KP Król Wilk.pdf

Król Wilk

Jego siła tkwi w nogach marato czyka, z bach

jak sztylety i szcz kach zaciskaj cych si niczym

imadło. Bez takiego drapie nika – inteligentnego,

silnego, wytrzymałego – dzika przyroda nie

mo e sobie poradzi . To jej prawdziwy władca.

USZY POŁO ONE PO SOBIE i wyszczerzone z by nie s oznak gniewu, lecz strachu. W dzikiej watasze, która jest grup rodzinn , wilki rzadko okazuj taki l k. Za to zwierz ta trzymane w niewoli, niespokrewnione, musz ustali hierarchi w stadzie.

Uszy położone po sobie i wyszczerzone zęby nie są oznaką gniewu, lecz strachu. W dzikiej watasze, która jest grupą rodzinną, wilki rzadko okazują taki lęk. za to zwierzęta trzymane w niewoli, niespokrewnione, muszą ustalić hierarchię w stadzie.

tekst Wojciech Mikołuszko

zdjęcia Adam Brzoza

– No to świeża! Super! Jesteś

dziś królem polowania! …

Dr Sabina Nowak rozłączyła

telefon. A ujrzawszy moją zdzi-

wioną minę, zaraz wyjaśniła: „Robert znalazł

świeże odchody wilka, czyli przynajmniej

jeden osobnik nadal tu jest. I coś niedawno

zjadł, zapewne upolował”. „Tu”, czyli w Borach

Dolnośląskich – wielkim kompleksie leśnym

na południowym zachodzie Polski, gdzie

Stowarzyszenie dla Natury „Wilk”, którego

prezesem jest Sabina Nowak, a wiceprezesem

Robert Mysłajek, prowadzi monitoring wilków.

W roku 2000, gdy zaczynali, drapieżniki poja-

wiały się z rzadka. Dziewięć lat później Bory

zamieszkują już trzy watahy i prawdopodobnie

dwie młode pary, które jeszcze nie przystąpiły

do rozrodu. Ściśle mówiąc, tak było parę tygo-

dni przed moją wizytą. Niestety, na początku

lipca przez śródleśne poligony żagański i świę-

toszowski przebiegła trasa rajdu Drezno–

–Wrocław. Zabawy było zapewne co niemiara.

Dla ludzi, bo wataha wilków, która tu miała

norę ze szczeniętami, ciężko zniosła przejazd

ponad 200 samochodów terenowych, quadów,

i ciężarówek. Drapieżniki zabrały swoje młode

i w popłochu gdzieś uciekły.

Naukowcy przemierzali las, żeby je odna-

leźć. Robert Mysłajek wybrał się na tropienie

samotnie, ja zaś towarzyszyłem w „polowaniu”

na wilcze ślady dr Sabinie Nowak. Z początku

natrafialiśmy tylko na stare odchody. Nie-

które już się rozsypywały. Łatwo można

było w nich dostrzec sierść, fragmenty racic

oraz odłamki kości.

– O! Wilk! – krzyknęła nagle dr Nowak. Nie

patrzyła przy tym w głąb lasu, lecz pod nogi.

Zatrzymaliśmy się na szerokim, bezleśnym pa-

sie przeciwpożarowym. Na żółtoszarym piasku

odcisnęły się ślady jakiegoś czworonoga.

– Może to pies? – marudziłem.

– Nie, nie – zaoponowała moja przewodnicz-

ka. Przecież widać wyraźny, duży, wydłużony

trop i mocne pazury. To dorosły osobnik. Ale

żeby mieć stuprocentową pewność, musimy ru-

szyć jego śladem. Psy hasają po lesie bez ładu

i składu, biegają to tu, to tam. A wilk jak idzie,

to prosto, do konkretnego celu.

– Jakiego celu?

– Zwykle na polowanie. Wilki najchętniej by

leżały albo się bawiły. Ruszają, gdy są głodne

albo gdy jedzenia potrzebują ich szczenięta.

Poszliśmy więc po śladach. Najpierw skręciły

na leśną drogę, dalej szły prosto. Na skrzyżowa-

niach zwierzę robiło czasem łuk, po czym znów

ruszało przed siebie. Żadnego hasania, biegania

w tę i we w tę. Po paru kilometrach pozbyłem

się wątpliwości. To musiał być wilk. Szedł tędy

niedawno, najdalej wczoraj. Król Wilk. Canis

lupus . Budowa jego ciała, mięśnie, szkielet,

zmysły – wszystko, dosłownie wszystko dosko-

nale przystosowane do długotrwałego tropienia

i skutecznego zabijania. Naturalny zasięg wy-

stępowania tego psiego krewniaka jest bardzo

rozległy – od Europy, przez północną i środko-

wą Azję, po znaczną część Ameryki Północnej.

Długość ciała dochodzi do 130 cm, wysokość

w kłębie – do 85 cm. Waży zwykle od 35 do

nawet 60 kg. Sierść ma płową, w odcieniach

od szarego, rudawego po brązowe, wyjątkowo

– czarną albo białą. Sylwetka – zwinna, szczu-

pła, żylasta. Jak u maratończyka. Bo sporto-

wą specjalnością wilka nie jest wcale sprint,

lecz długi, wytrwały bieg.

„Wilk odżywia się nogami” – mawia

prof. David Mech z Uniwersytetu Minnesoty

w USA, chyba najlepiej znany w świecie badacz

wilków, redaktor ostatniej monograii gatun-

ku pt. Wolves (Wilki). Rolf Petereson i Paolo

Ciucci w jednym z rozdziałów tej książki pi-

szą: W swojej historii ewolucyjnej wilki zosta-

ły ukształtowane jako biegające drapieżniki,

które polują na dużych roślinożerców . Potra-

ią biec z prędkością do 60 km/godz. Zwykle

aż tak bardzo się nie spieszą, są za to bardzo

wytrwałe – obserwowany w Stanach Zjedno-

czonych rekordzista gonił oiarę przez 21 km.

Szczupły, zwinny, żylaSty – wilk nie

przeraża gabarytami, ma raczej posturę

długodystansowca. i rzeczywiście, jego siła

tkwi w wytrzymałych nogach. żeby zmęczyć

potencjalną oiarę i zmusić ją do poddania

się, potrai biec kilometrami.

34 national geographic • październik 2009

M asz kupę?! … – Śmierdzi? ….

Najczęściej rezygnują po kilku kilometrach,

ale ofiara nie powinna czuć się wtedy bez-

pieczna. Wilki są inteligentne. Jeśli wiedzą, że

ją ostro zmęczyły, mogą wrócić. W Puszczy

Białowieskiej, gdzie w latach 1996–1999 zespół

prof. Włodzimierza Jędrzejewskiego śledził za

pomocą radionadajników 11 wilków z 4 watah,

odkryto, że średnio dziennie samica przemie-

rzała 22,1 km, a samiec 27,6 km. Już i to nie-

mało, a gdy chciały, wilki potraiły przez dzień

pokonać dystans nawet ponad 60 km!

– Mogą węchem wyczuć zdobycz z odległości

kilku kilometrów – twierdzi dr Nowak. – Roz-

poznają, co to za wierzę i w jakiej jest kondycji,

czy jest osłabione, np. stare ranne, czy przeciw-

nie – zdrowe i silne.

Mają też swoje sztuczki. Wiedzą, że zwierzę-

ta kopytne przewyższają je w szybkości biegu,

zwłaszcza pod górę. Dlatego wilki starają się

zmusić je do ucieczki w dół. – W Karpatach

stwierdziliśmy, że drapieżniki chętnie po-

lują w dolinach potoków – opowiada dr No-

wak. – Kilka z nich biegnie zboczem i płoszy

żerujące jelenie lub sarny. Gdy przestraszo-

ne zwierzę ucieka w dół, natyka się na brzegu

strumienia na jeszcze jednego wilka. To on

jest „killerem”.

Peterson i Ciucci opisują, jak młode wilczki

zapędziły młode owcy Dalla na skraj przepa-

ści, gdzie same też nie mogły się dostać. Matka,

chcąc im pomóc, zrzuciła kamień w kierunku

oiary. Niestety, sama spadła razem z nim. Wy-

36 national geographic • październik 2009

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: