4

Anna Kochanek

Przedmiot: informatyka

Podstawy obsługi komputera

Artykuł opublikowany w specjalistycznym serwisie edukacyjnym

Wprowadzenie

Wyobraź sobie, że właśnie kupiłeś nowy komputer. Składa się on z wielu części
i wszystkie te części stoją w pudełkach tekturowych na podłodze w Twoim mieszkaniu.
Na szczęście obok stoi facet (przedstawiciel firmy, w której dokonałeś zakupu) umiejący połączyć ze sobą: jednostkę centralną,

monitor, klawiaturę i mysz oraz (ewentualnie skaner, drukarkę itp.).

Najdroższa, a tym samym  najważniejsza, jest jednostka centralna. W jej wnętrzu znajduje się płyta główna (motherboard), a na niej zamontowany procesor (CPU), który jest elektronicznym chipem. Gdy komputer pracuje, procesor (podobnie jak ludzki mózg) otrzymuje instrukcje, które stara się wykonać.
Twój procesor najprawdopodobniej nazywa się Pentium. Jest świetny i bardzo szybki.
Potrafi odczytać kilka milionów poleceń w ciągu sekundy! W płycie głównej umieszczone są także moduły RAM. Są one pamięcią szczególnego rodzaju.. Gdy uruchamiasz komputer, zaczyna on wczytywać informacje, które umieszczone są m.in. właśnie w pamięci RAM zwanej inaczej pamięcią operacyjną. Na płycie głównej obok procesora najważniejszym elementem jest BIOS. Jest to układ troszczący się o prawidłowe współdziałanie wszystkich komponentów systemu. Posiada on specjalny program, który komputer musi wykonać
w pierwszej kolejności, tuż po uruchomieniu. Na płycie głównej znajdują się również podłużne złącza, w których zainstalowane zostały różne karty rozszerzeń, służące
do komunikacji, np. karta graficzna (wysyła informacje do monitora), karta dźwiękowa (wysyła informacje do głośników). Dysk twardy składa się z jednego lub kilku talerzy pokrytych magnetyzowanym materiałem. Talerze obracają się bardzo szybko, a między nimi znajdują się głowice odczytu/zapisu. Zazwyczaj komputery osobiste mają tylko jeden dysk twardy. Jednakże może być on podzielony na dwie partycje oznaczone literami C: i D:.
Jego pojemność określana jest w gigabajtach (GB)[1]. Na dysku twardym zapisane są wszystkie zainstalowane programy. Efekt swojej pracy również możesz  zapisywać i przechowywać
na dysku twardym i/lub na dyskietce, czyli dysku przenośnym o stosunkowo niskiej pojemności (1,44 MB), oznaczanej zwykle literą A: czasami B:. Z pewnością w jednostce centralnej Twojego komputera znajduje się również napęd CD-ROM, umożliwiający odtwarzanie najnowszego rodzaj nośnika pamięci. Płyty CD-ROM (dyski oznaczane literą E:) są świetne ze względu na swoją pojemność. Na jednym srebrnym krążku mieści się 650 MB (i więcej) informacji. Dlatego wszystkie programy multimedialne oferowane są na CD-ROM-ach, z których mogą być uruchamiane lub instalowane na dysku twardym.  Na podobnej zasadzie działa i podobną funkcję pełni napęd DVD. Ma jednak tę przewagę nad wcześniej omawianym, że jest jeszcze doskonalszy, a płyty DVD mają jeszcze większą pojemność. Zasilacz redukuje napięcie wychodzące z sieci z 230 V do 5 i 12 V. Zasilanie o takim właśnie napięciu potrzebne jest do pracy poszczególnych elementów systemu. Komputer używa także małej baterii, która pozwala mu przetrzymywać w oddzielnym układzie pamięci niektóre ważne informacje na temat całego systemu oraz bieżącą datę i czas.

Klawiatura: Dane i polecenia przekazywane są do komputera najczęściej
za pomącą klawiatury i myszy. Klawiatura umożliwia wpisywanie tekstu i liczb. Klawisze specjalne (funkcyjne) służą do przekazywania poleceń lub sterowania czynnościami
na ekranie.

Zamiast klawiatury czasami wygodniej jest posługiwać się myszką: za jej pośrednictwem przesuwasz na ekranie monitora małą strzałkę (wskaźnik myszy), określając jakie operacje chcesz wykonać. Najczęściej mysz wyposażona jest w dwa przyciski. W zależności
    od potrzeb klikamy lewym lub prawym przyciskiem. Dwukrotne szybkie kliknięcie myszki może na początku sprawiać nieco trudności. Czasami można je zastąpić klawiszem Enter, Tab i którymś z klawiszy kierunkowych. Najlepszym ćwiczeniem w sprawnym posługiwaniu się myszką może być zabawa w rysowanie za pomocą programu Paintbrush. Start/Programy/Akcesoria/Paint

Monitor ukazuje wszystko to, nad czym właśnie pracujesz. Typ desktop przypomina odbiornik  telewizyjny. Wyposażony jest w małe przyciski ustawień, za pomocą których możesz regulować jasność, kontrast i położenie obrazu na ekranie.

Pierwszy kontakt z komputerem znacznie ułatwi znajomość słownictwa i niejaką umiejętność przewidywania następstw kliknięcia  lub naciśnięcia dowolnego klawisza.

Klawiatura

Enter ma znaczenie symboliczne. Można je przetłumaczyć jako: „Tak, dobrze”, „Akceptuję”,

„Potwierdzam”, „Dalej”.

Naciśnięcie klawisza F1 spowoduje rozwinięcie okna pomocy lub pojawienie się Asystenta w postaci zabawnego spinacza.

Backspace usuwa znak znajdujący się po lewej stronie kursora, czyli najczęściej usuwa ostatnio napisaną literkę.

Klawisz Delete usuwa znak znajdujący się po prawej stronie kursora.

Insert służy do przełączania się w tryb nadpisywania tekstu. (Podczas pisania może usuwać tekst już istniejący!) Powtórne jego wciśnięcie spowoduje ponowne ustawienie pierwotnego trybu edycji.

Naciśnięcie klawisza   

     spowoduje rozwinięcie się listy programów i aplikacji, podobnie jak kliknięcie przycisku Start na ekranie monitora.

Pod przyciskiem

           kryje się możliwość formatowania tekstu bez użycia myszki. Po rozwiniętej liście poruszać się można przy pomocy klawiszy kierunkowych.

Klawisz Esc, ratuje w sytuacji, gdy przez pomyłkę wybraliśmy jakąś opcję lub polecenie. Najczęściej jego naciśnięcie „odwołuje” wydane polecenie.

Naciśnięcie klawisza Shift powoduje pisanie wielkich liter
i znaków umieszczonych w górnej części klawisza.

Włączenie klawisza
Caps Lok powoduje zapalenie się małej kontrolki w prawym górnym rogu klawiatury. Dzięki tej czynności można pisać wielkimi literami bez ciągłego przytrzymywania klawisza Shift.

Ctrl i Alt wykorzystywane są
w kombinacjach z innymi klawiszami literowymi
i funkcyjnymi, umożliwiając wydawanie poleceń, np. Ctrl+C – kopiuj, Ctrl+V – wklej, Ctrl+5 – zapisz. Natomiast Alt+z – powoduje napisanie litery ż, Alt+x – ź, Alt+a – ą, Alt+s – ś .  Równoczesne naciśnięcie klawiszy Shift+Alt+l spowoduje napisanie litery Ł.

Tab służy do wstawiania
w tekście tabulatora (ustalania długości wcięcia w akapicie).
W przypadku tabel i komórek arkusza kalkulacyjnego umożliwia przemieszczanie się między kolumnami.

Pod każdym z dwunastu klawiszy  funkcyjnych F1 – F12  może kryć się jakaś funkcja specjalna,
np. zapis lub drukowanie.

Trzem klawiszom Print Screen, Scroll Lock oraz Pause, nazywanym również klawiszami
DOS-owymi, przypisane są funkcje systemu operacyjnego DOS.
Pod Windows klawisze te używane są bardzo rzadko.

Za pomocą klawiszy kierunkowych

można poru-

szać kursorem

po ekranie –

w pionie i w poziomie.

Page Up i Page Down przesuwają kursor od razu o całą stronę w górę lub w dół.

Home i End powodują ustawienie kursora na początku
lub końcu wiersza.

Klawiatura numeryczna jest włączona po naciśnięciu klawisza Num Lock. Służy ona przede wszystkim do szybkiego wpisywania długich kolumn liczb. Jeśli Num Lock jest wyłączony, klawisze numeryczne zmieniają się w klawisze kierunkowe, służące do poruszania się kursorem.

Trzy kontrolki (diody) sygnalizują, czy zostały wciśnięte klawisze Num Lock, Caps Lock, ScrollLock.