Wymarcie.pdf

Darwin siħ pomyliþ

Teoria Karola Darwina sprzed pþtora wieku o wyŇszoĻci samcw nad samicami brzmi dla

wspþczesnych genetykw wrħcz zabawnie. W "Doborze pþciowym", gdzie rozwija koncepcjħ

wspþzawodnictwa i wyboru, pokazuje, jak egoistyczne dĢŇenie samca do przekazania swego

dziedzictwa genetycznego powoduje powstanie ozdb i wojowniczoĻę w Ļwiecie zwierzĢt. A o

ludziach pisze: "Ostatecznie mħŇczyzna wyewoluowaþ na przywdcħ. W ten sposb ostatecznie

uzyskaþ wyŇszoĻę nad kobietĢ. Istotnie, bardzo korzystny jest fakt, Ňe u ssakw panuje prawo

rwnego przekazywania cech obu pþciom; w przeciwnym bowiem razie mħŇczyzna prawdopodobnie

przewyŇszaþby kobietħ wyposaŇeniem psychicznym tak bardzo, jak paw przewyŇsza pawicħ

upierzeniem ozdobnym".

W 2010 roku jedna trzecia m ħŇ czyzn b ħ dzie Ň yła samotnie. Połowa z nich prawdopodobnie umrze

MħŇczyŅni sĢ skazani na wymarcie. Tak brzmi najnowsza teza brytyjskich (i nie

tylko) genetykw, ktrĢ moŇna porwnaę do trzħsienia ziemi. "MħskoĻę mħŇczyzn

nieustannie zanika, zarwno w sferze biologii, jak i stosunkw spoþecznych", pisze

Steve Jones, wykþadowca genetyki w londyıskim University College, w nowej, a juŇ

gþoĻnej w Ļwiecie ksiĢŇce "O pochodzeniu mħŇczyzny". "JeĻli chodzi o znaczenie

mħŇczyzny dla kontynuacji gatunku, to mħŇczyznħ trzeba uznaę za pasoŇyta

samicy. Bo mħŇczyŅni juŇ rodzĢ siħ uþomni.

W przypadku lSykes podkreĻla, Ňe posiadacze chromosomu Y przychodzĢ na Ļwiat jakby z

wadĢ wrodzonĢ, na dodatek sĢ w coraz gorszej kondycji biologicznej, poczĢwszy od malejĢc

Wszystkiemu winny jest chromosom Y. To on decyduje o tym, Ňe dziecko otrzymuje pþeę

mħskĢ. Kobiety majĢ w jĢdrze komrkowym dwa niemal identyczne, witalne chromosomy X,

bħdĢce jakby kopiami bezpieczeıstwa, na wypadek gdyby jeden z nich zostaþ uszkodzony. W

jĢdrze komrkowym mħŇczyzny zamiast drugiego chromosomu X jest krciutki, samotny

chromosom Y. Ten uþomek - bo mħska oznaka toŇsamoĻci jest Ļmiesznie maþa, stanowi

zaledwie jednĢ piħędziesiĢtĢ czħĻę caþego genomu - ktremu brak siþy i odpornoĻci - utraciþ

zdolnoĻę regeneracji. W dodatku chromosom Y jest coraz mniejszy, obecnie stanowi jedynie

jednĢ trzeciĢ pierwotnego rozmiaru sprzed 300 mln lat - i nadal siħ kurczy. Samce homo

sapiens sĢ skazane na wyginiħcie w drodze ewolucji gatunku", przypuszcza prof. Jones.

e- Ten genetyczny symbol mħskoĻci ulega tak szybkiej degeneracji, Ňe wkrtce mħŇczyzna

bħdzie naleŇaþ do przeszþoĻci - wyrokuje prof. Bryan Sykes z uniwersytetu w Oksfordzie,

zajmujĢcy siħ badaniem DNA z prbek pobranych z prehistorycznych szkieletw. Z jego

obliczeı wynika, Ňe koniec mħŇczyzny nastĢpi za jakieĻ 5 tys. pokoleı, czyli 125 tys. lat.

j liczby coraz sþabszych plemnikw w nasieniu.

Z badaı brytyjskich genetykw wynika, Ňe obecnie przyczynĢ niepþodnoĻci u ok. 30%

mħŇczyzn sĢ uszkodzenia chromosomu Y. Z biegiem pokoleı geny ulegajĢ bowiem mutacjom

i do genotypu wkradajĢ siħ bþħdy. Obecnie mħski chromosom zgromadziþ wiele szkodliwych

mutacji, ktrych nie byþo jeszcze w pokoleniu dziadkw i pradziadkw. KaŇde nastħpne

mħskie pokolenie bħdzie gromadzię coraz wiħkszy Ļmietnik genetyczny.

Ojciec niepotrzebny

Czy ludzkoĻę ma szansħ przetrwaę bez samcw? Okazuje siħ, Ňe koniec mħŇczyzny wcale nie

musi oznaczaę koıca naszego gatunku. Medycyna bada rŇne warianty wyjĻcia z sytuacji,

czyli zastĢpienia mħŇczyzn w procesie reprodukcji.

- Najlepszym wyjĻciem byþoby klonowanie albo zastħpcze nasienie z Ňeıskich tkanek, wtedy

caþkiem obeszþoby siħ bez mħskiej spermy. Inny sposb to hodowla mħskich plemnikw w

jĢdrach zwierzħcych, eksperymenty na knurach dajĢ dobre wyniki - uwaŇa Carol Peterson z

uniwersytetu harwardzkiego.

- Owca Dolly zostaþa poczħta bez mħskiej pomocy, co uĻwiadomiþo poþowie populacji

niepewnoĻę jej statusu - zgadza siħ prof. Jim Cummins, sam bħdĢcy posiadaczem

chromosomu Y.

- Byę moŇe, w niedalekiej przyszþoĻci nauka spowoduje powrt natury do jej oryginalnego

Ňeıskiego stanu i mħŇczyŅni sami zniknĢ z pola widzenia. Jak wtedy bħdziemy siħ

rozmnaŇaę? MoŇe przez klonowanie, ktre pod wzglħdem technicznym jest proste: trzeba

pobraę materiaþ genetyczny z organizmu kobiety, umieĻcię w pozbawionej jĢdra komrce

jajowej i gotoweudzi droga do tego "prostego rozwiĢzania" jest jeszcze dþuga, ale

doĻwiadczenia na zwierzħtach dajĢ coraz lepsze efekty. Australijska badaczka Orly Lacham-

Kaplan z Monash Institute of Reproduction and Developement w Melbourne juŇ dwa lata

temu obwieĻciþa, Ňe w pierwszej fazie zapþodnienia nie jest potrzebny plemnik, moŇna

bowiem powoþaę do Ňycia zygotħ, ktra ma dwie matki. Wprawdzie eksperyment powidþ siħ

na myszach, ale przecieŇ od tego zwykle siħ zaczyna.

Jednak nie wszyscy naukowcy sĢ optymistami. Bryan Sykes obawia siħ, Ňe sztuczna sperma

siħ nie sprawdzi. Jego zdaniem, istnieje niebezpieczeıstwo, Ňe wymarcie mħŇczyzn

spowoduje wymarcie caþego gatunku homo sapiens. - PrzecieŇ wiele gatunkw zwierzĢt

wyginħþo z powodu genetycznej marnoĻci samcw, z ludŅmi moŇe byę podobnie. Tak byę

moŇe, ale nie musi - zastrzega.

Awans kobiet

"MħŇczyŅni majĢ uzasadnione powody do niepokoju. Pozycja samcw podupada nawet bez

pomocy klonw. W miarħ postħpw cywilizacji nosiciele chromosomu Y przeŇywajĢ upadek -

od zmniejszajĢcej siħ liczby plemnikw po obniŇenie statusu spoþecznego i od podwaŇonej

roli przy zapþodnieniu po szybszĢ Ļmierę. TakŇe ich miejsce w spoþeczeıstwie - kiedyĻ

niepodlegajĢce dyskusji - jest zagroŇone postħpami rodu niewieĻciego", podsumowuje Steve

Jones. Jeszcze bardziej radykalnĢ opiniħ gþosi niemiecki socjolog Dieter Otten, autor pracy

"Przemoc nosi mħskie oblicze", w ktrej wykazuje, Ňe kryminalne upodobania mħŇczyzn

ciĢgle rosnĢ. UwaŇa on mianowicie, Ňe tzw. sþaba, a w rzeczywistoĻci silna pþeę jest ostojĢ

wspþczesnego Ļwiata: "Kobiety sĢ bardziej uczciwe i moralne, zaangaŇowane w pracħ

zawodowĢ i spoþecznĢ. Bez nich przestaþby funkcjonowaę gospodarczy, spoþeczny i

polityczny system zachodnich demokracji".

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: