egzamin_praktyczny.doc

FIZYKOTERAPIA – EGZAMIN PRAKTYCZNY

1. Ciepło terapeutyczne suche i wilgotne. Rodzaje, metodyka i technika wykonywania zabiegów miejscowych.

Rodzaje

a) suche – ułatwia pocenie się i parowanie potu; dostarczane organizmowi na drodze promieniowania i przewodzenia;

- nagrzewanie miejscowe przy użyciu suszarki do włosów – bezpieczna odległość od skóry – 15-20cm – nie może dojść do oparzenia; pacjent powinien odczuwać przyjemne ciepło; czas trwania zabiegu – 15-20minut; wykonanie zabiegu 2-3 razy dziennie; należy poruszać suszarką;

- nagrzewanie termoforem – napełniony wodą do 2/3 objętości; kontrola temperatury termoforu przez przyłożenie do policzka; najpierw na okolicę ciała nakłada się ręcznik frotte, następnie termofor; okryć wszystko wełnianą tkaniną, by zapobiec szybkiemu ostudzeniu;

- nagrzewanie poduszka elektryczną – powinna mieć bawełnianą powłokę; nakłada się ją na okolicę ciała poddaną zabiegowi;

- nagrzewanie stóp butami ogrzewanymi elektrycznie – jak w przypadku poduszki;

- nagrzewanie gorącym piaskiem – przykładanie woreczka z grubym piaskiem o średnicy ziaren 2-3mm, po uprzednim podgrzaniu go do temperatury 40-46oC; piasek dobrze wypłukany i wydezynfekowany przez podgrzanie do temperatury ok. 100oC;

b) wilgotne – zwiększa przegrzanie organizmu wskutek utraty zdolności parowania potu; dostarczane organizmowi na drodze przenoszenia;

Zabiegi parafinowe

- częściowe kąpiele parafinowe – rąk lub nóg; duże naczynia wypełnione parafiną podgrzaną do ok. 53oC; czas zabiegu 30-40minut; pacjent powinien cały czas poruszać kończyną zanurzoną w parafinie;

- okłady parafinowe – okolice barków, pleców, stawów kolanowych łokciowych; umyta, dokładnie osuszona skóra, pokryta wazeliną w przypadku owłosienia, cienkim pędzlem nałożenie warstw parafiny podgrzanej do ok. 60oC; łączna grubość 1-2cm – owinięcie tej warstwy papierem woskowanym, folią lub ceratą, a następnie suchą flanelą; czas zabiegu 30minut;

- okłady parafinowe stopy lub dłoni – nałożenie pierwszej warstwy i zanurzenie dłoni lub stopy w parafinie ogrzanej do 42-54oC i równie szybkie wyjęcie (0,5-1s); ponowne włożenie dłoni lub stopy do parafiny po 2-3s i wyjęcie; postępuje się tak wielokrotnie (6-12 razy), aż do uzyskania grubej 2-3cm warstwy parafiny; następnie owinięcie torebką z tkaniny lub papierem woskowanym, a dalej flanelą lub tkaniną wełnianą; „rękawiczki lub skarpetki parafinowe”; czas zabiegu 15-30minut;

- zawijania parafinowe – gaza zanurzona w parafinie nazywa się zawijaniem parafinowym; rozmiar łożonej w kilka warstw gazy powinien wynosić ok. 12x50cm; po nałożeniu na skórę warstwy ochronnej owija się dany staw warstwami gazy zanurzonej wcześniej w parafinie; zazwyczaj stosuje się 2-3 warstwy gazy;

- wlewy okołostawowe – nakłada się specjalny woreczek gumowy na staw, który po wypełnieniu go przez górny otwór parafiną ściśle przylega do stawu;

- maseczki parafinowe – przy porażeniu nerwu twarzowego – parafina o temp. 45oC nakłada się na warstwy gazy, którą okłada się twarz; uprzednio należy odpowiednio grubą warstwą gazy zabezpieczyć oczy i uszy;

- okłady z parafango – mieszanina parafiny i sproszkowanego fango; masą podgrzaną do ok. 50oC rozkłada się warstwę grubości ok. 2cm na folii i pozwala się jej jakiś czas ostygnąć (do temp. ok. 47oC); następnie nakłada się ją na część ciała poddawaną zabiegowi i po odpowiednim wymodelowaniu powierzchni folii zawija się tkaniną lnianą, a następnie wełnianę;

2. Zabiegi cieplne ogólne. Rodzaje, sposób wykonania, wskazania, przeciwwskazania, zagrożenia. Kąpiel w saunie – zastosowanie, metodyka, odmiany. Przeprowadzenie zabiegu.

Rodzaje i sposób wykonania

- nagrzewanie w budkach cieplnych – budki Polano – drewniane; szeregi żarówek o mocy 25-40W; 4,6,8,12,16,24 żarówki; temperatura budki nie powinna przekraczać 45oC; czas trwania zabiegu 20-30minut;

- urządzenie Heckel-Ht 2000 do powodowania hipertermii całego organizmu za pomocą promieni podczerwonych – odmiana budki Polano; składa się z obudowanej leżanki posiadającej w części sufitowej generator promieniowania podczerwonego;

- nagrzewanie gorącym piaskiem – wanna drewniana lub ze sztucznego tworzywa, wypełniona suchym piaskiem; pacjent siedzi w wannie zasypany do wysokości łuków żebrowych, lub brodawek sutkowych;

- łaźnia sucha szafkowa – szafka drewniana, w której znajduje się chory; jego głowa pozostaje na zewnątrz; powietrze ogrzewane jest grzejnikami elektrycznymi do temp. 60-80oC; czas zabiegu 15-20min;

- łaźnia sucha rzymska –pomieszczenie, w którym powietrze ogrzewa się do temp. 40-60oC za pomocą piecyków lub grzałek elektrycznych; drewniane ławy ustawione schodkowe;

- kąpiel łagodnie ciepła – temp. 37oC, czas trwania 15-20min; działanie – rozluźnienie mięśni szkieletowych, zmniejsza pobudliwość i napięcie mięśni przy porażeniach spastycznych, stwardnieniu rozsianym, parkinsonizmie, pląsawicy, polineuropatiach i sztywności stawów;

- kąpiel gorąca (zanurzeniowa) – temp. 40-43oC; czas trwania 1-4min; nie wolno wykonywać przed posiłkiem, ani po; nie wolno wykonywać po nieprzespanej nocy lub po nadużyciu alkoholu; działanie: pobudzające, odświeżające, zwiększa siły; pacjent wchodzi powoli do wody, ma się zachowywać spokojnie; najpierw gęsia skórka, potem paradoksalny odczyn naczyniowy; potem uczucie ciepłą i rozgrzania; zabieg należy zakończyć przez wystąpieniem potów; wskazania – osoby zdrowe – sportowcy; przeciwwskazanie – wszystkie choroby;  

Wskazania

- przewlekłe choroby w okresach wolnych od zaostrzeń – choroba zwyrodnieniowa stawów i choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa;

- stany po stłuczeniach i urazach tkanek miękkich po ustąpieniu odczynu zapalnego;

sauna

- pielęgnacja ciała;

- odprężenie;

- odpoczynek po wysiłku;

- przewlekłe schorzenia gośćcowe;

- lekkie nadciśnienie tętnicze;

- stany pourazowe narządu ruchu;

- trądzik;

- przewlekłe stany zapalne narządów rodnych;

- stany pourazowe narządu ruchu;

Przeciwwskazania

- ostre i podostre zapalenia;

- świeże wypadniecie dysku;

- obrzęki;

- krwawienia;

- nowotwory;

- gruźlica;

- zakrzepowe zapalenie żył;

- ciężkie choroby serca i krążenia;

- ciężkie choroby ogólne;

- stany po świeżych urazach;

- niemowlęta i osoby starsze;

- miażdżyca tętnica;

- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;

- duże nadciśnienie tętnicze;

- zaburzenia czucia;

- osoby z częstoskurczem;

- gorączka;

sauna

- padaczka i stany psychotyczne;

- jaskra;

- nadczynność tarczycy; niedomoga kory nadnerczy;

- choroby nerek, wątroby oraz niedokrwistość;

- ciąża;

- stabilna i niestabilna choroba wieńcowa;

- stany po zawale m. sercowego;

- nerwice;

Zagrożenia (niepożądane działanie ciepła)

- nasila istniejące infekcje i stany zapalne;

- uczynnia utajone infekcje;

- uaktywnia enzymy, m.in. enzymy destrukcji chrząstek stawowych, np. kolagenaz;

- powoduje zwiększenie przepuszczalności ścian naczyń, a wskutek tego wywołuje obrzęki i powoduje krwawienia;

- powoduje powstanie zakłóceń w czynności serca i krążenia;

- może dojść do oparzenia;              

- w czasie kąpiel gorącej i przegrzewającej mogą wystąpić różne sytuacje, w których potrzebny jest lekarz;

Kąpiel w saunie – zastosowanie; działanie

- obniżenie oporu naczyniowego;

- przyspieszenie akcji serca;

- rozszerzenie naczyń wieńcowych serca;

- stymulacja układu odpornościowego;

- rozluźnienie napiętych mięśni;

- poprawienie ruchomości stawów;

- oczyszczenie skóry;

- pobudzanie czynności gruczołów potowych;

- pobudzanie warstwy rozrodczej naskórka;

- poprawienie rozciągliwości i elastyczności narządów ruchu;

- wzrost ukrwienia i przemiany materii w mięśniach;

- zwiększenie siły mięśniowej;

- poprawienie ukrwienia skóry;

Wskazania:

- nieżytowe infekcje dróg oddechowych;

- przewlekły nieżyt oskrzeli;

- nadciśnienie samoistne w pierwszych okresach choroby;

- niskie ciśnienie krwi;

- miogelozy;

- zaburzenia neurowegetatywne;

- choroby alergiczne;

- zaburzenia regulacji autonomicznej;

- stany pourazowe narządów ruchu;

- niezapalne choroby kręgosłupa;

- zaburzenia krążenia włośniczkowego;

- zaburzenia przemiany materii (cukrzyca, otyłość);

- choroby kobiece – np. zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia hormonalne, przewlekłe zapalenie jajników);

- choroba zwyrodnieniowa stawów;

Metodyka

- kąpiel zajmuje ogółem 2h;

- przed kąpielą powinno się wypocząć;

- przed zabiegiem należy wyjąć i odłożyć soczewki kontaktowe, wyjąć z ciała metalowe ozdoby, oddać mocz i stolec, rozebrać się, obmyć całe ciało wodą z mydłem pod ciepłym natryskiem, a następnie osuszyć;

- przed wejściem należy rozgrzać stopy ciepłą kąpielą stóp,

- pacjent zabiera ze sobą suchy ręcznik;

- pacjent siedzi lub leży;

- nie należy okrywać się ręcznikiem;

- nie wolno się kąpać w saunie 1-2h po posiłku;

- nie należy spożywać napojów alkoholowych;

- można zwiększyć chwilowo wilgotność powietrza w saunie przez polanie kamieni wodą;

- w saunie powinny przebywać minimum 2 osoby;

- zabieg raz w tygodniu;

- odstęp między kolejnymi kąpielami powinien wynosić 4-5dni;

Przeprowadzenie zabiegu

- przygotowanie się – 10-12min

- I wejście, przegrzanie ciała – 8-12min;

- ochładzanie ciała po I wejściu – 8-12min;

- II wejście – 8-12min;

- ochładzanie ciała – 8-12min;

- ewentualne zabiegi (masaż, solarium) oraz odpoczynek – 15-30min;

Odmiany

- sauna sucha – opisana wyżej;

- sauna parowa – kąpiele parowe – kąpiel w gorącym powietrzu wysycanym lub przesyconym parą wodną; temperatura w zakresie 40-50oC; działanie – silne przekrwienie skóry, pobudzenie miejscowej przemiany materii; cel kąpieli – pobudzenie czynności skóry związanych z wydalaniem z organizmu odpadowych produktów przemiany materii; rodzaje;

- kąpiele rusko-rzymskie – kombinacja kąpieli w gorącym powietrzu (ciepłu suche) i kąpieli wysycanych parą wodną (wilgotne ciepło); dwa pomieszczenia – w jednym temp. 40-50oC (5-20min przebywa się); w drugim temp. 60-70oC (5-20min); osoba przechodzi z jednego pomieszczenia do drugiego, a potem chłodny natrysk i przechodzi do trzeciego pomieszczenia – 45-50oC (5-30min); działanie jak wyżej oraz działanie przeciwzapalne, przeciwskurczowe, przeciwbólowe, zwiększenie ukrwienia tkanek i wydzielanie potu; wskazania – przewlekłe choroby reumatyczne, sklerodermia, choroby przemiany materii, podostre i przewlekłe choroby dróg oddechowych, niektóre choroby skóry np. przewlekła pokrzywka, trądzik, łuszczyca;

- kąpiele w skrzyniach – pacjent siada w skrzyni, z której na zewnątrz wystaje głowa; kąpiel zaczyna się od temperatury 40oC, która w miarę wzrostu tolerancji organizmu zwiększa się do 50oC; czas trwania kąpiel 10-30min, poczym pacjent powinien przez 30-90min pocić się w suchym zawinięciu; na koniec zmyć ciało ciepłą wodą o temp. 28-35oC;

- kąpiel w komorze parowej – kolejno w kilku komorach; podobnie jak w kąpiel rusko-rzymskiej; I komora = 50oC, II = 80oC, III – 50-60oC, IV - 80oC; między przejściem można poddać się natryskowi;

3. Naświetlania promieniowaniem podczerwonym i światłem widzialnym. Technika i metodyka zabiegów, zagrożenia, przeciwwskazania, środki ostrożności.

Światło widzialne – obejmuje promieniowanie o długości fali 380-378nm;

- czerwone – 650nm;

- niebieskie – 450nm;

- fioletowe – 390nm;

- żółte – 570nm;

- pomarańczowe – 590nm;

- zielone – 490nm;

Promieniowanie podczerwone:

- krótkofalowe – IR-A; długość fali 770-1500nm;

- średniofalowe – IR-B; długość fali 1500 – 4000nm;

- długofalowe – IR-C; długość fali 4000 – 15000nm;

Głębokość wnikania w skórę zależy od długości fali. Im krótsze są fale, tym głębiej wnikają w skórę. Najgłębiej do tkanki podskórnej przenikają promienie IRA;

Technika i metodyka zabiegów

- dawkę określa się na podstawie subiektywnego wrażenia ciepła odbieranego przez pacjenta; wyznacza ją odległość generatora promieniowania podczerwonego od skóry, kąt, pod którym promienie padają na skórę i czas naświetlania;

- natężenie promieniowania jest elektromagnetycznego jest odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości od źródła promieniowania (I=I/d2) – odsunięcie generatora stojącego w odległości 50cm na odległość 1m powoduje 4-krotne zmniejszenie natężenia promieniowania;

- promieniowanie padające na skórę pod kątem prostym ma maksymalne natężenie; zmniejszenie kąta padania promieni powoduje zmniejszenie się natężenia;

- pacjent powinien odczuwać przyjemne, ale dość intensywne ciepło;

- nie może występować uczucie parzenia;

- Lampę Minina stawia się zazwyczaj w odległości 10cm od pacjenta natomiast lampę Sollux, zależnie od jej wielkości i mocy średni o ok. 30 do 120cm od pacjenta;

- w przypadku zastosowania filtra odległość zmniejsza się;

- czas trwania zabiegu – 15-20min;

- zabiegi można wykonywać kilka razy dziennie; działanie ciepła utrzymuje się przez 1-2h;

- przy ustalaniu dawki należy kierować się rodzajem choroby, jej stadium i indywidualną wrażliwością pacjenta;

- optymalną dla pacjent dawkę ustala się podczas pierwszych kilku zabiegów przez stopniowe, łagodne zwiększanie małych dawek do poziomu powodującego przyjemne odczucie ciepła;

- należy zachować ostrożność przy występowaniu obrzęków, zmian troficznych skóry, zaburzeń naczynioruchowych, niedowładów i porażeń;

-dawkę zabiegową wyznacza odległość źródła promieniowania podczerwonego od skóry i czas ekspozycji;

Zasady przy wykonywaniu naświetlań promieniowaniem IR:

- pacjent powinien wygodnie siedzieć lub leżeć z odsłoniętą częścią ciała, która ma być naświetlona,

- podczas naświetlania twarzy lub klaty należy chronić oczy pacjenta okularami p-słonecznymi,

- lampę należy ustawić tak, by w razie pęknięcia nie oparzyła pacjenta,

- skóra poddawana zabiegowi powinna być czysta(ślady maści i kremów usunąć),

- należy pouczyć nieszczęśnika, żeby w trakcie zabiegu nie zmieniał pozycji, nie dłubał w nosie, dotykał ani przesuwał lampy,

- powinien wiedzieć, że w razie wystąpienia jakichkolwiek dolegliwości( nadmierne ciepło), ma natychmiast poinformować wykonującego zabieg,

- wykonujący zabieg powinien przed zabiegiem sprawdzić stan skóry pacjenta, w czasie zabiegu i po,

Zagrożenia

- oparzenia I, II i III stopnia (zwłaszcza u osób z zaburzeniami czucia);

- udar cieplny – powstaje, gdy przy intensywnym działaniu na organizm ciepła mechanizmy termoregulacji nie nadążają z jego usuwaniem, np. w przypadku nieodpowiedniej odzieży;

- uszkodzenie narządu wzroku (m.in. zapalenie spojówek, zaćma);

- porażenia prądem elektrycznym;

- paradoksalny odczyn naczyniowy (nagły skurcz naczyń, ból, sinica);

Wskazania:

- przewlekłe stany zapalne, zwłaszcza narządu ruchu,

- stare zmiany pourazowe narządu ruchu,

- zespoły bólowe,

- stany po przebytym bakteryjnym zapaleniu skóry,

- zapalenie pęcherza moczowego,

- zapalenie zatok przynosowych,

- kamica nerkowa,

- kamica żółciowa,

- przewlekłe zapalenie przydatków u kobiet,

- oparzenia promieniami nadfioletowymi i diatermią krótkofalową,

- ogrzanie skóry i chłodnych części ciała przed niektórymi zabiegami fizjoterapeutycznymi, np. masażem, gimnastyką;

Przeciwwskazania do promieniowania podczerwonego:

- ostre stany zapalne,

- wczesne stany pourazowe;

- ostre choroby skóry;

- uszkodzenia skóry pod wpływem promieni jonizujących;

- żylaki;

- stany zagrażające krwawieniem;

- zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych;

- Zaburzenia regulacji ciśnienia krwi;

- guzy skóry;

- zaburzenia świadomości;

- niewydolność krążenia;

- zaburzenia czucia;

- obszary ciała z zaburzeniami krążenia tętniczego, np. miażdżyca tętnic, przeszczepy skórne, uszkodzenia tętnic;

4. Ciepło endogenne. Rodzaje diatermii i ich zastosowanie. Aparatura. Wskazania i przeciwwskazania, zagrożenia i środki bezpieczeństwa. Technika i metodyka zabiegów.

Rodzaje diatermii i ich zastosowanie

DIATERMIA KRÓTKOFALOWA

- metoda kondensatorowa – część ciała poddaną zabiegowi umieszcza się w elektrycznym polu kondensatora pomiędzy dwoma metalowymi płytkami elektrod; nie powinny one przylegać bezpośrednio do ciała – odstęp 2-4cm; używane elektrody: sztywne, miękkie, specjalne; odległość elektrod od skóry: mała (1-2cm, np. czyrak, ropnie gruczołów potowych), średnia (3-5cm, np. procesy chorobowe głębiej w tkankach), bardzo duża (6-10cm);

- metoda indukcyjna (cewkowa) – służy do głębokiego nagrzania mięsni i narządów wewnętrznych za pomocą pola magnetycznego wielkiej częstotliwości; część ciała poddana zabiegowi znajduje się w magnetycznym polu wielkiej częstotliwości indukowanym przez prąd elektryczny wielkiej częstotliwości; dobra do leczenia procesów chorobowych zachodzących w mięśniach; stosuje się technikę jednoelektrodową;

Aparatura

Diatermia krótkofalowa - BTL-20

Aparat do diatermii krótkofalowej BTL-20 - nowoczesne urządzenie sterowane mikroprocesorem pracujące w trybie ciągłym lub impulsowym dla osiągnięcia efektu termicznego i a-termicznego. Możliwość regulowania pozycji ramion w pełnym zakresie (multi-directional) umożliwia wygodne przeprowadzanie terapii wszystkich części ciała. Duży wybór aplikatorów umożliwia terapię wybranej części ciała i zwiększa efekt terapeutyczny. Aparat jest wyposażony w cyfrowy zegar odliczający czas terapii i automatyczny wyłącznik.

Najważniejsze własności:

- nowoczesny, efektywny generator

- tryb pracy ciągły i impulsowy (efekt termiczny i a-termiczny)

- aplikatory indukcyjne i kondensatorowe

- wysoka max.moc 400W

- łatwe i szybkie podłączanie aplikatorów

- cyfrowy zegar i automatyczny wyłącznik

Aplikatory do aparatu BTL-20:

- indukcyjne o średnicy 8 i 14 cm ...