historia_0910c.pdf

………………………………….. ………………………….

kod ucznia suma punktów

czas trwania konkursu - 90 minut

XXXII WOJEWÓDZKI

KONKURS HISTORYCZNY

„Polska Andegawenów i Jagiellonów: 1370 - 1572”

DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH

Rok szkolny 2009/2010

Eliminacje III stopnia

Instrukcja dla ucznia

1. Pamiętaj, iŜ czas na wypełnienie testu wynosi 90 minut.

2. Sprawdź, czy Twój test zawiera 16 pytań.

3. Przeczytaj uwaŜnie kaŜde polecenie oraz zamieszczone uwagi.

4. Pisz starannie, uŜywaj długopisu lub pióra.

5. Nie wolno uŜywać korektorów.

6. Jeśli się pomylisz, przekreśl i napisz u góry.

7. Maksymalna ilość punktów wynosi 100.

śyczymy powodzenia

1. Podanym dziełom architektury i sztuki renesansowej w Polsce przyporządkuj ich

twórców, wstawiając odpowiednie cyfry w wykropkowane miejsca (cyfry mogą się

powtarzać).

a) kaplica Zygmuntowska - (…..)

b) Modlitewnik Zygmunta I - (…..)

c) pomnik nagrobny Zygmunta Augusta

w katedrze wawelskiej - (…..)

d) pomnik biskupa Adama Konarskiego 1. Stanisław Samostrzelnik

w katedrze poznańskiej - (…..) 2. Bartłomiej Berrecci

e) Ewangeliarz Tomickiego - (…..) 3. Santi Gucci

f) nisza nagrobna Jana Olbrachta 4. Jan Maria Padovano

w katedrze wawelskiej - (…..) 5. Franciszek Florentczyk

g) nagrobek biskupa Piotra Gamrata 6. Jan Michałowicz z Urzędowa

w katedrze wawelskiej - (…..) 7. Hieronim Canavesi

h) pomnik nagrobny prymasa Andrzeja Krzyckiego 8. Giovanni Battista Quadro

w katedrze gnieźnieńskiej - (…..)

i) pomnik nagrobny rodziny Górków

w katedrze poznańskiej - (…..)

j) nagrobek biskupa Benedykta Izdbieńskiego

w katedrze poznańskiej - (…..)

k) nagrobek Urszuli LeŜeńskiej w Brzezinach - (…..)

l) ratusz w Poznaniu - (…..) [0 - 12 pkt.]

2. Przyjrzyj się zamieszczonej poniŜej mapie Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa

Litewskiego, a następnie wykonaj poniŜsze polecenia.

a) Podkreśl przedział czasowy, którego dotyczy mapa:

Lata 1385-1492 , Lata 1385-1466, Lata 1411-1492, Lata 1466-1569

b) Uzasadnij swój wybór podając wydarzenia mające miejsce w datach granicznych .

- ………… r. - …………………………………………………………………………………..

[0 - 3 pkt.]

3. Na podstawie planu, przytoczonego opisu oraz posiadanych wiadomości wykonaj

poniŜsze polecenia.

„Pod względem urbanistycznym plan […] reprezentuje znane idee humanistyczne i

urbanistyczne Odrodzenia. Opiera się na dwóch przecinających się pod katem prostym

osiach; oś wschód-zachód jest naczelną. To na nią przypada obszerny kwadratowy rynek […]

i teren zamkowy z pałacem […]. Na osi poprzecznej umieszczono symetryczne rynki solny i

wodny. Na tym krzyŜu dwóch osi rozplanowano bloki budowlane, skoncentrowane wokół ulic

przecinających się pod kątem prostym. Domy mieszkalne, dwu lub trzykondygnacyjne zyskały

nader jednolity układ architektoniczny. Dokoła rynku wzniesiono domy z arkadowymi

podcieniami na parterze. Dominantą urbanistyczną […] była kolegiata, ratusz, pałac i gmach

Akademii. Tak zaprojektowany układ miejski został ujęty w system obwarowań o kształcie

wydłuŜonego siedmiokąta, a jego zarys powtarza wzory włoskiej szkoły fortyfikacyjnej.”

M. RoŜek, Złoty wiek. Szkice o sztuce renesansowej, Kraków 1991, s. 60-61.

a) Podaj nazwę miasta, którego dotyczy plan i opis.

…………………………………………………………………………………………………...

b) Podaj imię i nazwisko architekta, który był autorem planu.

…………………………………………………………………………………………………...

c) Podaj imię i nazwisko oraz pełne nazwy dwóch najwyŜszych funkcji państwowych

pełnionych przez zleceniodawcę budowy miasta.

- imię i nazwisko - ………………………………………………………………………………

- pełnione funkcje: 1…………………………………………………………………………….

2…………………………………………………………………………….

[0 - 5 pkt.]

4. Śmierć królowej ElŜbiety Łokietkówny, 29 grudnia 1380 roku, zmusiła Ludwika

Węgierskiego do przekazania władzy namiestniczej w Polsce w ręce pięciu

wielkorządców wywodzących się spoza rodziny królewskiej. Podaj ich imiona i

przydomki.

a) ………………………………………………………………………………………………..

b) ………………………………………………………………………………………………..

c) ………………………………………………………………………………………………..

d) ………………………………………………………………………………………………..

e) ………………………………………………………………………………………………...

[0 - 5 pkt.]

5. Na podstawie poniŜszych zestawień oraz posiadanych wiadomości uzupełnij zdania

terminami „prawda” gdy jest ono prawdziwe lub „fałsz” gdy jest sprzeczne z prawdą.

Owies Cztery

zboŜa

Niderlandy 10,4 - 8,2 4,0 7,5

Anglia 6,5 (8,1) 3,6 4,3 5,5

Francja 5,5 - - - (5,5)

Hiszpania 3,5 - - - (3,5)

Niemcy 4,7 4,2 4,5 4,3 4,4

Polska 4,9 4,8 6,2 4,8 5,1

Litwa 2,8 2,8 3,6 2,7 3,0

Rosja 1,7 2,8 5,0 2,2 2,9

A. Wyczański, Dogonić Europę czyli Polska w czasach Zygmunta I (1506-1548), Kraków 1987, s. 6, 8.

śyto Jęcz-

mień

Niderlandy 40-50 % ludno ś ci miejskiej

Włochy 25-30 % ludności miejskiej

Anglia 20 % ludności miejskiej

Francja 20 % ludności miejskiej

Niemcy 20 % ludności miejskiej

Hiszpania 20 % ludności miejskiej

Polska

20 % ludności miejskiej

Rosja

3,5 % ludności miejskiej

a) W XVI w. rolnictwo najlepiej rozwijało się w Niderlandach - ……………………………...

b) W Polsce, Anglii i Hiszpanii uzyskiwano porównywalne plony - ………………………….

c) Plony uzyskiwane w Polsce były znacznie wyŜsze niŜ na Litwie i we Francji………………

d) Najmniej wydajne było rolnictwo rosyjskie - ……………………………………………….

e) Niskie plony wynikały m.in. ze stosowania ekstensywnej uprawy roli - ……………………

f) Rosja w XVI w. była najbardziej zurbanizowanym państwem Europy - …………………….

g) Anglia, Francja, Niemcy, Hiszpania i Polska miały porównywalny odsetek szlachty -

…………………………………………………………………………………………………...

h) Wysoki odsetek ludności miejskiej w Europie Zachodniej powodował często deficyt zboŜa

i jego import z Europy Wschodniej m. in. z Gdańska - ………………………………………...

i) Rolnictwo polskie w XVI w. stało na dobrym, europejskim poziomie - …………………….

j)Prawie połowa Niderlandczyków mieszkała w miastach……………………………………..

k) Polityka szlachty polskiej względem mieszczaństwa powodowała systematyczny rozwój

i powstawanie nowych miast - …………………………………………………………………

l) Polska w XVI w. miała dodatni bilans handlowy - ………………………………………….

[0 - 12 pkt.]

6. PoniŜej zamieszczono herby państwa polskiego z róŜnych okresów jego historii.

Wybierz herb Rzeczpospolitej za panowania Jagiellonów, a następnie wymień dwa jego

elementy i wyjaśnij odniesienia terytorialne.

A B C D

a) Herb państwa Jagiellonów przedstawia ilustracja …………………………………………...

b) Elementy herbu i odniesienia terytorialne:

1/…………………… - ……….………………………………………………………………...

2/…………………… - …………………………………………………………………………

[0 - 5 pkt.]

Plony 4 zbóŜ w Europie XVI wieku (ilości ziaren) PrzybliŜony procent ludności

miejskiej w Europie XVI w.

Kraj

Psze-

nica

7. Przeczytaj teksty źródłowe, dotyczące oceny panowania Ludwika Węgierskiego,

a następnie odpowiedz na pytania.

„ W historiografii polskiej rządy Ludwika nie są oceniane zbyt przychylnie. Jako król Polski

zdołał utrzymać jednak jedność Królestwa, mimo silnych tendencji separatystycznych w

Wielkopolsce. Jednocześnie monarcha doprowadził do faktycznego zajęcia największej

zdobyczy terytorialnej Kazimierza Wielkiego - Rusi halicko-włodzimierskiej, jak i zrzeczenia

się dla własnych celów dynastycznych praw do Śląska. Historycy najbardziej podkreślają

jednak zasługi w rozwoju gospodarczym kraju […] ze względu na moŜliwości jakie polskim

kupcom dawały przywileje nadane przez władcę […].

M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów tronu polskiego, Kraków 2003, s. 312.

„Wojny z Wenecją i na Bałkanach rozszerzyły znacznie granice państwa węgierskiego i jego

wpływy na zewnątrz. Król Ludwik uzyskał za to w dawnej historiografii węgierskiej

przydomek „Wielkiego”. Ale jeszcze większym uzasadnieniem tego tytułu […] był fakt objęcia

przez Ludwika tronu polskiego w 1370 r. Unię tę bowiem rozumiano jako przejaw

mocarstwowości Węgier.”

W. Felczak, Historia Węgier, Wrocław 1983, s. 63.

a) Jak oceniają panowanie Ludwika Węgierskiego polscy historycy? W odpowiedzi

uwzględnij podaną argumentację.

Ocena:…………………………………………………………………………………………...

Argument…………………………………………………………………………………..........

b) Jak oceniają panowanie Ludwika historycy węgierscy? W odpowiedzi uwzględnij podaną

argumentację.

Ocena:…………………………………………………………………………………………...

Argument:…. …………………………………………………………………………………...

c) Porównaj ocenę historyków polskich i węgierskich i sformułuj wniosek.

…………………………………………………………………………………………………...

[0 - 6 pkt.]

8. Przyporządkuj wymienionych zwolenników reformacji w Polsce odpowiednim

odłamom religijnym.

Mikołaj Sienicki, Jan Ostroróg, Stanisław Ostroróg, Piotr Firlej, Hieronim Ossoliński,

Jerzy Izrael, Mikołaj Rej, Hieronim Filipowski Starszy

Nazwa wyznawców

nurtu reformacji w

Polsce

Luteranie

Kalwini

Bracia czescy

Arianie

Zwolennicy

…………………

[0 - 8 pkt.]

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: