elementy-filozofii-i-etyki.pdf

WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE

FILOZOFII I ETYKI

(skrypt)

D OROTA Ł AŻEWSKA

Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej

im. Alcide De Gasperi

Józefów 2009

Komitet Naukowo-Redakcyjny WSGE

Bronisław Sitek – redaktor naczelny WSGE

Ligita Simanskiene – Uniwersytet w Kłajpedzie

Sebastiano Tafaro – Uniwersytet w Bari

Witold Pokruszyński – WSGE

Roman Kulczycki – WSGE

Edward Erazmus – WSGE

Bernard Wiśniewski – WSPol

Magdalena Sitek – WSGE

Anna Antczak – AON

Mirosława RaczkowskaLipińska – WSGE

Sylwia Ćmiel – WSGE

Cezary Kurdej – (projekt okładki)

Recenzja wydawnicza:

Prof. ndzw. dr hab. Artur Andrzejuk

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

ISBN 9788393010202

Józefów 2009

Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej

im. Alcide De Gasperi

05410 Józefów, ul. Sienkiewicza 2

tel/fax (48) 022 789 19 03

www.wsge.edu.pl

email: wydawnictwo@wsge.edu.pl

Druk ACAD

SPIS TREŚCI

W STĘP

1. T OMIZM KONSEKWENTNY

1. 1. S POTKANIE , ISTNIENIE I ISTOTA BYTU

1. 2. W ŁASNOŚCI ISTNIENIA I ISTOTY

1. 3. R ELACJE ISTNIENIOWE I ISTOTOWE

1. 4. T EORIA CZŁOWIEKA

1. 5. W ŁADZE CZŁOWIEKA

1. 6. E TYKA CHRONIENIA OSÓB

1. 7. S PRAWNOŚCI INTELEKTU I WOLI

2. M ARKSIZM

2.1. T EORIA RZECZYWISTOŚCI – MATERIALIZM DIALEKTYCZNY

2.2. T EORIA SPOŁECZEŃSTWA – MATERIALIZM HISTORYCZNY

2.3. T EORIA CZŁOWIEKA

2.4. E TYKA MARKSISTOWSKA

2.5. N EOMARKSIZM

3. N EOPOZYTYWIZM

3.1. I DEAŁ WIEDZY POZYTYWNEJ

3.2. F ILOZOFIA ANALITYCZNA

3.3. Z ADANIE FILOZOFII

3.4. E TYKA NIEZALEŻNA

3.5. P RAGMATYZM

4. F ENOMENOLOGIA

4.1. J A TRANSCENDENTALNE I FENOMENY

4.2. M ETODA FENOMENOLOGICZNA

4.3. F ENOMENOLOGIA WARTOŚCI

4.4. F ENOMENOLOGIA EGZYSTENCJI

5. P ERSONALIZM

5.1. P ERSONALIZM FRANCUSKI

5.2. P ERSONALIZM POLSKI

6. P OSTMODERNIZM

6.1. A NTYRACJONLIZM

6.2. D EKONSTRUKCJA

6.3. „E TYKA BEZ KODEKSU ”

7. E KOFILOZOFIA

7.1. K OSMOLOGIA

7.2 A NTROPOLOGIA

7.3 E KOETYKA

B IBIOGRAFIA

W STĘP

Niniejszy skrypt nosi tytuł „Współczesne koncepcje filozofii i etyki”.

Należy tu od razu zauważyć, że zawarte 1) w owym tytule oddzielenie etyki

i filozofii ma charakter jedynie dydaktyczny, ułatwiający zrozumienie tego,

że czym innym jest filozofia jako całość, a czym innym jedna z jej części, choć

w życiu człowieka niezwykle potrzebna, czyli etyka. Etyka bowiem stanowi

tę część filozofii (i jej dyscyplinę), która zajmuje się szukaniem odpowiedzi

na pytania dotyczące przyczyn dobra i zła właściwych ludzkim czynom, czy-

li przyczyn moralności. Ze względu na to, że moralność w sposób niezwykle

dotkliwy odnosi się do każdego człowieka, dział filozofii zajmujący się nią

wydaje się być czymś szczególnie ważnym, a więc wartym wyodrębnienia.

I tak jak etyka chce poznać przyczyny moralności, tak inne dyscypliny fi-

lozofii szukają przyczyn czy to np. człowieka (antropologia), czy po prostu

bytu, czyli tego co istnieje (metafizyka). Należy jeszcze wspomnieć o filozo-

fii przyrody – zajmującej się budową i prawami świata materialnego; o teorii

poznania – badającej przyczyny poznania; o filozofii Boga – interesującej

się przyczyną sprawczą rzeczywistości oraz historią filozofii – wyjaśniającej

powstawanie i rozwój myśl filozoficznej na przestrzeni wieków. Całość dys-

cyplin filozoficznych dopełnia filozofia państwa i prawa, filozofia polityki,

filozofia życia społecznego, filozofia kultury i estetyka. 1

Ów szeroko zarysowany program poznawczy „rodził się” wśród uprawia-

jących filozofię od początków jej powstania (VI w. p. Ch.). Pełny wymiar

uzyskał w filozofii średniowiecznej mającej ambicję objąć swym zasięgiem

poznawczym całość rzeczywistości, w tym jej dwa główne wymiary: mate-

rialny i duchowy. Koniec średniowiecza (XV w.) oznacza powolną rezygna-

cję z tego typu dążeń. Kolejną cezurę w dziejach filozofii stanowi wiek XVII

i myśl Kartezjusza radykalnie oddzielającego materię i ducha choć jeszcze

je uwzględniającego. Myśliciele pokartezjańscy wyciągnęli wnioski z tego

oddzielenia, tworząc dwie zasadnicze koncepcje filozofii. Jedna z nich (ma-

terializm) uwzględnia tylko materię. Druga (spirytualizm) uwzględnia tylko

ducha.

Za jedyną myśl filozoficzną zachowującą maksymalistyczny program

poznawczy należy zaś uznać tomizm – kierunek filozofii inspirowany myślą

św. Tomasza z Akwinu.

A. Andrzejuk, Elementarz ﬁlozoﬁi, Warszawa 2007, s. 23 – 41.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: