo∏eczna
Skutki finansowe dla bud˝etu paƒstwa wynikajàce
ze zmiany ustawy o pomocy spo∏ecznej oraz innych
ustaw dotyczàcych zabezpieczenia spo∏ecznego
Jerzak Maria
Ko∏odziej Joanna
Warszawa, styczeƒ 2005 r.
41775475.002.png
Materia∏ opracowany by∏ w okresie VI-VIII 2004 r., tj. w czasie prac nad szeregiem zmian ustaw
w zakresie zabezpieczenia spo∏ecznego. Do kalkulacji skutków finansowych dla bud˝etu paƒstwa,
jakie wynika∏yby z dokonanych i planowanych zmian w tym zakresie, przyj´te zosta∏y aktualne
wówczas (tj. za 2003 i I kw. 2004 r.) dane i prognozy zewn´trzne.
Projekt graficzny:
Oliwka s.c.
Sk∏ad i druk:
Drukarnia NBP
Wyda∏:
Narodowy Bank Polski
Departament Komunikacji Spo∏ecznej
00-919 Warszawa, ul. Âwi´tokrzyska 11/21
tel. (22) 653 23 35, fax (22) 653 13 21
© Copyright Narodowy Bank Polski, 2005
Materia∏y i Studia rozprowadzane sà bezp∏atnie.
Dost´pne sà równie˝ na stronie internetowej NBP: http://www.nbp.pl
41775475.003.png
Spis treÊci
Spis treÊci
Spis tabel i wykresów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
Streszczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
1. G∏ówne aspekty zabezpieczenia spo∏ecznego w Polsce . . . . . . . . . . . . . . .7
2. Najwa˝niejsze zmiany w ustawie o pomocy spo∏ecznej . . . . . . . . . . . . . . .9
3. Skutki finansowe wynikajàce ze zmiany ustawy o Êwiadczeniach
z pomocy spo∏ecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
4. Kalkulacja skutków finansowych wynikajàcych ze zmiany przepisów
ustawy o emeryturach i rentach z FUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
5. Ocena prognozy wydatków na pomoc spo∏ecznà przedstawionej
w uzasadnieniu do projektu ustawy bud˝etowej na 2005 r. . . . . . . . . . . .18
6. Propozycje po˝àdanych zmian w funkcjonowaniu pomocy spo∏ecznej . . .20
7. Zakoƒczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
8. Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
MATERIA¸Y I STUDIA – ZESZYT 186
3
41775475.004.png
Spis tabel i wykresów
Spis tabel i wykresów
Ta bela 1: Najwa˝niejsze rodzaje Êwiadczeƒ niezale˝nie od êróde∏ finansowania . . . . . . .7
Tabela 2: Podstawowe Êwiadczenia z Funduszu Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
Tabela 3: Dynamika liczby Êwiadczeniobiorców i wysokoÊç niektórych Êwiadczeƒ
w 2003 r. niezale˝nie od formy finansowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
Tabela 4: Przeci´tny miesi´czny zasi∏ek z pomocy spo∏ecznej oraz d∏ugoÊç okresu
pobierania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Ta bela 5: Âwiadczenia pieni´˝ne z pomocy spo∏ecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
Tabela 6: Szczegó∏owe za∏o˝enia do kalkulacji efektów zmian ustawy o pomocy
spo∏ecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Tabela 7: Skutki zmian ustawy o pomocy spo∏ecznej i wp∏yw tych zmian na wydatki
ze Êwiadczeƒ rodzinnych w 2004 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
Ta bela 8: Kalkulacja wydatków z pomocy spo∏ecznej w latach 2004-2005 . . . . . . . . . .13
Tabela 9: Racjonalizacja wydatków na renty na skutek ponownych orzeczeƒ
o przyznanie renty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
Tabela 10: Prognoza Êredniej miesi´cznej liczby rencistów niezdolnych do pracy
w latach 2004-2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Tabela 11: Prognoza Êredniej miesi´cznej liczby rencistów otrzymujàcych renty
rodzinne w latach 2004-2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Tabela 12: Kalkulacja kwoty rent z tytu∏u niezdolnoÊci do pracy przy za∏o˝eniu ich
weryfikacji oraz przy uwzgl´dnieniu zmiany zasad waloryzacji . . . . . . . . . .16
Tabela 13: Wydatki na pomoc spo∏ecznà wg uzasadnienia do projektu ustawy
bud˝etowej na 2005 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
Tabela 14: Wdra˝ane i planowane (w trakcie opracowywania) przez rzàd formy
pomocy spo∏ecznej w celu poprawy efektywnoÊci systemu zabezpieczenia
spo∏ecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
Tabela 15: Propozycje dodatkowych rozwiàzaƒ zmierzajàcych do zwi´kszenia
efektywnoÊci pomocy spo∏ecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
Wykres 1: Schemat waloryzacji rent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Wykres 2: Schemat blokowy weryfikacji rent w latach 2004-2006 . . . . . . . . . . . . . . . .16
Wykres 3: Struktura wydatków na pomoc spo∏ecznà w latach 2004-2005 . . . . . . . . . .19
4
Narodowy Bank Polski
41775475.005.png
Streszczenie
Streszczenie
W artykule omówione zosta∏y najwa˝niejsze zmiany wynikajàce z nowej ustawy o pomocy
spo∏ecznej oraz z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeƒ Spo∏ecznych.
Przeprowadzona zosta∏a kalkulacja skutków finansowych dla bud˝etu paƒstwa wynikajàcych z tych
zmian oraz ocena planowanych przez rzàd wydatków na pomoc spo∏ecznà przedstawionych
w uzasadnieniu do projektu ustawy bud˝etowej na 2005 r. Nowa ustawa o pomocy spo∏ecznej
wprowadza od 1 maja 2004 r. nie tylko nowe rodzaje zasi∏ków, ale równie˝ ich wysokoÊç, nowe
kryteria dochodowe dla osób ubiegajàcych si´ oraz zasady ich weryfikacji. Wed∏ug przeprowadzo-
nej kalkulacji zmiana ta spowodowa∏a obni˝enie wydatków Êwiadczonych zgodnie z ustawà o po-
mocy spo∏ecznej, powodujàc równoczeÊnie wzrost wydatków ze Êwiadczeƒ rodzinnych.
Kalkulacja skutków wynikajàcych z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS
uwzgl´dnia wy∏àcznie skutki finansowe wynikajàce ze zmian sposobu waloryzacji rent, a tak˝e we-
ryfikacji rent z tytu∏u niezdolnoÊci do pracy, pomimo, i˝ zmiany dotyczàce weryfikacji nie zosta∏y
przyj´te przez Sejm. W przeprowadzonej analizie zak∏ada si´, ˝e pomimo odrzucenia przez Sejm
zmian, które umo˝liwia∏yby weryfikacj´ rent, Êwiadczenia te mogà byç kontrolowane na podstawie
dotychczas obowiàzujàcych przepisów.
W artykule omówione zosta∏y równie˝ planowane przez rzàd dalsze zmiany oraz nowe roz-
wiàzania sugerowane przez autorów w zakresie poprawy efektywnoÊci systemu pomocy spo∏ecz-
nej. Do dzia∏aƒ paƒstwa w tym obszarze powinny byç, zdaniem autorów, w∏àczone zarówno rodzi-
ny, osoby wymagajàce wsparcia, jak i organizacje pozarzàdowe. G∏ównym celem pomocy
spo∏ecznej powinno byç doprowadzenie do tego, aby korzystajàcy z tej pomocy mogli si´ od niej
uniezale˝niç i samodzielnie egzystowaç.
MATERIA¸Y I STUDIA – ZESZYT 186
5
41775475.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin