Uczenie tego, co jest ważne. Postępowanie z dziećmi z zespołem Aspergera.pdf

Czyż świat nie byłby lepszym miejscem, gdyby nasze dzieci "ślepo" polegały na naszym każdym

słowie? Gdyby podziwiały naszą mądrość i żyły po to, aby robić wszystko to, co im każemy?

Pewnie nie, ale przyjemnie jest tak myśleć. A to kusząca perspektywa, aby spróbować przekazać im

"kamienie" naszej mądrości, ilekroć poproszą nas o radę. Często robimy tak, jakbyśmy przyczepiali

naszym dzieciom kartki "przekaż dalej", spodziewając się, że każdą z nich będą miały zawsze pod

ręką, aby móc je wyciągnąć i znaleźć dokładne rozwiązanie w odpowiednim czasie. Gdyby to tylko

było takie proste...

Zespół Aspergera, syndrom Aspergera, "autyzm inteligentny" (DSM-IV 299.80) jest to

zaburzenie mieszczące się w spektrum autyzmu, jest jedną z pięciu chorób należących do

spektrum PDD ( Pervasive Developmental Disorders ) czyli całościowego zaburzenia rozwoju.

Do PDD należą również m.in. autyzm wczesnodziecięcy oraz słabiej poznane zaburzenie

semantyczno-pragmatyczne (SPD).

Zaburzenie to obejmuje przede wszystkim upośledzenie umiejętności społecznych, trudności w

akceptowaniu zmian i sprawność (elastyczność) myślenia oraz szczególnie pochłaniające

zainteresowania, natomiast rozwój mowy przebiega prawidłowo (w przeciwieństwie do autyzmu

wczesnodziecięcego).

Ludzie cierpiący na niego przypominają osoby z autyzmem pod tym względem, że od wczesnego

dzieciństwa występuje u nich ten sam rodzaj upośledzeń, wyróżniają się jednak o wiele większą

elokwencją i lepszą adaptacją społeczną, a z powodu swych niezwykłych zainteresowań częściej

uchodzą za ekscentryków niż za ludzi o zaburzonej osobowości. Więcej...

Źródło: Wikipedia

Czy zawsze więc musimy reagować frustracją na sytuację, gdy zrobią coś, czego im zabroniliśmy -

lub gdy nie zrobią czegoś, czego oczekiwaliśmy? Wydaje mi się, że dla wielu dzieci, dostawanie

porady ad hoc , gdy tylko zaświta ona w głowach ich rodziców jest jak przywalenie górą kamyków

żwirowych. Małe kamyki są irytujące, a większość z nich i tak się odbija. Porównanie to przyszło

mi do głowy podczas rozmowy, którą ja i żona odbyliśmy z naszym synem w ostatni dzień jego

przerwy zimowej. Nasze umysły rozsadzało wręcz od wszystkich pomysłów i "dobrych rad" dla

Drew, dzięki którym mógłby poprawić swoje nawyki dotyczące nauki, utrzymywać swój pokój w

czystości, składać inaczej swoją bieliznę... i tak dalej, i tak dalej.

Wyciągnęliśmy swoje proce do strzelania "kamykami" i zaczęliśmy bombardować naszego syna

informacjami - aż w końcu opamiętaliśmy się i zeszliśmy na ziemię. Nim napięcie opadło,

omówiliśmy z nim tylko kilka najważniejszych rzeczy, które powinien zmienić i zaproponowaliśmy

praktyczne sposoby na wprowadzenie zmian.

To w dużej mierze było zgodne ze sposobem, w jaki jego umysł absorbuje informacje. Podobnie jak

wielu dzieciom, z trudem przychodzi mu wyzbycie się pewnych, utrwalanych przez długi czas

nawyków. Nawyk jest jakby szablonem w głowie. Jeśli chcesz zmienić zachowanie, musisz od

nowa utworzyć szablon - a to wymaga czasu i pracy.

Rozsądne jest, aby wybrać najważniejszy nawyk, który chcesz wdrożyć dziecku - lub którego

chcesz go oduczyć - i skoncentrować się tylko nad tym jednym na raz. Jedną z rzeczy, nad którą

pracowaliśmy w czasie ostatniej przerwy semestralnej Drew było używanie poczty elektronicznej.

Korzystanie z komunikatora internetowego i rozmawianie z przyjaciółmi weszło mu już w krew,

często jednak nie pamiętał o tym, aby systematycznie sprawdzać swoją pocztę. Było to nie tylko

frustrujące dla nas, jako rodziców, ale - dodatkowo - mogło mu przysporzyć kłopotów w szkole.

Nauczyciele i administracja jego uczelni często komunikują się ze studentami, poprzez e-maile.

Niesprawdzanie poczty, mogło więc spowodować, że nie będzie wiedział o zmianie w zadanej

pracy do wykonania lub o ogłoszeniu szkolnym. Wpadliśmy na rozwiązanie, aby wysyłać mu e-

maile już podczas przerwy semestralnej i przypominać systematycznie, aby codziennie sprawdzał

pocztę. Gdy odwiozłem go z powrotem na uczelnię, ustawiliśmy też jego komputer tak, aby

samoczynnie odbierał pocztę po każdorazowym włączeniu - jako "przypominacz" o tym, żeby

sprawdzać pocztę.

Moja żona i ja byliśmy wniebowzięci, kiedy zaczął w terminie odpowiadać na nasze wiadomości - a

prawdziwą przyjemność sprawiło nam, gdy zaczął pisać do nas swoje własne. Nie szczędziliśmy

mu pochwał w odpowiedzi.

To również bardzo istotne. Czasem łatwo jest stosować metodę - której nazwa przyszła mi do

głowy w okresie, gdy pracowałem dla firmy telekomunikacyjnej - "raportowania wyjątków".

Oznaczało ono dostarczanie raportu tylko wtedy, gdy coś poszło nie tak. Jeśli twoje dziecko słyszy

z twoich ust wyłącznie uwagi odnoszące się do tego, co powinno w swym zachowaniu zmienić,

prawdopodobnie nie sprawia mu to przyjemności. Ty także możesz wyjątkowo się "nakręcić".

Odkryliśmy, że najważniejszymi rzeczami, nad którymi chcemy popracować z Drew było dbanie o

bezpieczeństwo oraz upominanie się o własne racje. Kwestie bezpieczeństwa, oprócz unikania

fizycznego zagrożenia, dotyczyły jeszcze innych spraw. Rozmawialiśmy z nim na temat przekrętów

oraz o tym, żeby nie podawać przez internet swoich danych osobowych lub finansowych.

Omówiliśmy też kwestię stosunku do nauczycieli, tak, aby miał pewność, że rozumie zadanie i

wiedział, co jest mu potrzebne do najlepszego wykonania zadania.

I, owszem, wolelibyśmy, gdyby jego pokój był porządniejszy i czystszy, ale tak długo dopóki nie

hoduje w nim śmiertelnych pałeczek E. coli lub tyfusu, nie będziemy mu urządzać

niespodziewanych inspekcji. Powiedzonka: "trzymaj swój mundurek" oraz "nie przepoć małych

rzeczy" mają swoje korzenie w uzasadnianiu ustnym. Pomyśl o umiejętnościach, które będą

najważniejsze dla samodzielnego zamieszkania twojego syna lub córki. To prawdopodobnie

najbardziej istotne rzeczy, nad którymi musicie wspólnie popracować. A o wiele łatwiej - jak

zdążyliśmy się przekonać - jest przekazać tą wiedzę jeszcze wtedy, gdy dziecko mieszka w domu

rodzinnym.

Bezcenne są także próby praktyczne. Mówienie dziecku, jak coś ma wykonać blednie w

porównaniu z tym, aby spróbowało wykonać to samemu. Wiele dzieci potrzebuje też rozłożenia

skomplikowanych zadań na kilka prostych kroków. Na przykład kupowanie w sklepie wymaga:

1. Wyboru towaru lub kilu towarów.

2. Sprawdzenia cen i upewnienia się, że masz dostateczną ilość pieniędzy,

3. Zlokalizowania kasy i ustawienia się w kolejce

4. Trzymania się swojej kolejki. Pamiętania za kim się stoi i posuwania się za tą osobą.

5. Po dotarciu do kasy, wyłożenia towarów na ladę, tak aby ekspedient mógł po nie łatwo

sięgnąć.

6. Zaczekania, aż ekspedient podliczy towary i powie, ile jesteś winien.

7. Zapłacenia odpowiedniej sumy.

8. Zaczekania, aż ekspedient wyda resztę.

9. Zaczekania, aż ekspedient spakuje twoje zakupy do torby, jeśli wymagają one pakowania

lub jeśli ekspedienci w tym sklepie rutynowo pakują zakupy.

10.Zabrania swoich zakupów i paragonu podczas odchodzenia od kasy i wyjścia ze sklepu.

Gdy Drew był młodszy i dopiero uczył się kupowania, łatwo się dekoncentrował i nie zawsze

pamiętał, aby posuwać się do przodu razem ze swoją kolejką. Zauważyłem także, że często

podawał pieniądze ekspedientowi, nie czekając aż tamten podliczy jego zakupy. Z odrobiną

pomocy z naszej strony i praktycznych prób, opanował "sklepową etykietę" i mógł sam wybierać

się na zakupy. Powierzanie mu robienia zakupów, za każdym razem, kiedy było to możliwe,

pomogło mu nabyć odpowiednie umiejętności i zbudować pewność siebie. Nie ma innej

możliwości, niż pozwolenie dziecku, aby samemu spróbowało zrobić pewne rzeczy, interweniując

tylko, jeśli jest to absolutnie niezbędne i wyjaśniając mu co należało zrobić od razu po nieudanej

próbie.

Nigdy nie jest za wcześnie na rozpoznanie kluczowych dla samodzielnego życia umiejętności oraz

na rozpoczęcie trenowania tych najważniejszych. Ciągła praca nad tymi podstawowymi

zdolnościami przynosi dużo lepsze efekty niż zasypywanie dziecka tysiącem porad, ilekroć przyjdą

nam one do głowy.

A co się tyczy tych wszystkich "kamyków mądrości" - myślałem nad tym, aby użyć moich do

budowy repliki Wielkiego Muru Chińskiego w naturalnej skali... Gdybym tylko wiedział co zrobić

ze wszystkimi pozostałymi kamykami...

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: