1. Wymień cele wychowania młodzieży w starożytnej Grecji:
2. Wymień podobieństwa i różnice w systemie wychowawczym w Sparcie i Atenach:
Każdy Spartanin od urodzenia był podporządkowany bezdusznym prawom państwowym. O życiu człowieka od urodzenia decydowała geruzja (rada starszych). Geronci oglądali każde nowo narodzone dziecko, o ile było silne i dobrze zbudowane, rodzice mieli obowiązek je żywić i wychować. Jeśli zaś było niekształtne i zbyt chude Rada Starszych nakazywała porzucić je w tzw. Odłogach, miejscowości pełnej przepaści, położonej koło gór Tajget. W społeczeństwie panowało przekonanie, że dla państwa lepiej będzie, by dziecko nie żyło skoro natura od początku nie dała mu zdrowia i siły. Niemowlęta przyzwyczajano do znoszenia samotności i ciemności, oduczano kaprysów i kwileń.
Dzieckiem do 7. roku życia zajmowała się rodzina, potem zostawały oddane władzom, niezależnie od płci i zamożności, wychowanie wyglądało podobnie. Uczono ich żelaznej dyscypliny, a karą za przewinienia była chłosta. Przygotowania do służby w wojsku trwały do 20 roku życia, sama zaś służba zazwyczaj następne 10 latPo ukończeniu 7 lat dzieci zabierano od rodziców i nastawał początek nauki szkolnej. Dzieci dzielono na dwie grupy: paides od 7 do 14 lat i efebów od 14 do 20 lat. Po roku uczeń nazywał się rhogidas, a w następnych latach kolejno: prokomidzomenos, mikidzomenos, propais, pais (12-letni), melleiren, eiren. Uczniowie uczyli się życia we wspólnocie, ćwiczyli sprawność fizyczną i sztukę pisania. Ważną rolę odgrywał duch rywalizacji występujący w grupach, szlachetne współzawodnictwo w szkole (agonistyka), wybór naturalnych liderów, grupa chłopców (heteria).
Młodzież miała wakacje letnie, a w ciągu roku szkolnego było także wiele dni wolnych od nauki np. 4-św. Posejdona, 6-św. Eumenesa, 7-ofiary i igrzyska publiczne, 10-św. Pytoklesa, 12-składanie ofiar ku czci Dionizosa, 19-procesja dla uczczenia muz, 26-św. Attlasa. Był jeszcze „dzień nauczyciela”, a piąty dzień każdego miesiąca był wolny od zajęć jako „dzień fundatora”. Przeznaczono ten dzień na rozrywki i zabawy.
· do 18 lat dzieci obojga płci wychowywały się w państwowych zakładach wychowawczych typu koszarowego, gdzie uprawiały ćwiczenia fizyczne i wojskowe.
· chłopcy do 20 roku życia przygotowywali się do służby w wojsku, (od 16-20 typowo taktyczne nauki, uczyli się np. jak prowadzić bitwy, dowódcze umiejętności), która trwała do 30 roku życia. Chłopcy po ukończeniu 20 lat przechodzili do grupy męskiej. W ich zespole spędzali całe życie: jedli, spali, walczyli, często utrzymywali związki homoseksualne. Przez 10 lat, nadal skoszarowani, doskonalili się w sztuce wojskowej. Spartiaci służyli w ciężkozbrojnej piechocie, zwanej hoplitami. Ich uzbrojenie składało się z hełmu, pancerza i tarczy oraz włóczni i krótkiego miecza. Celem tego systemu było wychowanie ludzi sprawnych fizycznie, walecznych i zdyscyplinowanych. Gotowość bojową młodych sprawdzano podczas obław na niewolników (krypteje). Organizację wychowania w Sparcie przypisuje się Likurgowi.
· po ukończeniu 30 lat otrzymywali pełnię praw dorosłego obywatela. Mogli się ożenić, choć nie oznaczało to mieszkania we własnym domu z żoną. Państwo wydzielało należną działkę ziemi wraz z helotami. Brali też udział w Zgromadzeniach Ludowych. Był to początek służby wojskowej. Wchodzili oni do grupy kilkunastu mężczyzn w różnym wieku Spartiata cały czas przebywał w koszarach, w domu bywając tylko na przepustkach
· dopiero po ukończeniu 40 lat, jeśli jeszcze mieli ochotę, mogli się przenieść do domu i wieść tzw. życie rodzinne. Nadal jednak pozostawał im obowiązek spożywania wspólnych, składkowych posiłków ze swoimi towarzyszami ćwiczeń wojskowych, który ustawał dopiero z ukończeniem 60 lat życia.
Ideałem wychowawczym było uformowanie człowieka wszechstronnie wykształconego oraz pięknego i dobrego. Tutaj oprócz sprawności fizycznej liczyła się wiedza, rozwój umysłowy, moralny i estetyczny czyli kalokagatia:Do siódmego roku życia dziecko spędzało na łonie rodziny. Niemowlę po odkarmieniu przez matkę (miała za mało powagi rodzinnej by wpływać na wychowanie) przechodziło do rąk niańki. O życiu lub śmierci noworodka decydował ojciec. Jeśli zaś wyrzekał się swego potomka wyrzucano dziecko na śmietnik. Ojciec pochłonięty życiem publicznym nie interesował się dzieckiem. Ten czas dziecko spędzało na beztroskich i swobodnych zabawach. Nikt nie zawracał sobie głowy jego wychowaniem. Rodzice mieli większą dowolność, jeśli chodzi o wychowanie potomstwa niż w Sparcie. Ich obowiązkiem wobec państwa było wychowanie dziecka na człowieka wszechstronnie wykształconego, umiejącego współżyć z innymi obywatelami.
Chłopcy, którzy przekroczyli już 7. rok życia, dostawali się pod opiekę niewolnika zwanego pedagogiem (paidos agogos). Ponadto synowie wolnych obywateli uczęszczali do szkół. W zajęciach lekcyjnych brało udział co najwyżej kilku uczniów, też od 7-14 roku życia uczęszczały one do szkól prywatnych gdzie do 14 lat uczyło ich dwóch nauczycieli: gramatystów (nauczyciel czytania i pisania) i kitarzystów/litarysta (nauczyciel muzyk). Chłopiec po ukończeniu 7 roku życia przechodził pod nadzór zaufanego niewolnika tzw. pedagoga (pais- chłopiec, ago- prowadź). Pedagog odprowadzał i przyprowadzał chłopca do szkoły (nauka indywidualna), pilnował go, opiekował się nim, był z nim cały czas. Jeżeli chłopiec czegoś się nie nauczył bito niewolnika. Ojciec przekazywał niewolnikowi opiekę nad synem i kształcenie jego obyczajów, zwłaszcza zachowania się na ulicy i przy stole, miał pozwolenie korzystania z rózgi. W szkole, tzw. grammatistes przez pierwsze 3 lata uczył alfabetu (najpierw uczył nazw liter, a potem pokazywał kształt). Nauczano również najprostszych działań rachunkowych, tabliczki mnożenia. W nauczaniu gramatysta trzymał się jedynie metody pamięciowej, bez zadawania sobie trudu rozwijania samodzielnego myślenia. Nie było prac domowych i wyznaczonych godzin szkolnych, uczeń przychodził i wychodził kiedy chciał, nauczanie odbywało się indywidualnie z każdym uczniem po kolei, nie było wakacji, kary cielesna były często stosowane, ale było to akceptowane przez wszystkich. Kiedy uczeń opanował umiejętność pisania i czytania (ok. 10 roku życia), przystępował do lektury autorów i tutaj główną i trwałą pozycją były eposy Homera oraz bajki Ezopa, w których była zawarta głęboka mądrość. W miarę wzbogacania się literatury, rozszerzał się program: czytano dzieła Hezjoda, z utworów Solona uczono się historii, geografii, zasad życia społecznego, polityki i etyki oraz mitologii, utwory Teognisa, uczono się hymnów ku czci bogów, które odśpiewywano z okazji uroczystości religijnych.
Ci, którzy czytali już poezję, zaczynali uczyć się muzyki u lutnisty. Tu uczyli się gry na lutni, śpiewu, deklamacji, wyrabiali poczucie rytmu i melodii.
Gdy chłopiec ukończył 12 lat zmieniał się kierunek jego wychowania. Przechodził pod "skrzydła" paidotribesa (nauczyciela wychowania fizycznego). Wykonywane pod jego kierunkiem ćwiczenia miały na celu przygotowanie młodego Ateńczyka do udziału w olimpiadzie oraz zapewnienie mu odpowiedniej sprawności fizycznej. Trenowano głównie dyscypliny olimpijskie takie jak: biegi, skoki, zapasy, rzut dyskiem oraz oszczepem. Zwycięzcy organizowanych co cztery lata igrzysk cieszyli się powszechnym szacunkiem, stawali się wręcz bohaterami. Wszystkie lekcje w jakich uczestniczyli chłopcy ateńscy odbywały się na tzw. palasterze, na świeżym powietrzu, w miejscach otoczonych kolumnadą. Ćwiczenia fizyczne odbywali chłopcy 15–16. letni pod okiem pedotryby w jego prywatnym zakładzie (palestrze). Kształcenie kontynuowali w gimnazjonach (gynaceum), które w epoce hellenistycznej były zasadniczym typem średnich szkół publicznych.
Chłopcy pomiędzy 18. a 20 rokiem życia (okres efebii) przystępowali do nauki przysposobienia wojskowego (wprowadzonych po 338 p.n.e). Obowiązywał wszystkich obywateli ateńskich od 18 roku życia, trwał 4 lata. Kosmeta (urzędnik państwowy) nadzorował ćwiczenia efebów. Ćwiczenia te miały charakter wojskowy. Młodzieniec, rozpoczynający efebię, składał przy otrzymywaniu broni znamienną przysięgę w świątyni. Po niej efeb wchodził w życie publiczne i stawał się własnością państwa. Pierwszy rok to nauka posługiwania się bronią (łuk, dzida, dysk), odbywanie honorowych straży przy uroczystościach. Drugi rok to marsze, obozowanie w polu i strażowanie w twierdzach.
Przeszedłszy efebię, młody ateńczyk zostawał obywatelem.
Dziewczęta ze wszystkich warstw społecznych otrzymywały wychowanie domowe. Dziewczęta ateńskie, w przeciwieństwie do chłopców nie uczęszczały do szkół (w Atenach nie było szkół dla dziewcząt). Te pochodzące z bogatszych rodów mogły pobierać w domu, pod kierunkiem prywatnej nauczycielki lekcje pisania, czytania oraz gry na instrumentach, śpiewania i tańca (umiejętności te były potrzebne w związku z ich udziałem w uroczystościach religijnych). W domu, pod okiem matki uczyły się podstawowych czynności domowych (takich jak tkactwo, przędzenie), przygotowując się w ten sposób do roli żony i matki, który rozpoczynał się już w wieku 14 lat.
3. Opisz genezę powstania igrzysk olimpijskich w starożytnej Grecji:
Pierwsze igrzyska olimpijski miały miejsce w 776 roku p.n.e. ( z tego roku pochodzi zapis zawierający nazwiska zwycięzców w sportowych zmaganiach), ale igrzyska siegaja jeszcze wcześniejszych czasów.Początek igrzysk olimpijskich odnoszony jest do wieku heroicznego – wg mitologów miał je ustanowić sam Zeus dla uczczenia swego zwycięstwa nad Kronosem. Inne wersje wiążą pocztaki igrzysk z mitem o Heraklesie. Heros pod wplywem szału zabił swą żone i potomstwo, za kare musiał wykonać 12 prac; gdy je ukończył dla upamiętnienia swych wyczynów a także dla pokuty zainaugurował w Olimpii pierwsze igrzyska ( mialo to miejsce około 1253r p.n.e.). Zebrani widzowie nie mogli podziwiać walki bo nikt nie śmiał stanąć do walki z siłaczem. Sytuację uratował Zeus, który zstąpił z góry Olimp i stoczył wspaniała walkę, ze swym synem zakończoną rmisem. To herakles zarządził, że igrzyska będą odbywały się co 4 lata na cześć boga bogów Zeusa, jedyną nagrodę dla zwycięzców w nich miał być wieniec. Geneza igrzysk wiąże się jeszcze z inną historią. Ojnomaos, król Pisy, miał śliczna córkę Hippodamię, o której rękę ubiegało się wielu młodzieńców. Król odprawil wszystkich konkurentów, bo był do córki mocno przywiązany. Ale nie tylko dla tego. Istniała przepowiednia, która mówiała, że król zginie z ręki swego zięcia. Wreszcie urządził kandydatom zawody. Ten otrzyma rękę Hippodamii, kto wiezie ją własnym rydwanem ucieknie przed pościgiem. Król miał jednak rumaki podarowne przez Aresa, które z łatwością dopędzały uciekinierów, których król zabijał włocznią. Działo się tak do czasu, gdy do współzawodnictwa stanął Pelops. Przekupił on woźniće królewskiego rydwanu, który obluzowal szprychy w kołach, co podczas wyścigów spowodowało katastrofę. Pelops poślubił królewnę i został na tronie. Nie zapłacił jednak woźnicy za usługę, a gdy Mytrylios domagał się gratyfikacji, zrzucił go do morza. Wtedy ojciec wożnicy, hermes, rzucił straszliwą klątwę na cały ród Pelopsa, ten, by przebłagać bogów, zainaugurował w Olimpii igrzyska.O genezie igrzysk mówi jeszcze inna legenda. W roku 820 p.n.e. wyrocznia Delficka nakazała ich restaurację Likurgowi ze Sparty i Ipultosowi ze Elidy. Jednocześnie zawarty został pomiędzy wyrzej wymienionionymi a władcą Pisy „pokók boży” który gwarantował bezpieczeństwo zawodnikom zmierzającym na zawdoy a także zawieszenie na czas igrzyszk działań wojennych.Starogrecki igrzyska olimpijskie miały przede wszystkim program sportowy, lecz były połączone z obradami religijnymi a niekiedy za współzawodnictwem artystycznym. Podstawą ich rozwoju stały się zawody regionalne, a niektóre z nich zuskały sobie range ogólnonarodową. Taką sławę i autorytet miały przede wszystkim te, które odbywaly się na Peloponezie, w Olimpii. Ponadto ogólnonarodowym mianem cieszyły się igrzyska pytyjskie w Delfach oraz igrzyska pod Koryntem.Igrzyska pytyjskie odbywały się na cześć boga Apolnina, co cztrey lata. W trzecim roku olimpiady. Oprócz konkurencji sportowych rywalizowany tez w sztukach pięknych- muzyce, śpiewie, tańcu – których opiekunem był boski Apollo.Igrzyska w Nomei odbywały się co dwa lata. W drugim i czwartym roku olimpiady w konkurencjach zarówno sportowych, jak i artystycznych. Zwycięzców honorowany wieńcem z bluszczu.Igrzyska w Isthamos odbywały się co cztery lat. Na ich program składały się konkurencje hippiczne, wioślarskie, żeglarskie, gimnastyczne i muzyczne. Tymi zawodami opiekował się władca mórz – Posejdon.
4. Charakterystyczne cechy starożytnych igrzysk które zachowały się do dzisiaj:
...........................................................................................................................................................
5. Czym charakteryzowało się wychowanie młodzieży w starożytnym Rzymie:
6. Opisz kulturę fizyczną w starożytnym Rzymie:
Brak źródeł nie pozwala na dokładniejszą charakterystykę wychowania rzymskiego do końca VI wieku p.n.e. Prawdopodobnie wydaje się, że pierwsze szkoły elementarne na terenie państwa rzymskiego powstały dopiero w końcu IV lub też na początku III wieku p.n.e. W Rzymie przez długi okres czasu utrwalił się ideał obywatela – gospodarza wiejskiego, który pełniąc często najważniejsze godności państwowe uprawiał równocześnie rolę. Prymitywna surowość wczesnego ideału obywatelskiego starożytnych Rzymian znalazła swoje odzwierciedlenie między innymi w wychowaniu młodzieży. Ideałem wychowawczym przez bardzo długi okres czasu był surowy ideał obywatela, który charakteryzował się takimi cnotami jak: stałość, dzielność, pobożność, opanowanie, godność, roztropność, sprawiedliwość. Wychowaniem i kształceniem młodzieży zajmowało się rodzina. Młody rzymianin znajdował w niej wzory do naśladowania.
Dzieci do 7 roku życia wychowywały się pod opieką matki. Rzymianka ponosiła odpowiedzialność za wychowanie moralne synów i córek.
W 7 roku życia chłopiec przechodził całkowicie pod opiekę ojca, który stawał się jego wychowawcą i nauczycielem. Matka zajmowała się nadal wychowaniem córek ucząc je gospodarstwa domowego, szycia, przędzenia oraz muzyki.
Zdobywana przez chłopców wiedza ograniczyła się do praktycznego zapoznawania z różnorodnymi obowiązkami i czynnościami. Wiejski charakter kultury starożytnego Rzymu sprawiał, że młody Rzymianin uczył się przede wszystkim prowadzenia gospodarstwa rolnego. Od ojca uczył się czytania na podstawie uchwalonego w roku 450 p.n.e. prawa XII tablic. Tekst ten stanowił podręcznik wychowania obywatelskiego i patriotycznego. Uczono się go na pamięć i deklamowano przy różnych okazjach. Młodzi Rzymianie uczyli się również posługiwania różnego rodzaju bronią, jazdy konnej, znoszenia niewygód i głodu.
W szesnastym lub siedemnastym roku życia młody Rzymianin przywdziewał męską togę na znak osiągnięcia pełnoletniości. Otwierało mu ona wstęp do grona młodzieńców. Po rocznym przygotowaniu chłopca do pracy politycznej następowała służba wojskowa. Pierwszy jej rok spędzał młody Rzymianin w szeregach jako zwykły żołnierz, drugi zaś pracował w sztabie, ucząc się zasad dowodzenia i poznając różne tajemnice wojskowe.
Tego rodzaju wychowanie zapewniało Rzymowi doskonałych żołnierzy i lojalnych obywateli, pod względem moralnym jednak czyniło z młodzieży rzymskiej ludzi wyrachowanych, egoistycznych, okrutnych i chciwych.
Wytworzyły się w Rzymie trzy szczeble wykształcenia ogólnego:
· szczebel elementarny (szkoły elementarne)
· szczebel gramatyczny (szkoły gramatyczne)
· szczebel retoryczny (szkoły retoryczne)
W szkołach elementarnych uczyli tzw. literatores (nauczyciele liter) w szkołach gramatykalnych tzw. grammatici albo literati, w szkołach retorycznych tzw. retorzy. Dzieci biedniejszych, wolnych obywateli rzymskich uczęszczały do szkół elementarnych. Szkółki te mieściły się na rynkach lub przy placach, na gankach i altanach osłoniętych przed żarem słońca, bez ścian i jakichkolwiek urządzeń. Uczniowie siedzieli na podłodze trzymając kamienne tabliczki na kolanach. Literator zajmował się jedynie nauczaniem dzieci, pozostawiając wychowanie rodzinie uczniów.
Program nauczania rzymskiej szkoły elementarnej obejmował początkowo czytanie i pisanie, podstawowe działania arytmetyczne, opowiadania z dziejów Rzymian, deklamacje ballad, naukę pieśni patriotycznych i lekturę pierwotnego podręcznika, którym był tekst „Praw XII tablic”. Na początku dzieci uczono na pamięć alfabetu, później uczono je składać litery i sylabizować, a następnie czytać. Czytanie łączono z pisaniem na tabliczkach zadań dyktowanych przez nauczyciela.. Metoda taka była konieczna ze względu na brak podręczników. W II wieku p.n.e. zaczęto w Rzymie zatrudniać niewolników przy kopiowaniu książek. Dzięki temu większość uczniów mogła mieć własne podręczniki. Gdy uczniowie umieli już czytać, nauczyciel przyzwyczajał ich do poprawnej wymowy i przestrzegania w mówieniu zasad gramatycznych. Pisania uczono na tabliczkach woskowych, a następnie pisano na skrawkach pergaminu. Arytmetyki uczono przy pomocy6 palców, kamyków a następnie na tabliczkach woskowych.
W połowie III wieku p.n.e. pojawili się w Rzymie nauczyciele arytmetyki zwani kalkulatorami. Nauczanie w szkole elementarnej odbywało się przeważnie metodą pamięciową. Uczniowie powtarzali głośno nazwy liter i sylab dyktowanych przez nauczyciela. Przy tych metodach nauczania zaczęto stosować kary. Do najczęściej używanych należały kary fizyczne. Rózgi i rzemienie były symbolem wychowania. Nauka w tych szkołach rozpoczynała się we wczesnych godzinach rannych. Lekcje trwały najczęściej do nocy z krótką przerwą na obiad. Lekcji do domu nie zadawano. Dłuższe przerwy w pracy szkół przypadały w okresie najgorętszych tygodni lata, w czasie żniw i winobrania. Charakterystyczną cechą rzymskich szkół było kształcenie zarówno dziewcząt jak i chłopców.
W Rzymie pod koniec II wieku p.n.e. pojawiły się elementarne szkoły prowadzone w języku greckim oraz elementarne szkoły dwujęzyczne. Były to szkoły ekskluzywne, przeznaczone dla dzieci zamożnych rodziców.
Wychowankowie szkół elementarnych przechodzili w dwunastym roku życia do prywatnych szkół średnich, organizowanych na wzór hellenistyczny. W szkołach tych pobierano opłaty za naukę i dlatego były one tylko dostępne dla rodzin bogatych. W szkołach tych realizowano program „siedmiu sztuk wyzwolonych’ tzn. gramatykę, retorykę, dialektykę, arytmetykę, geometrię, astronomię i muzykę.
Największy zapał w hellenistycznej szkole na terenie Rzymu wywołała retoryka. Rozbudzała ona wyobraźnię każdego ambitnego chłopca marzącego o karierze adwokackiej, politycznej. Dobry mówca stanowił najwyższy ideał człowieka rzymskiego, uosobienie wszystkich cnót moralnych i obywatelskich.
Utrwalenie się szkoły hellenistycznej w starożytnym Rzymie pociągnęło za sobą pojawienie się instytucji pedagoga. Funkcję pedagoga powierzano najczęściej niewolnikom w starszym wieku. Nosili pni za dziećmi przybory szkolne i opiekowali się nimi na ulicy.
Cesarstwo rzymskie nie wniosło poważniejszych zmian do metod wychowania, ani do programu szkolnego. Szkoła elementarna stała się jednak wyłącznie instytucją kształcącą dzieci biednych rodziców. Ponieważ umiejętność czytania była bardzo użyteczna w służbie wojskowej, liczba szkół elementarnych znacznie wzrosła. Rozszerzył się nieco ich program nauczania. Około połowy II w.n.e. wprowadzono do programu elementy geografii i astronomii. Nie cieszyły się one szacunkiem klasy rządzącej. Prowadzący ją literator spotykał się często z lekceważącym stosunkiem społeczeństwa, a niekiedy nawet z pogardą.
Zupełnie inna była sytuacja w szkole średniej, która była dostępna tylko dla młodzieży uprzywilejowanej. Nauczających w szkole średniej otaczano powszechnym szacunkiem. Najważniejszą częścią programu szkoły średniej była lektura i objaśnienie utworów poetyckich, wśród których pierwsze miejsce zajmował Homer. Znajomość poezji uważano za podstawę wykształcenia średniego. Znaczną rolę w okresie Cesarstwa rzymskiego odegrały szkoły retoryczne, które przygotowywały młodzież do aktywnego życia. Zastąpiono ideał dobrego obywatela – żołnierza ideałem wykształconego urzędnika państwowego. Szkoły retoryczne spełniały ponadto doniosłą rolę w szerzeniu kultury rzymskiej wśród podbitych ludów.
Stosunek Cesarzy rzymskich do oświaty był różny. Juliusz Cezar przyznał wszystkim nauczycielom pochodzenia obcego w Rzymie prawa obywatelskie i wyborcze.
Cesarz August w okresie wielkiego głodu zmuszony był wypędzić z Rzymu wszystkich cudzoziemców, pozwolił jednak pozostać wszystkim nauczycielom, retorom i uczonym.
Wybitnym teoretykiem wychowania był Kwintylian. Według niego, aby wychować człowieka rzymskiego na mądrego i pełnego poczucia realizmu, należało go otoczyć troskliwą opieką od najwcześniejszego okresu życia. Uważał on, że bardzo duży wpływ na małe dziecko ma dobór niańki jak i pedagogów dla chłopca w okresie rozpoczynania nauki. Wszystkie osoby stykające się z dzieckiem od najwcześniejszych lat powinny odznaczać się wysokim poziomem moralnym i starannym wykształceniem językowym.
Nauka dzieci w wieku przedszkolnym powinna być zbliżona do zabawy. Domagał się on połączenia nauki pisania, czytania i uczenia nazw liter jednocześnie z ich pisaniem. Nie zgadzał się z twierdzeniem, że dziecko w wychowaniu domowym łatwiej zdobywa wiedzę. Uważał, iż dzieci często ulegają demoralizującym wpływom źle dobranego nauczyciela, nierozsądnie postępujących rodziców.
Najważniejszym argumentem przemawiającym za posłaniem chłopca do szkoły było przygotowanie go do kariery mówcy. Każdy zaś mówca jak to podkreślał Kwintylian, musiał stale występować przed licznym gronem..
Kwintylian nie ustalał wieku chłopca mającego przejść do szkoły średniej. Twierdził, że przejście takie powinno odbyć się kiedy chłopiec przyswoi umiejętność czytania i pisania. Szkoła średnia miała charakter ogólnokształcący i dawała encyklopedyczną orientację we wszystkich dziedzinach wiedzy. Szkoły retoryczne zaś były specjalistyczne i kształciły kandydatów na mówców. Czas przechodzenia ze szkoły średniej do retorycznej nie był ściśle określony, zależał od zdolności ucznia, dojrzałości i poziomu wykształcenia. Najczęściej było to w wieku13-14 lat. Młodzież poznawała teorię retoryki w pięciu zasadniczych częściach:
· zagadnienie pomysłowości
· zagadnienie układu, kompozycji
· zagadnienie wysławiania się
· zagadnienie pamięci, zapamiętywania
· zagadnienie wypowiedzenia
Mimo specjalistycznego charakteru szkoły retorycznej nauczyciele wymowy nie powinni, zdaniem Kwintyliana zapominać o wpajaniu uczniom zdrowych zasad moralnych i sprawiedliwości.
Szkolnictwo grecko – rzymskie stało się pierwowzorem dla następnych wieków. Większość rysów europejskiego wychowania szkolnego późniejszych stuleci wywodzi się ze szkół greckich i rzymskich.
7. Podaj podobieństwa i różnice między starożytnymi igrzyskami olimpijskimi a turniejami rycersimi w epoce Średniowiecza:
Turnieje rycerskie wykształciły się w ramach ewolucji kultury rycerskiej. Turnieje były formą zawodów i sprawdzania umiejętności rycerza. Polegały na prowadzeniu walki według ściśle określonych zasad, a rozgrywane były często na dworach królewskich i książęcych (choć np. we Włoszech popularne były głównie turnieje w mieście).
Tradycja średniowieczna za wynalazcę turniejów uznała Gotfryda z Preuily, który w latach 60. XI wieku miał zorganizować w północnej Francji pierwszą imprezę tego typu. Od momentu powstania t.r. najszybciej zyskały popularność we Francj...
Agata_2690